Videospeler inladen...

Waarom zo weinig senioren zich laten inenten tegen de griep: "We hebben griep gebanaliseerd"

De griep is volgens experts nog altijd een pak dodelijker dan het coronavirus, maar toch laat amper de helft van de 65-plussers zich vaccineren. "We zeggen 'het is maar een griepje', let op het verkleinwoord, maar dat is het helemaal niet." Epidemioloog Pierre Van Damme (Universiteit Antwerpen) denkt dat de drempel tot het griepvaccin nog lager moet.

1. Wacht eens, zijn er echt zo weinig ouderen die zich laten inenten tegen de griep?

Jazeker, een povere 53 procent van de 65-plussers laat zich vaccineren tegen de griep, zo blijkt uit cijfers van het socialistische ziekenfonds. In Vlaanderen halen we wel 60 procent, dus meer dan in Wallonië en Brussel, maar we blijven ver onder het streefdoel van 75 procent dat de Wereldgezondheidsorganisatie beoogt.

2. Waarom is dat vaccin zo belangrijk?

In een tijd dat sommige mensen zelfs in ons land mondmaskertjes beginnen te dragen om het Chinese coronavirus niet op te lopen, wil epidemioloog Pierre Van Damme (Universiteit Antwerpen) toch een en ander in perspectief plaatsen. 

"Het griepvirus komt elke winter terug, we kennen het goed en het geraakt heel gemakkelijk verspreid", vertelt hij in "De ochtend" op Radio 1. "Maar het heeft een veel grotere ziektelast, zeker bij risicogroepen, zoals 65-plussers. Het is dodelijker dan het coronavirus dus, maar het verschil is dat we er ook iets aan kunnen doen. Er is een vaccin, je kan je handen goed wassen en zorgen voor correct hoest- en niesgedrag."

3. Is er te weinig aandacht voor het gevaar van de griep?

Zeker en vast, zegt Van Damme. "Ik denk dat we over de jaren heen griep hebben gebanaliseerd, zowel vanuit de gezondheidssector zelf als vanuit het algemene publiek: 'Het is maar een griepje' - let op het verkleinwoord - terwijl het dat helemaal niet is."

Het griepvaccin is niet perfect, maar we hebben ook geen alternatief

Epidemioloog Pierre Van Damme (Universiteit Antwerpen)

"Mijn collega's Marc Van Ranst en Herman Goossens hebben het herhaaldelijk gezegd: 'Dit moeten we serieus nemen en we kunnen er iets aan doen'. Het griepvaccin is niet perfect, maar we hebben ook geen alternatief."

4. Hoezo, 'niet perfect'?

De doeltreffendheid van het griepvaccin is geen 100 procent. Dat is ook niet het geval met andere vaccins, maar die schurken toch vaak tegen de 100 procent aan. Maar het griepvaccin dus niet, zegt Van Damme. 

"De doeltreffendheid neemt ook af met de leeftijd. Dus we moeten niet verwonderd zijn als een vaccinatie bij 65-plussers maar in 60 of 70 procent van de gevallen bescherming geeft. Sommige mensen hebben dan het gevoel dat het niet werkt. Dat ze ondanks het vaccin wel de griep hebben opgelopen. Dat kan ook effectief."

Maar we hebben ook geen keuze, vindt Van Damme, omdat je die doeltreffendheid niet op voorhand kunt inschatten. "Dus is het het best om dat vaccin in die risicogroep van 65-plussers aan te bieden."

5. Moeten mensen hier niet gewoon wat te veel moeite doen om aan een griepvaccin te geraken?

Van Damme ziet dat ook: "Het komt elke winter terug, dus we moeten elke winter dat vaccin opnieuw laten zetten. Dat zijn we niet gewoon van andere vaccinatieprogramma's en dat vraagt een inspanning. Het is ook maar gedeeltelijk terugbetaald, dus het vraagt ook een kost en dat is voor sommige mensen misschien niet zo evident."

Als de arts daar niet onmiddellijk achter staat, zal het ook niet gebeuren bij het volledige cliënteel van die arts. Dus daar moeten we zeker aan werken

Epidemioloog Pierre Van Damme (Universiteit Antwerpen)

Ook als je echt wilt, bestaat er een drempel. "Je moet dan met een voorschrift naar de apotheek gaan en dan weer terug naar de arts. Dat maakt het allemaal minder makkelijk."

6. Hoe kan dat beter?

In ons land organiseren sommige huisartsen zich al wat anders als het griepseizoen eraan komt, merkt Van Damme op. "Zij spreken met andere artsen en ook met apotheken af om een voorraad vaccins af te nemen en die in de koelkast te steken. Als een patiënt komt, vaccineert de arts die en regelt hij het voorschrift met de apotheker. Zo hoort het eigenlijk niet, maar het verlaagt de drempel wel ongelooflijk. Het maakt het voor de patiënt heel gemakkelijk."

Daarnaast ziet Van Damme ook gewoon een wisselend enthousiasme bij artsen zelf over het griepvaccin. "Bij de ene hangt de vaccinatiegraad rond de 30 procent, bij de andere rond de 80 procent. De patiënt vertrouwt heel hard op zijn arts - dat is goed - en doet wat die hem aanbeveelt. Als die arts daar niet onmiddellijk achter staat, zal het ook niet gebeuren bij het volledige cliënteel van die arts. Dus daar moeten we zeker aan werken."

Beluister hieronder het gesprek met Pierre Van Damme in "De ochtend" op Radio 1:

7. In sommige landen kunnen ook apothekers het griepvaccin toedienen, is dat ook hier een optie?

Pierre Van Damme is er wel voor te vinden. "Dat is een en-enverhaal: de patiënt kan kiezen om dat door de arts te laten doen of door de apotheker, als dat makkelijker is. Tenslotte is het ons doel om de vaccinatiegraad te verhogen."

Dat dat op tegenstand van de artsen kan stuiten, begrijpt hij. Maar er zijn ook buitenlandse voorbeelden die aantonen dat dat niet per se nadelig zal zijn voor hen. 

"Uit cijfers in Ierland en Engeland blijkt dat wanneer apothekers de vaccinatie mogen doen, ook het aandeel vaccinaties bij de huisartsen stijgt. Dus eigenlijk komt dat iedereen ten goede. Dat heeft waarschijnlijk te maken met een hogere bewustwording in steden en dorpen, waar zowel huisarts als apothekers als lokale gezondheidszorg daarachter staan."

Herbekijk hieronder de journaalreportage:

Videospeler inladen...

Meest gelezen