Windstoten tot 130 kilometer per uur, maar hoe uitzonderlijk is storm Ciara?

Zowat jaarlijks trekt er wel een storm over ons land. Maar veelal passeert die zonder al te veel erg. Ciara zou weleens anders kunnen worden. “We spreken van storm eens een windkracht van 9 Beaufort wordt bereikt”, legt Nicolas Roose van NoodweerBenelux uit. “Dat betekent dat de gemiddelde windsnelheid gedurende 10 minuten een snelheid van ten minste 75 km/u aanhoudt.” 

Dat was zondag even voor 11 uur het geval bij het meetpunt Wandelaar aan de kust. “Forse windstoten van makkelijk 120 km/u en meer zoals nu worden voorspeld, maken wij echter niet vaak mee.” De voorbije 30 jaar gaven de officiële windmeters slechts op 7 dagen meer aan dan 34 meter per seconde, zo blijkt uit info van het KMI. “Bijzonder is ook dat Ciara niet in kracht afneemt naarmate ze nadert – als een soort tweetrapsraket is er maandagochtend vanaf 3 uur een tweede ‘activatie’.”

Hoe uitzonderlijk het is wat we nu meemaken? “Windsnelheden van 105 tot 110 km/u zijn bij wijze van spreken een jaarlijks fenomeen. En een piek van 130 km/u was er in 2018 nog, tijdens een onweer in Retie”, kadert KMI-weerman David Dehenauw. “Dat er nog een echte storm van 130 km/u boven land raasde, is toch al van 27 oktober 2002 geleden.”

1990

Echt uitzonderlijk noemt het KMI een weerfenomeen pas wanneer dit zich om de 30 jaar voordoet. En dat is precies de tijd die passeerde sinds de meest legendarische storm over ons land trok. De zeer zware zuiderstorm van 25 januari 1990 bracht windstoten van orkaankracht. In Bevekom wordt de strafste windstoot ooit gemeten: 169 km per uur. In Oostende piekt een rukwind op 144 km/u. Gevolg: 11 doden in België.

Op welke kracht ze uiteindelijk zal afklokken, valt nog af te wachten. Maar zeker is: Ciara is een ferme furie. Opmerkelijk is hoe ruim het stormveld ten zuiden van de depressie zich uitstrekt, makkelijk een paar duizend kilometer. “Dat is inderdaad iets wat we niet jaarlijks zien, net als de aangekondigde pieken van 120 km/u, en lokaal mogelijk zelfs meer.” Die zeer sterke rukwinden worden volgens Dehenauw veroorzaakt door de zéér actieve straalstroom boven West-Europa. “Op 10 kilometer hoogte zijn er windsnelheden van bijna 400 km/u. Bij zo’n snelheden op grote hoogte, waait het ook lager feller.”

Omdat er een link is tussen de straalstroom en de klimaatverandering, rijst de vraag: kunnen we maar beter aan nog méér felle stormen wennen? “Nee, zeker wat België en de zuidelijke Noordzee betreft is er tot op heden geen verband tussen de hevigheid van stormen en de klimaatverandering”, verzekert Dehenauw. “Ons stormklimaat is nauwelijks veranderd, ondanks de duidelijke opwarming. In bepaalde andere werelddelen is dat misschien wel anders.”

Schade

Ook de VTM-weerman weet: de ernst van een storm wordt niet alleen beoordeeld op de maximale windsnelheid die hij laat opmeten, maar vooral op de schade die nablijft. De duurste storm voor de verzekeraars het voorbije decennium was die van 10 maart vorig jaar. Rukwinden tot 122 km/u zorgden voor maar liefst 103.836 schadeaangiftes via de brandverzekering. De schade: 196 miljoen euro. “De gemiddelde schadelast voor storm zoals we die zowat elk jaar weleens kennen, bedraagt zo’n 2.000 euro per aangifte”, zegt Wauthier Robyns van verzekeringskoepel Assuralia. “Tel daarbij nog de franchise van doorgaans 250 euro. Dat is nog ver onder de 6.000 euro die gemiddeld voor waterschade wordt betaald.”

Maar er zijn natuurlijk uitschieters: het stormweer van eind mei en begin juni 2016 leidde tot 84.000 schadeclaims, en een kost van 305 miljoen euro, ofwel 3.630 euro per geval. In 2010 kostte het noodweer van 14 juli de verzekeringen de 45.831 benadeelden gemiddeld 3.090 euro per schadegeval. “De ook voor ons meest memorabele storm is die van het voorjaar 1990”, herinnert Robyns. “Voor gebouwen alleen al telden we toen 700.000 schadegevallen: 1 op de 6 gezinnen had toen iets aan te geven.”