Open Vld zet licht op groen voor voorzittersverkiezingen

De afgelopen weken regende het kandidaturen. Eind vorig jaar gooide oud-minister Bart Tommelein zich al in de strijd. Later volgden Vlaams Parlementslid Els Ampe, Kamerfractieleider Egbert Lachaert, en de nobele onbekende Stefaan Nuytten uit Koksijde. Alleen: officieel waren de voorzittersverkiezingen nog niet eens voor geopend verklaard. Maandagochtend zette het partijbestuur het licht wel op groen. 

Bitse discussie

Eigenlijk moest die beslissing vorige week maandag al genomen zijn op het partijbureau, maar die vergadering ontaardde in een bitse discussie over de te volgen strategie. Oudgedienden zoals Karel De Gucht vrezen dat de Open Vld door de voorzittersverkiezingen buitenspel zal komen te staan bij de lopende regeringsonderhandelingen. 

Door interne verdeeldheid zouden de Vlaamse liberalen niet meer als solide gesprekspartner worden beschouwd. “Willen we nog tot eind maart aan de kant gaan staan?”, is de vraag die zich opdrong. Vooral Vincent Van Quickenborne, een notoir tegenstander van de paars-groene optie die Gwendolyn Rutten vorig najaar verkende, kreeg ervan langs. De rest van het partijbureau hield het hart vast dat er alsnog uitstel zou komen voor de voorzittersverkiezingen.

Rutten overlegde in de loop van vorige week met de kandidaat-voorzitters om de gemoederen te bedaren. Er werd afgesproken om de voorzittersrace zo veel mogelijk weg te houden van de federale onderhandelingen. Lachaert en Tommelein, de twee voornaamste kanshebbers, hebben het tot nu toe hoffelijk gehouden en doen geen grootse uitspraken over hun voorkeurscoalitie. Rutten blijft samen met vicepremier Alexander De Croo de onderhandelingen voeren tot er een nieuwe voorzitter is, al zullen ze regelmatig terugkoppelen met de rest van de partijtop en dus ook naar de kandidaat-voorzitters. 

Voorlopig stelt het probleem zich ook niet, en wel omdat Open Vld slechts een bijrol speelt in de gesprekken die koninklijk opdrachthouder Koen Geens (CD&V) voert. Zijn eerste opdracht is nu om N-VA en PS dichter bij elkaar te brengen om een regering te vormen, met daarbij sp.a, CD&V en MR – maar dus zonder de Vlaamse liberalen.

Tweestrijd

De race tekent zich vooral af als een tweestrijd tussen Tommelein en Lachaert. Oostends burgemeester en oud-minister Tommelein kan buigen op zijn naamsbekendheid. Hij geniet steun vanuit Limburg, vanwege oud-ministers als Marino Keulen en Patrick Dewael. In Antwerpen kan hij rekenen op Bart Somers, in Vlaams-Brabant op Maggie De Block. Hij wil vooral de ‘voorzitter-coach’ zijn, zo bleek in zijn visietekst die hij vorige week lanceerde.

Lachaert staat dan weer sterk in zijn eigen Oost-Vlaanderen, maar evengoed in delen van West-Vlaanderen, waar Van Quickenborne al maanden campagne voor hem voert. Hij legt iets meer de nadruk op veiligheid en een strenger migratiebeleid. Zijn verzet tegen paars-groen eind vorig jaar leverde hem populariteit op bij de militanten, al sluit hij nu expliciet geen enkele coalitie uit.

Ampe werpt zich op als ‘kandidaat van de basis’, maar beschikt als Brusselse over een te beperkte achterban om echt te scoren. Met de kandidatuur van Nuytten houdt eigenlijk niemand rekening. De komende twee weken kunnen zich nog extra kandidaten aandienen. Rutten heeft zich nog niet officieel uitgesproken, maar de kans is klein dat zij een poging doet om zichzelf op te volgen. 

Nog tot 24 februari hebben Open Vld’ers de kans om hun kandidatuur in te dienen. Op 27 maart zijn de resultaten van de eerste ronde bekend. Als tegen dan geen van de kandidaten een absolute meerderheid heeft, komt er meteen een tweede ronde met de twee Open Vld’ers die het meeste stemmen haalden. Op 31 maart volgt dan het finale verdict.