Hoogleraar gynaecologie stelt vaginale bevalling in vraag: "Vrouwenlichaam steeds minder geschikt om kinderen te baren"

"Een vaginale geboorte is niet voor alle vrouwen geschikt. We moeten af van het automatisme van de vaginale bevalling", zegt kersvers hoogleraar gynaecologie Bas Veersema in "Nieuwe Feiten" op Radio 1. "Het lichaam van een vrouw is eigenlijk steeds minder geschikt geworden om een kind te baren". 

"Gek genoeg is de evolutie de schuldige: door rechtop te gaan lopen hebben we smallere bekkens gekregen en is er een kromming in het geboortekanaal gekomen. Tel daarbij dat we ook grotere hersenen gekregen hebben, en ziedaar de reden waarom de mens het enige dier is dat bij een bevalling hulpbehoevend is". 

Een bevalling is een enorme aanslag op het lichaam van een vrouw: dat is wat Veersema nu, na zoveel jaren praktijk, is gaan inzien en dat heeft de kijk op zijn vakgebied én op zijn eigen handelen veranderd. "Een vrouw kan door een bevalling lichamelijk en zelfs psychisch getraumatiseerd raken".

"Dat het hier zo vaak goed gaat, komt door de medische zorg", vertelt hij. "Vrouwen sterven amper nog in het kraambed. Maar ze betalen daar vaak op latere leeftijd de prijs voor, zoals urine-incontinentie en verzakking van het bekken. Moet het automatisme van een vaginale bevalling niet ter discussie worden gesteld? Moet voor aanstaande moeders met een hoog risico op latere klachten niet een keizersnede mogelijk zijn?"

Veersema zegt het met enige voorzichtigheid, zich bewust van de gevoeligheden die het onderwerp omkleden. Daarom pleit hij ervoor om de individuele risico’s van een vaginale bevalling af te wegen tegen die van een keizersnede en samen met de vrouw in kwestie een keuze te maken. 

"In landen als Zweden zijn ze zich hier al langer van bewust en maakt de gynaecoloog een soort risico-analyse. Aan de hand van een paar data zoals leeftijd, lengte en gewicht van de vrouw, de breedte van haar bekken, de omvang van de baby en de voorgeschiedenis van grootmoeders en overgrootmoeders van de vrouw kan eenvoudig berekend worden hoeveel risico’s er hangen aan aan vaginale geboorte. Zijn die te hoog, dan kan er gekozen worden voor een keizersnede. Keizersnedes houden zekere risico’s in, maar aan de risico’s van vaginale bevallingen wordt vaak voorbijgegaan. En dan wordt de link niet meer gelegd."

"Van de vrouwen krijgt 45 tot 85 procent op latere leeftijd last van een verzakking van de baarmoeder of blaas. 25 procent van de vrouwen boven de 40 heeft last van urine-incontinentie. Die klachten zijn vaak terug te brengen tot een zware bevalling waarbij spieren buitensporig opgerekt werden".

"Ook mentaal brengt een vaginale bevalling soms problemen met zich mee: 9 procent van de vrouwen ervaart de bevalling als traumatisch, 1 tot 2 procent ontwikkelt nadien een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Een keizersnede is nog steeds een soort last resort, enkel als het echt niet anders kan", zegt Veenema. 

Tegenstanders zeggen dan weer dat kinderen die via een keizersnede geboren worden daar sowieso nadeel bij hebben: ze hebben meer kans op diabetes en astma en missen goede darmbacteriën die via de vagina van de moeder worden doorgegeven tijdens de bevalling.

Een keizersnede is een operatie en die gepaard gaat met een klein risico op complicaties. Het litteken vormt bovendien een zwakke plek in de baarmoeder en die kan bij een volgende bevalling door de kracht van de weeën openscheuren. Dat gebeurt niet vaak, maar vrouwen moeten na een eerdere keizersnede altijd in het ziekenhuis bevallen zodat eventueel snel kan worden ingegrepen. 

Bij 60 procent van de vrouwen ontstaat na de keizersnede een zogeheten niche: het litteken gaat aan de binnenkant wat wijken waardoor zich een holte vormt. Een derde van die vrouwen krijgt klachten, zoals buikpijn. Vrouwen kunnen ook pijnklachten overhouden aan een keizersnede door vergroeiingen van de baarmoeder met de buikwand. Mogelijk dat beide problemen te maken hebben met de manier van hechten.