Een tijdelijke krimp of een enorme ramp? Wat is de impact van het coronavirus op de wereldeconomie?
Terwijl het coronavirus wild om zich heen blijft grijpen, is het nog steeds giswerk om de precieze omvang van de crisis op de wereldeconomie te meten. Een rapport van de Wereldbank schetst een scenario dat het midden houdt tussen een tijdelijke krimp en een enorme ramp.
Deze week zijn in China honderdduizenden mensen stilaan terug aan het werk gegaan. Na de verlengde vakantieperiode van het Chinees Nieuwjaar moest de fabriek van de wereld zichzelf weer op gang trekken. Toch houden heel wat bedrijven nog de deuren gesloten wegens het nieuwe coronavirus. “Met 99 procent van de gevallen in China blijft dit een grote noodsituatie voor dat land, maar het vormt ook een zeer ernstige bedreiging voor de rest van de wereld”, zei WHO-directeur Tedros Adhanom Ghebreyesus bij de opening van een conferentie over de ziekte in Genève. Aan het nieuwe coronavirus zijn in China al minstens 1.016 mensen gestorven.
Er zijn in het land meer dan 42.600 bevestigde besmettingen, liet de WHO weten. Buiten het vasteland van China heeft het virus twee mensen gedood, een op de Filipijnen en een in Hongkong, en er zijn meer dan 400 gevallen van besmetting bevestigd in zo’n 30 landen en gebieden.
Om bedrijven aan te moedigen om hun productie weer op te starten, riep president Xi Jinping alle Chinezen op om op een ‘ordelijke manier’ weer aan het werk te gaan en benadrukte hij dat ontslagen moeten worden vermeden. Midden januari werd de verwachting nog uitgesproken dat het bruto binnenlands product (bbp) dit jaar met 7,5 procent zou groeien. Op dat ogenblik werd er nog niet gerept over een nieuw virus dat zich snel door de dorpen en steden verspreidde. Nog geen twee weken later werd de provincie Hubei in quarantaine geplaatst, werden meer dan 50 miljoen mensen geïsoleerd en behoort de groeinorm tot het rijk der fabelen.
Autosector
Daarvoor is het kijken naar de brede besmetting van het coronavirus in tal van sectoren, die zich – net zoals het virus zelf – niet beperken tot de binnenlandse grenzen. China is vandaag goed voor 15,4 procent van het wereldwijde bbp. Onder andere Foxconn, een belangrijke toeleverancier van Apple, en de grootste werkgever van het land, ligt nog stil. Tal van luchtvaartmaatschappijen moest vluchten tijdelijk stopzetten, of fors verminderen. Als je weet dat zowat een derde van alle wereldhandel per vliegtuig wordt vervoerd, goed voor een bedrag van 6.000 miljard dollar, dan besef je al snel dat dit niet zonder gevolgen blijft. Volgens internationale media blijven bedrijven zoals Alibaba en Tencent nog zeker een week dicht. Ook LG houdt zijn Chinese fabrieken gesloten.
Daarnaast treft het coronavirus ook de autosector zwaar. Zo maakten onder meer een hele reeks autobouwers al bekend dat de productie ook deze week nog stil blijft liggen. Het gaat onder meer om Nissan, PSA (onder meer Peugeot en Citroën), Volkswagen, BMW, Toyota en Honda. Bij concurrenten Ford, Daimler en Tesla ging het personeel deze week wel weer aan de slag. Omdat ook veel toeleveranciers de deuren sluiten, komt ook de autoproductie buiten China mogelijk in het gedrang. Zo moest het Zuid-Koreaanse Hyundai al productie buiten China stopzetten en waarschuwde onder meer ook Fiat Chryler er al voor dat het niet genoeg onderdelen heeft voor zijn productie in Europa.
Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING België, tweette enkele dagen geleden een boodschap van een Britse zakenman die in China woont. De man schreef dat er sprake is van drastische quarantaines van ganse steden en appartementsblokken. De zakenman vraagt zich echter af of het wel doorgedrongen is in het Westen dat de Chinese consumptie en productie zo goed als stilliggen. “Het is alsof de economie hier een hartstilstand heeft gekregen.”
Spaanse griep
Toch is het opvallend dat de beurzen blijkbaar niet onder de indruk zijn. “Beleggers liggen – nog altijd – niet wakker van corona”, merkt Tom Simonts, beursanalist van KBC, op. De verklaring: de bedrijfswinsten blijven stabiel en economische indicatoren stabiliseren. Bij het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) is er momenteel nog geen grote ongerustheid. “We hebben nog geen signalen ontvangen van onze bedrijven dat ze in de problemen raken”, zegt woordvoerder Bart Croes. Voor België is China nochtans een redelijk belangrijke leverancier. De import van grondstoffen en onderdelen bedraagt snel zo’n 15,1 miljard euro. Sectoren als de textielindustrie, de chemische sector en de machinebouw zijn de belangrijkste afnemers. Het is wel zo dat de bedrijven – wegens het Chinese nieuwjaar – sowieso al een buffer hadden ingebouwd in hun voorraden. Maar eens door die voorraad heen zal het afwachten zijn op welke schaal China weer opereert.
De eerlijkheid gebiedt om te zeggen dat economen zich het hoofd breken over de precieze impact. Ook al omdat de signalen uit China redelijk moeilijk te lezen zijn. Volgens de WHO is het virus nu dodelijker dan SARS in 2002-2003, en is het einde nog niet in zicht. Wat volgens het rapport van de Wereldbank het slechtste doet vermoeden. Waar SARS zorgde voor een eerder tijdelijke dip en verlies van de wereldeconomie van 1 procentpunt, doemt in het slechtste geval het worstcasescenario van de Spaanse griep op. Die pandemie in 1918 zorgde voor miljoenen doden, en een veelvoud aan besmettingen. In dergelijk geval zou de wereldeconomie een klap van ruim 3 procent incasseren.