Macron wil betere bescherming van Mont Blanc-massief tegen “gekken” en klimaatopwarming

De Mer de Glace, gelegen op de noordelijke flanken van de 4.809 meter hoge berg, is een belangrijke trekpleister voor toeristen. Elk jaar komen er veel mensen op bezoek in de grot onder het ijs. Maar vooral in de lager gelegen delen is de ‘zee van ijs’ zichtbaar verminderd. De Franse tv berekende dat het trappentraject om het ijs te bereiken elk jaar met 20 traptreden langer wordt.

Wetenschappelijke metingen bevestigen het smelten van de gletsjer en wijzen meteen ook op het hoge smelttempo. “Zo’n 15 jaar geleden smolt er 4,5 meter per jaar. Nu is dat 6,3 meter per jaar”, stelt universitair onderzoeker Christian Vincent aan La Libération. “Bij de Mer de Glace kan je de klimaatveranderingen met het oog zien. Het is de meest zichtbare indicator van de opwarming van de aarde.” Zet de trend zich verder, dan kan de gletsjer over 30 jaar zo’n 80 van zijn oppervlakte kwijt zijn. Over 70 jaar is hij misschien wel compleet verdwenen, vrezen de wetenschappers. 

_{Door de slider van links naar rechts te verslepen, zie je hoe de Mer de Glace eruitzag in 1919 in vergelijking met in 2019. De Universiteit van Dundee (Schotland) legde de verandering eind vorig jaar vast, door luchtfoto’s te maken op exact dezelfde plek als de Zwitserse fotograaf Walter Mittelholzer 100 jaar geleden.} 

En zo is de Mer de Glace hét uithangbord geworden van het effect van global warming op de Mont Blanc, waar de temperatuur sinds de jaren ‘80 met zo’n 0,2 tot 0,5 graden per decennium stijgt. 

De Franse president wil nu in actie komen. In een interview met de regionale krant Dauphiné Libéré kondigt hij aan dat het hele “massief van de Mont Blanc beschermd zal worden”. De Mont Blanc wordt met andere woorden officieel uitgeroepen tot ‘beschermd natuurgebied’.

Dat betekent onder meer dat het grote aantal bezoekers van de Mont Blanc meer gereguleerd zal worden. De ongecontroleerde toestroom toeristen is al langer een doorn in het oog van de lokale burgemeesters. Klimmen is door het smeltende ijs gevaarlijker geworden, maar grote groepen “pseudo-alpinisten” brengen zichzelf en anderen in gevaar - en komen er nog mee weg ook, door een gebrek aan wetgeving en sancties - zo klinkt het. 

De overbevolking op de berg leidt volgens de burgemeester ook tot meer vervuiling. Zowel in Frankrijk als Italië bestaat er bijvoorbeeld veel ergernis over het afval dat toeristen op de flanken van de berg achterlaten. Vorig jaar liet een Brit zelfs nog een roeimachine achter op de Mont Blanc. Er was een helikopter nodig om het toestel weer van de berg te halen. In de nasleep van dat voorval had een burgemeester uit de streek zijn president opgeroepen beperkingen in te voeren voor het gebruik van de berg. “Gekken blijven de Mont Blanc teisteren”, klonk het vrij vertaald in een open brief die hij richtte aan Macron.

"De bescherming van de Mont Blanc is compatibel met het bezoeken van het massief en een toeristische activiteit, maar die moet redelijk blijven", zegt die nu. "Als de Mont Blanc de Mont Blanc niet meer is, dan zal het gedaan zijn en zal niemand nog komen. We moeten dit dus regelen.” 

Macron deed na zijn bezoek aan de gletsjer zijn plannen verder uit de doeken tijdens een toespraak in Chamonix. 

“Er is vandaag een klimaaturgentie”, zo begon Macron. “Er is duidelijk sprake van een versnelde opwarming. Dit is het jaar waarop we dingen kunnen proberen te veranderen, nationaal en internationaal. En Frankrijk wil hierin een essentiële rol spelen. We moeten onze verantwoordelijkheid nemen.” 

Daarna somde hij enkele maatregelen op die al werden genomen in de strijd tegen de klimaatopwarming en wat er allemaal nog kan en moet gedaan worden. “Het zal het gevecht van de eeuw worden om een nieuwe levenswijze te vinden. Dit gevecht kunnen we aan”, zei Macron. De president bevestigde ook opnieuw de mogelijkheid om milieu en economische groei te verenigen. “Het is een strategie waar ik in geloof. We moeten tonen dat dit compatibel is met economische vooruitgang.”

“Bepaalde specifieke plekken moeten veel beter beschermd worden”, vervolgde de president. Zo komen er meerdere nieuwe nationale en regionale natuurreservaten in Frankrijk bij, kondigde hij aan. En ook de Mont Blanc krijgt dus nationale bescherming. Enerzijds om de biodiversiteit op de berg te bewaren, anderzijds om de overbevolking beter te kunnen aanpakken.

De plannen voor de Mont Blanc maken deel uit van een breder pakket van maatregelen voor meer milieubescherming en het verder uitwerken van een circulaire economie, erop gericht om producten en grondstoffen zo lang mogelijk te hergebruiken en in het systeem te laten circuleren. Zo wil Parijs vanaf de zomer afzien van het gebruik van wegwerpplastic. 

En er komt ook een nieuw ‘Bureau voor de Biodiversiteit’, dat onder meer zal werken met ‘milieu-agenten’ die mensen kunnen beboeten als ze afval achterlaten. Elk departement krijgt 15 tot 25 van die speciale agenten. “Een uniek project in Europa”, aldus Macron. 

Vorige maand kreeg Macron van een front van Franse milieuorganisaties een symbolische ‘rode kaart’ voor zijn klimaatbeleid. Hand in hand met de extra bescherming van het Mont Blanc-massief en de andere milieumaatregelen gaat dus ook ‘operatie reputatieherstel’ van start. Mooi op tijd voor de gemeenteraadsverkiezingen in Frankrijk van volgende maand. 

“Na het pensioensysteem zal het einde van mijn mandaat toegewijd zijn aan ecologie”, beklemtoonde Macron ook dinsdag al, in een poging de Fransen te overtuigen dat hij zich wel degelijk inspant voor het klimaat.