Werkt premier Sophie Wilmès (MR) in het geheim aan een noodscenario voor de begroting? En hoe realistisch is dat?
Premier Sophie Wilmès (MR) werkt volgens de krant De Tijd aan een noodscenario voor de begroting. Om te voorkomen dat de federale begroting nog verder zou ontsporen, zou de eerste minister discrete gesprekken aan het voeren zijn met zowat alle partijen. Nicolas Bouteca, politicoloog aan de Universiteit Gent, ziet dit als een positief en een negatief signaal uit de Wetstraat. “Er verdwijnt een stok achter de deur, maar een akkoord kan ook het begin zijn van meer.”
Bij gebrek aan een volwaardige regering kan het begrotingstekort van België dit jaar oplopen tot ruim 12 miljard euro. Om niet slechter te doen dan het begrotingstekort van 1,8 procent van het bruto binnenlands product of 9 miljard euro in 2019 moet de regering 1,5 tot 2 miljard euro zien te vinden.
Probleem is dat de federale regering al een jaar en twee maand in lopende zaken is. Bij gebrek aan een meerderheid in de Kamer kan de ploeg van premier Sophie Wilmès geen zware knopen doorhakken om het begrotingstekort in te dijken.
Terwijl “koninklijk opdrachthouder” Koen Geens (CD&V) ruim 260 dagen na de verkiezingen in stilte onderhandelt over een nieuwe regering, zou premier Sophie Wilmès volgens De Tijd bij bijna alle partijen aan het aftasten zijn of ze de regering niet willen depanneren om het begrotingstekort toch niet verder te laten ontsporen.
Positief en negatief
“Je kan dit tegelijk als een positief én een negatief signaal interpreteren”, zegt Nicolas Bouteca, politicoloog aan de Universiteit Gent, in het Radio 1-programma “De wereld vandaag”.
“Als er een akkoord zou gevonden worden voor zo’n noodbegroting zou dit negatief kunnen zijn, omdat dan misschien de stok achter de deur verdwijnt om wat spoed te zetten achter de formatie”, legt professor Bouteca uit.
Bouteca herinnert eraan dat er tijdens de aanslepende formatie van 2010 externe druk kwam op de partijen om eindelijk een regering te vormen. “De ratingbureaus, die de kredietwaardigheid van ons land onderzoeken, dreigden ermee om onze rating te verlagen, waardoor we financieel in de problemen dreigden te komen.” Op dit moment is die druk er minder, omdat het economisch vrij goed gaat met België.
“Maar het zou ook positief kunnen zijn”, merkt Bouteca op. “Als men erin slaagt om een noodbegroting te maken of over een aantal zaken een akkoord te vinden, en de PS en N-VA elkaar vinden, dan klik je die partijen aan elkaar.” En eens ze elkaar gevonden hebben, zit er misschien wel meer muziek in, formatiegewijs.
Een akkoord vinden over de begroting is bijna hetzelfde als een akkoord vinden voor de regeringsvorming.
Maar Bouteca drukt deze optimistische noot meteen de kop in, door eraan toe te voegen dat een akkoord vinden over de begroting een aartsmoeilijke oefening wordt. “Een akkoord vinden over de begroting is bijna hetzelfde als een akkoord vinden voor de regeringsvorming.”
"Je moet immers ideologische keuzes maken door te beslissen of je het gat in de begroting gaat dichtrijden door te besparen of door extra belastingen te heffen. En dat is de ganse kwestie die de hele regeringsvorming nu zo moeilijk maakt.”
Bouteca acht het daarom weinig waarschijnlijk dat dit zal lukken. Bovendien hebben de zogenoemde Zweedse partijen (de regeringspartijen + de N-VA) sinds de verkiezingen geen meerderheid meer in de Kamer. Dus zouden de socialisten of de groenen overtuigd moeten worden. “Maar waarom zouden die de regering steunen als ze geen zicht hebben op een Vivaldi-coalitie?”
Bouteca’s conclusie: “Om een begroting op orde te krijgen, heb je een volwaardige regering nodig, of minstens zicht op een volwaardige regering. En dat hebben we voorlopig nog niet.”
Beluister hier het gesprek met politicoloog Nicolas Bouteca in "De wereld vandaag":
