‘Raymond!’: prachtige ode aan de zanger die meer dan een ‘Belpop’-aflevering verdient ★★★★★

Raymond van het Groenewoud verdient meer dan een aflevering in Belpop op Canvas, moet regisseur-muzikant Karel Van Mileghem gedacht hebben. Dus trok hij drie jaar geleden zijn stoute schoenen aan en vroeg hij zijn idool of hij hem mocht volgen voor een documentaire. Tot zijn eigen verbazing, zei Van het Groenewoud ja. Uit ijdelheid, “omdat ik zelf veel heb gehad aan de eerlijke documentaires over mijn helden zoals Eric Clapton, Chet Baker en Chuck Berry”.

Of Raymond in dat rijtje past, doet niets ter zake. Feit is dat de man ons sinds de jaren 70 heeft verblijd met prachtige songs. Alleen kennen maar weinigen de mens achter die liedjes. En die kant laat de muzikant nu uitzonderlijk wel zien. Open en bloot, en zonder blad voor de mond. Zolang hij het zelf maar nooit hoeft te bekijken, blijkbaar.

Raymond! is geen chronologie van die drie jaar samenwerken, maar eerder een driedelige kroniek van zijn leven. Van Mileghem vond daarvoor een prachtige rode draad in het babyboekje dat mama Van het Groenewoud heeft bijgehouden over haar enige kind. De neergeschreven babyverhalen zijn niet zo spannend. Maar wanneer de vrouw geen raad meer weet met haar opgroeiende zoon, blijft ze het naslagwerk aanvullen. Raymond leest ze onomwonden voor, alsof hij het haar zelf voor het eerst hoort vertellen.

Bitter en bot

In aflevering één is er zo veel aandacht voor de vader, muzikant Nico Gomez, die het gezin verliet toen Raymond vier jaar was. “Zijn mama heeft veel verdriet gehad”, schreef moeder Deborah. “Nu heeft Raymond een tweede papa, een hele lieve papa die veel van Raymond houdt.” Mooie woorden die de zanger anders heeft ervaren. “Hij was een stiefvader als in een sprookje”, getuigt hij. “Hij kon niet met kinderen om.” Alleen zijn beer Winnie de Poeh was zijn vriend.

Voor de grote verhaallijnen, sleurt Van Mileghem zijn held mee naar de plek waar het gebeurde. Zijn school in Amsterdam. Of het huis van “de oma van mijn dromen”, waar hij die tijd opgroeide. En op die plekken krijgt Raymond een geïmproviseerd podium om een gepast nummer te brengen, soms met hulp van andere rasmuzikanten zoals Golden Earring, Black Box Revelation of een gospelkoor.

De camera’s trekken ook mee de studio in, waar Raymond zijn album Speel opneemt. Op die plaat staat de single ‘Bitter en bot’, een onverbloemde boodschap aan zijn vader die vaak verbitterd was. Wanneer Raymond er in de straten van Amsterdam over spreekt, citeert hij een subtiel verwijt uit zijn zelfgeschreven tekst. Waarop hij het oprecht moeilijk krijgt. “Stop, ik krijg het te kwaad.” En hij stapt door.

Elke zin uit de mond van Raymond klinkt als een flard poëzie recht uit zijn liedjes. Een heerlijke verteller die zijn emotie altijd raak weet te vatten. Wat dat betreft is de zanger een gedroomde getuige. En stop dat in de prachtige, narratieve flow van Van Mileghem, en je krijgt een uitmuntend document. Iets dat Raymond nog meer vat dan zijn portret in Belpop. Als zanger, én als mens. Het mooiste verjaardagscadeau dat hij zelf blijkbaar nooit zal zien.

De tweede en derde aflevering van Raymond! zijn de komende twee donderdagen te zien om 21u30 op Eén. Ook te bekijken op vrtnu.be.