Nationale Bank: "Begroting moet snel op orde raken, regering in lopende zaken kan ingrijpen"

"Ons land moet zijn begroting snel op orde krijgen", benadrukt gouverneur Wunsch van de Nationale Bank. "Volgens de vooruitzichten zou het Belgische tekort in 2021 op Italië na het hoogste zijn van de eurozone." Het is niet de eerste keer dat Wunsch hamert op een grotere begrotingsdiscipline, maar het oplopende tekort en het uitblijven van een nieuwe federale regering die kan ingrijpen, baren hem zorgen.

Het afgelopen jaar zijn vooral de ontvangsten fors gedaald, meldt het jaarverslag van de Nationale Bank. Dat is onder meer te wijten aan de voorafbetalingen die bedrijven al in 2017 en 2018 gedaan hadden. Voorafbetalingen zijn een soort voorschot dat bedrijven storten, in afwachting van het bedrag aan belastingen dat ze uiteindelijk moeten betalen. 

Bij de start van de regeerperiode had de regering-Michel de boetes voor wie onvoldoende belastingen vooraf betaalt, verhoogd. Dat heeft bedrijven ertoe aangezet om meer voorafbetalingen te doen. Tijdelijke meeropbrengsten dus en meevaller voor de begroting van 2017 en 2018. Maar een tegenvaller voor de begroting van 2019.

In het kader van de taxshift, die er op gericht is om onze concurrentiepositie te verbeteren en de koopkracht van de gezinnen te verhogen, werd vorig jaar de personenbelasting verlaagd. Ook die maatregel heeft de ontvangsten in 2019 ingeperkt.

"We moeten nu echt een inspanning doen om naar een begrotingstekort van 1 procent van het bruto binnenlands product te gaan", zegt Wunsch.  "Met zo'n tekort blijft de overheidsschuld dalen en houden we die schuld onder controle.  En nadien moeten we naar een evenwicht gaan. Als we helemaal niets doen, gaan we naar een tekort van bijna 3 procent de komende jaren."

"Dat is veel te veel. Misschien denken sommigen dat we in tijden van negatieve rentevoeten ons alles kunnen permitteren, maar dat is heel gevaarlijk. Bij de eerste tegenslag, bijvoorbeeld een recessie of een verhoging van de rente, hebben we geen marge meer om de vergrijzing aan te pakken." Door de vergrijzing van de bevolking zouden de sociale uitgaven de komende twee decennia met gemiddeld 0,2 procentpunt van het bbp per jaar toenemen.

Om orde op zaken te stellen, moet er zo snel mogelijk een nieuwe federale regering komen. "Maar als dat niet lukt, moeten we nadenken over wat een regering in lopende zaken kan doen met de begroting, met steun van het parlement", zegt Wunsch. "Die kan dan geen drastische maatregelen nemen, maar ze kan wel vermijden dat het tekort verder oploopt."