Politicoloog Dave Sinardet: ‘Bij nieuwe verkiezingen is de kans groot dat we ons eigen wereldrecord regeringsvormen breken’

De formatie die resulteerde in de regering Di Rupo (2011-2014) was de langstdurende formatie in de Belgische geschiedenis en duurde 541 dagen. Na de federale verkiezingen van 13 juni 2010 waren er een informateur, een preformateur, een reeks bemiddelaars en uiteindelijk formateur Di Rupo nodig om een nieuwe regering te vormen. Ondertussen regeerde Leterme-II in lopende zaken. Nu zijn we precies 265 dagen na de verkiezingen van 26 mei vorig jaar.

“We zitten nog ver van die 541 dagen, maar toen was er wel een politieke wil bij PS en N-VA om samen over die zesde staatshervorming te onderhandelen. Nu is er zelfs nog geen bereidheid om de formatie op te starten. Tegelijk hadden de partijen meer dan een jaar na de verkiezingen van 2010 over niets anders gesproken dan het communautaire omdat ze het eigenlijke regeringsbeleid pas na een akkoord daarover wilden aansnijden. Enerzijds is de situatie momenteel dus erger omdat er bij de partijen nog geen politieke wil is om samen in zee te gaan na bijna negen maanden, anderzijds is de impasse minder ernstig omdat er de voorbije maanden toch al op zijn minst over regeringsbeleid gesproken is en nota’s zijn geproduceerd. Het is niet dat er niets gebeurd is. Maar zolang er geen politieke wil is om op basis daarvan de formatie te beginnen, ben je er niets mee.”

Nieuwe verkiezingen

Hoe groot is de kans dat we ons eigen wereldrecord regeringsvormen breken? “We zitten nog altijd in de informatiefase en dus nog altijd niet in de fase waarin partijen samen een regering willen vormen. Stel dat de partijen dan eindelijk met de formatie kunnen starten, dan zal het sowieso nog minstens twee maanden duren. Bovendien kan die formatiefase ook nog altijd mislukken”, klinkt het. “Als er nieuwe verkiezingen komen, is de kans groot dat we het record zullen breken, zonder nieuwe verkiezingen verwacht ik dat we de 541 dagen niet halen.”

Sinardet ziet toch één lichtpuntje. “Zowat iedereen heeft nu wel ingezien dat de PS en de N-VA niet samen zullen besturen. Terwijl dat al van november duidelijk was. Zo heeft men veel tijd verloren.”

Gelatenheid

Politico-journaliste Barbara Moens zei gisteren in De afspraak op vrijdag dat ze in Europa al lang niet meer opkijken van de lange regeringsvorming. “Ze zijn het al gewoon van België”, klinkt het. Klopt dat beeld volgens Sinardet? “Het klopt dat er bij de bevolking een zekere gelatenheid heerst. De wereld is tijdens de formatie in 2010 en 2011 niet vergaan: dat gevoel is er ook bij internationale observatoren.”

Sinardet wil ook benadrukken dat niet enkel ons land met het probleem van een lang aanslepende regeringsvorming kampt. “In Spanje en Oostenrijk zijn recentelijk nog alles behalve evidente coalities gevormd, ook in Duitsland heeft het veel langer geduurd dan normaal. En in Nederland duurde de formatie in 2017 meer dan 200 dagen. We mogen de Europese context zeker niet uit het oog verliezen. Ook andere landen worstelen met hun electorale kaart. Maar de politici lijken elders wel moediger en creatiever in het zoeken naar uitwegen.”