Drie dagen pauze in de formatie, en hopen op een mirakel

“Ik had me een meer elegante sortie voorgesteld dan deze ezelsstamp.” Koen Geens was ongewoon scherp in De zevende dag. Hij pikt het niet hoe Magnette zijn missie vrijdag doorkruiste. Geens werkte stap voor stap naar een toenadering tussen PS en N-VA, maar vier dagen voor zijn deadline maakte een uitgebreid mediaoffensief van Magnette daar een einde aan.

De verontwaardiging zit diep bij de hele partij. De PS neemt geen gas terug, integendeel. “Het is zijn eigen beslissing om ontslag te nemen, wij waren bereid tot andere formules”, reageerde PS-woordvoerder Frédéric Masquelin. De Franstalige socialisten verwijten de CD&V dat ze de ‘open opdracht’ van Geens meteen hebben beperkt tot het onderzoeken van de paars-gele formule. Op het Instagram-account van Magnette werd een meme gepost waarbij Geens werd neergeschoten door zijn eigen partij, maar de PS de schuld krijgt. “Ze zitten in oorlogsmodus”, klinkt het bij CD&V.

Paars-geel is niet werkbaar, erkent Geens. Maar het enige valabele alternatief, een Vivaldi-coalitie, met daarin socialisten, groenen, liberalen en CD&V, zonder N-VA, ligt evengoed bijzonder moeilijk. De christendemocraten houden vast aan een meerderheid aan Vlaamse kant en het vertrouwen in de PS is beschaamd, geven ze aan.

Noodregering

CD&V-voorzitter Joachim Coens legt daarom het scenario van een noodregering op tafel. “De begroting moet dringend worden aangepakt”, zegt hij aan deze krant. Een regering met een beperkt programma zou de overheidsfinanciën op orde moeten zetten. Daarbij herhaalt hij zijn pleidooi voor een afspiegelingscoalitie, waarbij de partijen uit de Vlaamse en Waalse regering federaal het voortouw nemen. Daarbij komen de PS en N-VA opnieuw tegenover elkaar. “Maar de methodiek is anders”, zegt hij. “Dan moeten we wel praten.” Veel bijval krijgt hij voorlopig niet. Ook het paleis denkt in de eerste plaats aan een volwaardige regering.

Bij CD&V zijn ze het beu dat zij de verantwoordelijkheid moeten dragen. Waarom wordt er altijd in hun richting gekeken? Ook sp.a en Open Vld stappen niet zomaar mee in Vivaldi, geven toppers aan. “Wij zijn niet de dweil van de Wetstraat”, zei Geens. “Wij hebben ook onze opvattingen.” Hij legde twee breekpunten op tafel: communautaire stappen en geen te voortvarende maatregelen over euthanasie en abortus.

Pauzeknop

Hoe moet het dan verder? Nieuwe verkiezingen zijn niet aan de orde, geeft zowat elke hoofdrolspeler in de Wetstraat aan. Daarvoor moeten eerst alle pistes volledig zijn uitgeput. De koning start vanmiddag om 15 uur een overlegronde met de partijvoorzitters. Pas woensdag zal hij die consultaties afronden. Door even de pauzeknop in te duwen, kan het stof neerdwarrelen.

Nu de paars-gele piste is doodverklaard, is N-VA-voorzitter Bart De Wever uitgesloten als volgende ‘koninklijk gezant’. De kans dat hij een regering op de been krijgt, is miniem. De PS is door de sortie van Magnette verbrand, CD&V past na de mislukte opdracht van Geens en de groenen liggen niet bij alle partijen even goed. Zo komt het paleis allicht uit bij iemand van sp.a of de liberale familie. De opdracht wordt om het vertrouwen te laten weerkeren. En vervolgens een half mirakel te verrichten.