De PS heeft volgens De Wever een dictaat uitgevaardigd dat de regering een minderheid moet hebben aan Vlaamse kant en een links beleid moet voeren, maar dat Vlaanderen kan gevraagd worden om de rekeningen te blijven betalen. Want dat links beleid is niet waar de Vlaming op gestemd heeft. Voor hem zou het “moeilijk te begrijpen” zijn als Open VLD en CD&V zouden “verloochenen wat ze in het Vlaams regeerakkoord hebben afgesproken”.

De Wever ziet zich gesterkt in zijn analyse dat het land op is. “Het federalisme is aan de doodstrijd bezig, maar de PS en de andere Franstalige partijen willen dat niet onder ogen zien. Bij de Franstalige kopstukken is dat besef er wel, maar ze durven het niet toe te geven.”

Daarmee doorbreekt N-VA de stilte sinds het ontslag van koninklijk opdrachthouder Koen Geens (CD&V) op vrijdag. Die gooide de handdoek in de ring na een media-offensief van PS-voorzitter Paul Magnette.

LEES OOK. Koen Geens bijzonder hard voor “onwil” van Magnette, PS-voorzitter bijt van zich af: “Wij wilden nog andere formules uitproberen”

Op de radio had De Wevers partijgenoot Theo Francken ook al gepleit voor eendracht tussen de Vlaamse partijen in de federale onderhandelingen. “De Franstaligen en vooral de PS moeten zien dat ze daar geen wig tussen kunnen drijven. Dat is een kwestie van zelfrespect”, zegt Theo Francken (N-VA) in De Ochtend op Radio 1.

Francken laat er geen twijfel over bestaan dat PS de boel torpedeerde. “De eerste honderd dagen na de verkiezingen wilde de PS niet aan tafel met de N-VA, en nu ze het toch deed, blijkt het allemaal maar voor de schijn en deelt ze een forse ezelstamp uit aan Koen Geens en de N-VA”, klonk het nog.

LEES OOK. Weinig hoop in de Wetstraat: niemand heeft nog echt idee hoe uit de impasse te geraken (+)

“We kunnen toch niet blijven tolereren dat de PS haar dictaat aan ons blijft opleggen, dat ze ons de les komt spellen terwijl wij al jaar en dag de facturen betalen. Dat stopt toch wel ergens. Als de Vlamingen nu de hakken niet in het zand zetten, komt er een regering zonder Vlaamse meerderheid en dat willen we zeker niet.”

Volgens Francken blijft de N-VA constructief en is ze bereid om haar verantwoordelijkheid te nemen. “Maar ik heb geen schrik van nieuwe verkiezingen. (...) Wij sturen niet aan op verkiezingen, maar als ze er komen nemen we de handschoen op en gaan we vol in de arena.”

CD&V: “Vivaldi uitgesloten”

Uit de reacties voor aanvang van het partijbureau bij CD&V blijkt alvast dat ook daar weinig animo bestaat voor een federale regering met een minderheid langs Vlaamse kant.

“Moeten we nog honderd keer zeggen dat Vivaldi voor ons uitgesloten is?”, zegt voormalig minister Eric Van Rompuy. ook Kamerfractieleider Servais Verherstraeten benadrukt dat zijn partij een regering met een meerderheid aan beide kanten van de taalgrens blijft voorstaan.

Beide onderstrepen dat hun partij haar best heeft gedaan om een akkoord te vinden. Van Rompuy is het dan ook “beu” dat met de beschuldigende vinger naar zijn partij wordt gewezen. “Wij moeten kiezen tussen de partij en het land. Maar moet de PS dat niet doen? Moet Open VLD dat niet doen? Moet N-VA dat niet doen?”, aldus Van Rompuy. “Wij hebben 12 op 150 zetels, wij hebben onze verantwoordelijkheid genomen.”

Verherstraeten vindt overigens dat nieuwe verkiezingen geen oplossing in zicht zullen brengen. “Maar hoe meer politici het woord verkiezingen uitspreken, hoe dichter die komen.”

Open VLD: “Wij vormen een alliantie met MR”

Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten is niet onder de indruk van de oproep van De Wever en de forse stellingname van CD&V. “Front vormen is oorlogstaal. Daar doet Open VLD niet aan mee”, tweet ze. “Wij kiezen voor samenwerking. Niet tegen de anderen, maar voor een beter België in alliantie samen met MR.”

Alhoewel er ook bij de Vlaamse liberalen kritiek weerklinkt op de PS, lijkt er daar toch meer bereidheid te zijn richting de Vivaldi-coalitie, zonder N-VA maar met CD&V. De CD&V is “gebruuskeerd” door PS, zei kamerfractieleider Egbert Lachaert op de RTBF. “De partij zal overtuigd moeten worden om opnieuw aan tafel te gaan zitten”, klonk het. Maar Open VLD wil zich constructief blijven opstellen, klonk het. “Bij Open VLD sluiten we niemand uit, het is altijd de inhoud die bepaalt wat we steunen. Wat ik verwacht, is dat mijnheer Magnette ons overtuigt om in een alternatief mee te stappen, met een inhoud die verdedigbaar is bij de leden.”

Ook MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez bevestigt dat wat hem betreft de piste van een federale regering met zowel PS als N-VA definitief begraven is. “Voor de PS lag het symbolisch erg moeilijk om samen te werken met N-VA, gezien de PS die partij heeft gediaboliseerd”, zei hij maandag op LN24. “Het was een beetje een dovemansgesprek.”

Maar voor nieuwe verkiezingen is het voor de MR nog te vroeg. Nu weer naar de stembus trekken zou “een bewijs van lafheid” zijn, zei hij.

LEES OOK. Gegokt en verloren? Als Magnette CD&V wou doen kraken, dan lijkt hij net het tegenovergestelde te krijgen (+)

PS: “We willen oplossingen voor de uitdagingen in dit land, vooral voor de sociale uitdagingen”

De PS wil constructief blijven in de federale regeringsvorming, ook nu de paars-gele piste dood en begraven is. Dat verzekerde voorzitter Paul Magnette maandag na afloop van het partijbureau van de Franstalige socialisten. “We willen oplossingen voor de uitdagingen in dit land, vooral voor de sociale uitdagingen”, zei hij. “Daar zullen we ons voor blijven inzetten.”

Wat het institutionele betreft, bleef Magnette veeleer op de vlakte. “We kunnen erkennen dat België niet goed functioneert. Maar op dit moment is er geen verklaring tot herziening van de grondwet, noch een tweederdemeerderheid die een staatshervorming zou toelaten.” Op dit moment gaat het om een “theoretische kwestie”, aldus Magnette.

Zijn partijgenoot en voormalig Brussels minister-president Charles Picqué had voor aanvang van het partijbureau nog gezegd dat de Franstaligen zich moeten opmaken voor een nieuwe institutionele ronde, maar voor de PS-voorzitter is dat eerder een werf voor de lange termijn. “Tegen 2024 zullen we moeten nadenken over hoe we België efficiënter kunnen maken”, klonk het.