Boegeroep én tomaten voor Jan Jambon op Ultimas, winnaar Luc Tuymans stuurt zijn kat

Tijdens een gala in het Brugse Concertgebouw werden dinsdagavond de Ultimas uitgereikt. Dat zijn de cultuurprijzen van de Vlaamse Gemeenschap. Presentatoren Annelies Moons en Marcel Vanthilt probeerden al aan het begin van de avond de sfeer van controverse te doorbreken met een grapje: “Aan het einde van de avond is er een fluitconcert voor Jan Jambon”, aldus Vanthilt. “Ik bedoel: een korte nabeschouwing ván Jan Jambon.”

Opvallend: kunstenaar Luc Tuymans, die de grootste prijs voor Algemene Culture Verdienste in ontvangst zou mogen nemen, stuurde zijn kat naar het gala. Daarnaast liet hij weten dat hij zijn prijzengeld - ter waarde van 20.000 euro - doneert aan ‘Let’s Go Urban’, het Antwerpse jongeren- en dansproject dat in 2009 werd opgericht door Sihame El Kaouakibi (ondertussen ook Vlaams parlementslid voor Open Vld). Twee meisjes van het jongerenproject kwamen de prijs in ontvangst nemen.

De besparingen in de cultuursector waren een hot item tijdens de uitreiking van de Vlaamse cultuurprijzen. Minister Jambon wil naar eigen zeggen de sterktes van het bestaande Vlaamse cultuurbeleid verder uitbouwen, en tegelijk “nieuwe accenten leggen en het geld op een verstandige manier spreiden”. Maar dat betekent in de praktijk dat er bespaard wordt in de cultuursector. De projectsubsidies dalen van 8,47 miljoen euro naar 3,39 miljoen. 

Tuymans staat bekend als een fervent criticus van de besparingen van Jambon. In hun dankwoord verwezen verschillende winnaars naar de besparingen. Zo benadrukte Jozef Wouters van Decoratelier (winnaar Podiumkunsten) dat zij enkel kunnen doen wat ze doen omdat ze een kleine organisatie zijn, die projectsubsidies broodnodig heeft.

Kunstenaar Walter Swennen was zelf niet aanwezig, maar had het in zijn dankbrief over “zijn afkeer van dit soort prijzen en subsidies”. Hij schenkt zijn 10.000 euro prijzengeld aan de partij die volgens hem als enige niet meedoet aan de opdeling van het land, de PTB/PVDA.

Al bij al bleef het een rustige avond, tot kwart voor tien. Toen betrad minister Jambon het podium voor een korte slotbeschouwing. Hij werd terstond uitgejoeld door enkele aanwezigen. Presentator Marcel Vanthilt lapte het scenario aan zijn laars en begon de minister-president kritische vragen te stellen over zijn beleid. “De uittredingsvergoedingen van de parlementsleden bedragen acht miljoen euro. Dat is meer dan de subsidies van heel wat grote cultuurinstellingen samen.” 

Een aanvankelijk koele Jambon maakte er zich vanaf met een kort: “Dat is een debat dat je nooit kunt winnen”, maar werd zichtbaar zenuwachtig toen Vanthilt bleef doordrukken. 

Plots riep iemand ‘fascist’ en werd een handvol tomaten richting het podium geslingerd. “Ik had wel enige reactie verwacht”, reageerde Jambon kort in de microfoon van Vanthilt. “Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is.”

Jan Jambon kan zich blijkbaar niet meer tonen in de cultuursector of hij wordt aangepakt. “Maar de minister heeft een brede rug”, verzekert zijn woordvoerder Olivier Van Raemdonck. “Dat je als beleidsmaker met kritiek te maken krijgt is van alle tijden, en minister Jambon heeft een brede rug. Nu, de Ultima’s worden door het ministerie zelf georganiseerd met de bedoeling de mensen uit de cultuursector te laten schitteren. Het is altijd jammer als zo’n feestje verbrod wordt door een paar enkelingen, die dit duidelijk hadden voorbereid - je hebt normaal toch geen tomaten bij als je naar zo’n evenement gaat, dus ik neem aan dat dit niet gebeurde in een opwelling. Ik was daar zelf aanwezig en heb gevoeld dat het publiek die actie weinig apprecieerde. Maar het is niet aan ons om de evaluatie van zo’n protestactie te maken.”

Ook tijdens de uitreiking van de MIA’s werd Jambon eerder al getrakteerd op boegeroep.