Gwendolyn Rutten vertrokken bij de koning zonder enig commentaar: wie volgt Koen Geens op?

Magnette haalde zich de voorbije dagen de woede op de hals van CD&V en N-VA. De PS-voorzitter had gezegd dat een coalitie met PS en N-VA niet mogelijk is, waarop Koen Geens (CD&V) er de brui aan gaf als koninklijk opdrachthouder. Geens sprak van een “ezelsstamp” en ook andere CD&V’ers verweten Magnette sabotage.

De PS-voorzitter riep gisteren al op tot kalmte via een filmpje op sociale media en herhaalde die boodschap voor de paleispoort. “Ik denk dat we de discussies op een serene manier moeten hernemen. De vorige missies hebben veel elementen bijgebracht, maar we moeten ons nu concentreren op de inhoud. We zijn veel te lang bezig met te praten over verschillende soorten coalities, over partijen die samen moeten gaan, over institutionele hervormingen. Zo gaan we geen oplossing vinden. Door over de inhoud te praten, kunnen we vooruitgaan.” Magnette zei tot slot ook nog dat verkiezingen niets zouden uithalen. 

DéFi: “Tijd om te kijken welke coalities wel werken”
“We weten nu welke coalities niet werken. Nu is het tijd om te kijken welke coalities wel kunnen werken”. Dat zei François De Smet, voorzitter van de Franstalige partij DéFI, voor aanvang van zijn audiëntie bij koning Filip. De Smet vindt niet dat er in elke taalgroep een meerderheid moet zijn. “Kamerleden moeten de hele natie vertegenwoordigen, niet enkel hun gemeenschap en hun kiezers.”

DéFI, het vroegere FDF, heeft slechts twee zetels in de Kamer en speelt daarom slechts een heel bescheiden rol in de formatiesaga. De partij heeft zich wel steeds bereid verklaard om mee te werken aan oplossingen, eventueel van buiten de regering.

Nu PS de deur heeft dichtgegooid voor een coalitie met N-VA is het voor De Smet tijd om andere pistes te verkennen. Spreken over een staatshervorming heeft volgens De Smet niet veel zin. “Enkel de N-VA vraagt dat debat nu, de andere partijen zijn het eens om in 2024 een hervorming door te voeren om de werking van de staat te verbeteren.”

Als laatste partijvoorzitter ontvangt de koning Gwendolyn Rutten (Open Vld). Daarna zal hij normaal gezien iemand een nieuwe opdracht geven.

Die opvolger wacht een aartsmoeilijke opdracht. Acht maanden na de verkiezingen zijn de relaties tussen verschillende tenoren in de formatie op zijn zachtst gezegd onderkoeld. De paars-gele piste lijkt na de sortie van Magnette dood en begraven, maar ook de paars-groene coalitie aangevuld met CD&V -het enige realistische alternatief- is geen evidentie. Zo blijft CD&V-voorzitter Coens vasthouden aan een regering met een Vlaamse meerderheid, en dus met N-VA. Intussen roept de N-VA op tot een "front van de Vlaamse partijen" tegen het "dictaat van de PS". 

Ook de piste van een soort noodregering, of op zijn minst een noodbegroting, circuleert al een tijdje. Een tijdelijke meerderheid zou zo een verdere ontsporing van de financiën kunnen voorkomen, maar ook daar is natuurlijk een meerderheid voor nodig. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez noemde dat idee na zijn consultatie bij de koning al "denkbeeldig". "Als je een akkoord hebt over een begroting, heb je een akkoord over iets dat breder gaat", klonk het.

Intussen wordt druk gespeculeerd over wie de koning straks het veld instuurt. N-VA-voorzitter Bart De Wever solliciteerde een tijdje geleden al openlijk naar een opdracht, maar dat lijkt na de demarche van Magnette eerder onwaarschijnlijk. Ook de naam van premier ad-interim Sophie Wilmès circuleert, maar Bouchez zei daar al over dat het geen goed idee zou zijn om de premier te "gijzelen". 

Volgens waarnemers is de kans groot dat de eer dit keer naar een Open Vld'er gaat, wellicht Kamervoorzitter Patrick Dewael of vicepremier Alexander De Croo. De Vlaamse liberalen kwamen nog niet aan zet en moeten stilaan kleur bekennen. De kopstukken sloegen de deur voor een nieuwe poging tot paars-groen-plus de afgelopen dagen nog niet dicht, al neigde de eerdere nota van Paul Magnette, die eind vorig jaar even informateur was, voor hen wel te veel naar links. "Een centrumnota is een veel aanvaardbaarder verhaal dan een nota-Magnette", zei kandidaat-voorzitter Egbert Lachaert afgelopen weekend nog. 

De nieuwe missionaris van het paleis zal in elk geval eerst moeten proberen het vertrouwen tussen de verschillende partijen aan tafel te herstellen. Geen enkele partij, op Vlaams Belang na, pleit openlijk voor nieuwe verkiezingen, maar die piste is verre van uitgesloten. Die stembusgang zou grotendeels over de toekomst van het land gaan: het communautaire thema kwam de afgelopen weken en maanden opnieuw prominent op het voorplan.

Lees in HLN+: Stuurt de koning Alexander De Croo het veld in? Of volgt er toch nog een verrassing?