Zelfrijdende mestkarren en robots in een operatiekamer: hiervoor krijgt Vlaanderen geld van Europa
Morgen komen de Europese staatshoofden en regeringsleiders samen om te praten over de Europese begroting voor de komende zeven jaar. Onder leiding van Europees president Charles Michel (MR) zal gepraat worden over de verdeling van de uitgaven van de Europese Unie. Dat is ook belangrijk voor België, want elk jaar investeert Europa ruim 2,6 miljard euro in Belgische projecten via subsidies en steunfondsen. Maar waar gaat dat Europese geld naartoe?
Europees geld vloeit vaak naar België in de vorm van subsidies voor projecten. Europa ondersteunt Vlaamse projecten die aansluiten bij de doelstellingen die de EU zelf vooropstelt, zoals groene mobiliteit of innovatie. Het gaat om zeer kleine, lokale projecten, maar ook grote internationale initiatieven.
Wie voor zijn project een Europese subsidie wil aanvragen, kan daarvoor onder andere aankloppen bij de provinciale "ondersteuningspunten", waar advies en begeleiding wordt gegeven tijdens het proces. Maar waar komt dat geld uiteindelijk terecht? We zetten vijf projecten in de kijker.
Zelfrijdende voertuigen tussen de boomgaarden in Sint-Truiden (Limburg)
In Sint-Truiden in Limburg wil men zelfrijdende voertuigen inzetten in de fruitteelt. Het onderzoek daarnaar loopt nu, en Europa steunt het project voor 300.000 euro.
Die voertuigen zouden dan tussen de boomgaarden kunnen rijden en de bomen bemesten en besproeien. De automatisering zou een oplossing kunnen zijn voor een sector die moeite heeft om geschikt personeel te vinden. Als de voertuigen dat werk kunnen overnemen, kan mogelijk op personeel worden bespaard.
Momenteel wordt onderzocht hoeveel tijd en geld de landbouwer kan besparen met dit systeem. Het project loopt al sinds 2018, en vandaag worden de voertuigen verder ontwikkeld en getest. De Europese Unie sponsort het project voor ongeveer 40 procent. Het zou voor een belangrijke innovatie kunnen zorgen in de fruitteelt in Vlaanderen.
Robots in de operatiekamer in Melle (Oost-Vlaanderen)
In het Oost-Vlaamse Melle is ORSI Academy terug te vinden. In samenwerking met universiteiten doen ze er onderzoek naar zogenoemde "robot- en minimaal invasieve chirurgie". Daarmee moeten uiteindelijk operaties kunnen worden uitgevoerd met een robot, waardoor de ingreep op het lichaam veel kleiner is dan bij klassieke operaties. Chirurgen kunnen er ook een opleiding krijgen om met de robots te leren werken.
Mede dankzij de Europese steun van 5,8 miljoen euro konden ze in Melle een nieuw gebouw uit de grond stampen. Daarmee is 40 procent van de totale kostprijs gedekt.
Vorig jaar toonde de Europese Commissie nog haar waardering voor het project. ORSI won namelijk de Europese "RegioStars award" in de categorie "modernisering van de gezondheidszorg", een prijs voor de meest innovatieve projecten die mee gefinancierd worden door de EU.
Renovatie van 60 sociale huurappartementen in Diest (Vlaams-Brabant)
In Diest kon de sociale huisvestingsmaatschappij Diest-Uitbreiding een beroep doen op Europese subsidies bij een renovatieproject van zestig sociale huurappartementen. Voor zowat 800.000 euro hielp Europa om de woningen bijna energieneutraal (BEN) te maken, zodat ze netto bijna geen energie verbruiken. Daarmee is 40 procent van de totale kosten gedekt.
De Europese Unie steunt volop projecten om de energie-efficiëntie te verhogen bij bestaande woningen. Na de renovatie zullen de woningen comfortabeler zijn, en minder energie verspillen.
Vandaag is het project halfweg. De eerste drie appartementsgebouwen werden volledig gerenoveerd en zijn ondertussen alweer bewoond. Het project had er volgens projectcoördinator Nathalie Verbeek niet kunnen komen zonder die Europese steun. “Als wij geen EFRO-subsidies (Europese subsidies) zouden ontvangen hebben, zou het gegaan zijn om een grondige renovatie, maar geen BEN-renovatie. Financieel was dat niet haalbaar geweest.”
Fietsbrug over de sporen in Mortsel (Antwerpen)
In het Antwerpse Mortsel investeert Europa ruim 800.000 euro om een fietsbrug te bouwen over de spoorlijnen. Op dit moment zit er ter hoogte van Mortsel een onderbreking in het traject van de "fietsostrade" tussen Antwerpen en Lier, waar verschillende spoorlijnen samenkomen. De fietsbrug van 30 meter biedt daarvoor de oplossing.
Mede dankzij de Europese subsidies kunnen de 600 fietsers die elke dag over het traject rijden straks rekenen op een vlotte verbinding: 12 kilometer fietspad zonder onderbreking tussen Antwerpen en Lier.
De toegang tot de brug wordt nog verder afgewerkt. Op 4 april 2020 moet de fietsbrug officieel worden geopend. Het project past binnen de Europese doelstelling voor een schoner stadsverkeer.
Landbouw en ontmoetingsplek op één plek in Reningelst (West-Vlaanderen)
Europese steun kan ook gaan naar heel kleinschalige en lokale projecten, zoals bijvoorbeeld het Voedselbos in het West-Vlaamse Reningelst. Het doel van zo'n voedselbos is om landbouw en natuurbeleving op een duurzame manier te combineren. Er staan vrijwel enkel eetbare gewassen. De Europese Unie financiert het project voor 30 procent, of zo’n 3.000 euro.
Eigenlijk gaat het niet om een echt "bos", maar om een plek waar bijvoorbeeld fruit wordt gekweekt door landbouwers. Alleen kunnen ook natuurliefhebbers, toevallige voorbijgangers en onderzoekers die geïnteresseerd zijn in duurzame landbouw de plek bezoeken. Mensen kunnen er zo bijleren over de soorten en vruchten die er groeien. Die combinatie van lokale landbouw en vrijetijdsbesteding wil Europa ondersteunen.
Het bos in Reningelst is naast twee andere Voedselbossen in Vlaanderen een pilootproject dat wil nadenken over de toekomst van de landbouw. Een bos heeft bijvoorbeeld een gezondere bodem. Er is geen noodzaak aan voortdurende bemesting en besproeiing, omdat het bos dat zelf regelt.
Het bos in Reningelst wordt momenteel aangeplant. De jonge bomen zullen in de komende jaren uitgroeien tot een volwaardig bos. In een latere fase kunnen er workshops of rondleidingen georganiseerd worden.
