Liefhebber of hater van technologie? Dit zijn de 5 types
We zijn allemaal verbonden met het internet. We gebruiken allemaal een smartphone. Toch worden we nog steeds overvallen door een onbehaaglijk gevoel in onze relatie met technologie. Om verder te kunnen kijken dan de gemiddeldes hebben onderzoekers van UGent en Imec een as opgesteld tussen haat en liefde voor technologie. Welk type bent u?
De verre kennis: 20 procent
Radeloos worden ze van digitale snufjes. Ze hebben eerder het gevoel dat hun smartphone hen tegenwerkt dan omgekeerd. Er ontstaat in hun hoofden zelfs een soort technofatalisme. En die groep groeit, van 16 procent in 2018 naar 20 procent in 2019. Vraag hen om begrippen als algoritme, 5G of blockchain uit te leggen, en ze klappen dicht. “Ze begrijpen het niet en durven misschien niet meer om uitleg te vragen.”
Het gaat hier vooral om een ouderensegment. “Maar we zien ook jongeren die afhaken. Het is niet omdat ze als digital native geboren zijn dat ze zich thuisvoelen in die wereld.” Hier dreigt een nieuwe digitale kloof uit te groeien. Dit zijn mensen die nog veertig jaar meemoeten in een gedigitaliseerde economie. Volgens De Marez moeten we in het onderwijs meer inzetten op techwijsheid om deze groep aan boord te houden. “We hebben nu al STEM-onderwijs, dat sterk inzet op wetenschap en techniek. Maar heel wat jongeren ontbreekt het aan digitale kennis. Wat doet een algoritme? Hoe werkt een netwerk? Wat is gepersonaliseerde reclame?”
De dichte vriend: 16 procent
Deze groep worstelt met de haat-liefdeverhouding met technologie. “Voor dichte vrienden luidt het adagium: ze willen wel, maar kunnen niet”, zegt De Marez. Terwijl de groep passionele minnaars overtuigd is van zijn kennis, vaardigheden en vertrouwen in technologie, ontbreekt er bij deze groep telkens een element.
“En je moet dat niet te ver zoeken. Het kan zijn dat deze mensen met de schaduwzijde van digitale toepassingen geconfronteerd werden. Denk aan cyberpesten, werknemers van een gehackt bedrijf, iemand die al eens overtuigd is geweest van een vals nieuwsbericht of slechte ervaringen heeft gehad met sexting.” Het voordeel bij dit soort mensen is dat ze de technologie nog steeds het voordeel van de twijfel willen geven.
Het is ingewikkeld: 25 procent
Dat ligt anders bij de groep ‘Het is ingewikkeld’. Nare ervaringen hebben ervoor gezorgd dat ze digitale toepassingen zijn gaan wantrouwen. Wie zulke mensen nu zou blootstellen aan al te ingenieuze modellen met artificiële intelligentie, personalisatie en features die ze niet begrijpen en dus nooit zullen gebruiken, schrikt ze af.
“En dat is net wat we willen vermijden”, zegt De Marez. “Samen met de ‘Dichte vrienden’ vertegenwoordigen zij 41 procent van Vlaanderen. Als we een digitale, inclusieve samenleving willen bouwen in Vlaanderen, dan moeten burger, markt en beleid daar samen in groeien. Als dat niet lukt, riskeren we niet alleen een heleboel mensen in de steek te laten. We zouden op die manier heel wat potentieel laten liggen.” We moeten ons volgens De Marez voldoende bewust zijn van de kenniskloof en het unheimliche gevoel dat technologie vandaag nog altijd met zich meebrengt.
Blije single: 20 procent
Deze groep gaat doordacht om met technologie. Ze bewaren voldoende afstand. Niet uit angst, maar omdat ze zich heel bewust zijn van de impact ervan. Het gaat vooral om hoogopgeleiden die ervan uitgaan dat niet alles wat technologisch mogelijk is, ook wenselijk is. “Zij zullen bijvoorbeeld wel al eens de privacyvoorwaarden van een app lezen vooraleer ze die downloaden of de schermtijd van hun kinderen heel streng bewaken”, zegt De Marez.
De passionele minnaar: 18 procent
De kans is reëel dat passionele minnaars voor technologie nog geen of weinig nare ervaringen hebben gehad met technologie. Die groep, 18 procent van de Vlamingen, vindt van zichzelf dat ze over voldoende kennis en vaardigheden beschikken om technologie te omarmen. “Ze hebben vertrouwen in technologie en de bedrijven achter die technologie. Denk aan Telenet en Google”, zegt De Marez. Je kan hen bij wijze van voorbeeld gelukkig maken met verbeterde spraakassistenten of zelfrijdende robots die boodschappen thuis brengen. Wie digitaal wil innoveren, zal bij de passionele minnaars op applaus onthaald worden.