Merkel hekelt ‘gif van racisme’ na aanslag op shishalounges in Hanau

Volgens Beuth werd de schutter voor zover bekend door vreemdelingenhaat gedreven. Hij wordt officieel verdacht van terrorisme. Volgens Duitse media gaat het om de 43-jarige Tobias R., een inwoner van Hanau, gelegen in de deelstaat Hessen ten oosten van Frankfurt. Volgens Beuth was hij niet bij de politie bekend.

De autoriteiten gaan ervan uit dat de schutter alleen handelde. “Er zijn vooralsnog geen aanwijzingen dat hier andere personen bij betrokken waren”, aldus de politie in een verklaring. Volgens de autoriteiten ziet het ernaar uit dat de man zelfmoord pleegde in zijn huis. Het tweede lichaam is van zijn 72-jarige moeder. Bij haar zouden schotwonden vastgesteld zijn.

Het Duitse openbare ministerie gaat na of de vermoedelijke dader handlangers of kompanen had voor zijn aanslagen. Daartoe zullen de omgeving en de contacten van Tobias R. in binnen- en buitenland worden uitgeklaard, zo stelde federaal procureur-generaal Peter Frank.

Extreemrechts motief

De eerste schietpartij vond plaats op het Kurt-Schumacher-Platz rond 22 uur. De schutter zou daarna de wijk Kesselstadt in gevlucht zijn en opende later het vuur vanuit zijn auto op een ander waterpijpcafé. Zeker vijf mensen raakten daarbij gewond.

Over het motief van de schutter is nog niet veel bekend. Diverse bronnen melden dat er een schriftelijke bekentenis is gevonden, waarin onder meer rechts-radicale opmerkingen staan. “Vanwege het belang van deze zaak en de mogelijk xenofobe motieven” hebben federale aanklagers het onderzoek overgenomen, aldus een justitiewoordvoerder.

Ook meldt de Duitse krant Bild dat de schutter enkele dagen voor de schietpartij een video op YouTube plaatste. Bronnen rond de veiligheidsdiensten zeggen dat hij in het Engels een “persoonlijke boodschap aan alle Amerikanen” uitsprak. Het filmpje circuleerde donderdagochtend nog op internet en lijkt te zijn opgenomen in een woning.

De man verklaart onder meer dat in de VS militaire installaties bestaan waar kinderen worden gedood. Ook zou de duivel er worden vereerd. Hij roept de Amerikanen op “nu de strijd aan te gaan” tegen dergelijke misstanden. In de video verwijst hij niet naar de schietpartijen die zouden volgen. De autoriteiten willen niets zeggen over de authenticiteit van het filmpje. De politie onderzoekt ook een website die vermoedelijk van de schutter is. De eerste indicatie is volgens minister Beuth dat hij een “xenofobisch motief” had’.

‘Racisme is een gif in onze samenleving’

De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft racisme “een vergif in onze samenleving” genoemd.  “Racisme is een gif. Haat is een gif. En deze haat bestaat in onze samenleving”, zo deelde de Duitse regeringsleider mee tijdens een persconferentie in Berlijn. “En het is de schuld van veel misdaden in onze samenleving.”

“Dit is een uitermate trieste dag voor ons land. De diepe pijn over de gewelddadige dood van zo veel medeburgers die de mensen nu in Hanau voelen, voel ook ik. En voelen de mensen in heel Duitsland.”

Onder de doden zijn vijf Turkse staatsburgers. Dat heeft een woordvoerder van de Turkse ambassade in Berlijn gezegd.

AfD

Veel politici in Duitsland houden de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD) onrechtstreeks medeverantwoordelijk voor de moorden in Hanau. CDU’er Norbert Röttgen, die enkele dagen geleden verrassend naar buiten trad als kandidaat om Angela Merkel op te volgen als kanselier, zei dat de aanslagen niet “geïsoleerd” bekeken mogen worden. “Wij moeten het gif bestrijden, dat door AfD en anderen in onze samenleving gedragen wordt”, stelde hij tegenover de krant BILD.

Volgens Konstantin Kuhle, expert binnenlandse zaken van de liberale partij FDP, is AfD medeschuldig aan het maatschappelijke klimaat in Duitsland. “De AfD draagt medeverantwoordelijkheid voor het klimaat van haat en racisme in Duitsland”, stelde hij in een uitzending van BILD Live.

Ook Konstantin von Notz, politicus bij de Duitse Groenen, legt een verantwoordelijkheid bij AfD. “We zien dat sinds vele maanden en jaren. Het gestook en het discours in onze samenleving heeft gevolgen. Als je kijkt wat er elke dag aan haat en ophitsing wordt verspreid, dan heeft dat vaak gevolgen, ook dodelijke.” Volgens von Notz is er een “heel groot probleem” met racisme en rechtse terreur in Duitsland.

Katja Kipping, voorzitster van het extreemlinkse Die Linke, nam op Twitter geen blad voor de mond. “De racistische aanslag van Hanau is geen ongeval. Zulke daden worden aangevuurd door een rechtse hetze, die spreekt over ‘evenwichtige wreedheid’ (een verwijzing naar woorden van Björn Höcke, AfD-leider in de deelstaat Thüringen en voorman van de extreemrechtse ‘Flügel’ binnen de partij) en ‘remigratie’ en mensen hun waardigheid ontzegt.”

Annegret Kramp-Karrenbauer, die onlangs aankondigde op te stappen als voorzitter van de CDU, stelde dat de aanslagen in Hanau de noodzaak onderstrepen dat haar partij zich afgrenst van AfD. “Hanau bevestigt mij in mijn houding dat het voor de CDU altijd heel duidelijk moet zijn dat er geen samenwerking met die partij mag zijn, die rechts-extremisten en nazi’s in haar rangen duldt”. En nog: “Hoe belangrijk het is om deze brandmuur te hebben, dat zien we op een dag als Hanau.”

Jörg Meuthen, voorzitter van AfD, reageerde op Twitter op de beschuldigingen aan het adres van zijn partij. “Dit is noch rechtse noch linkse terreur, dit is de paranoïde daad van een gek. Elke vorm van politieke instrumentalisering van deze verschrikkelijke daad is een cynische vergissing.”

Verscherpte veiligheidsmaatregelen

De Duitse minister van Binnenlandse Zaken Horst Seehofer wil de veiligheidsmaatregelen in Duitsland versterken. Vanavond nog zit hij samen met alle binnenlandministers van de respectievelijke deelstaten om te bekijken hoe “we de komende dagen de veiligheidsituatie nog beter kunnen waarborgen”. Dat zei Seehofer bij een bezoek aan een van de geviseerde shishabars.

De CSU-minister had het over de “vele openbare manifestaties” van de komende dagen, waarmee hij verwees naar de carnavalsvieringen in Duitsland, en de “gevoelige instellingen”, waarmee hij doelde op synagoges en moskeeën.

Seehofer zei ook dat zal worden nagegaan welke gevolgen de politiek uit de schietpartijen moet trekken. Mogelijk zijn nog meer wetswijzigingen noodzakelijk, luidde het. Net zoals bondskanselier Angela Merkel eerder op de dag noemde hij racisme een “gif”. Seehofer zei nog dat aan alle openbare gebouwen in Duitsland de vlaggen halfstok zullen gehangen worden.