Yves Coemans van de studiedienst van de Gezinsbond is aan het rekenen geslagen. ‘Een gezin moet 14 kinderen hebben om zo’n gemiddeld woonhuis te kopen. Bovendien moeten ze allemaal tussen 18 en 25 jaar zijn en hogere studies volgen. Ik kan me niet voorstellen dat zo’n gezin bestaat.’ (En hoe krijg je overigens een gezin met 14 kinderen in een gemiddeld woonhuis?)

Kraamt Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) dan totale onzin uit wanneer hij zegt weet te hebben van een familie asielzoekers die tijdens de wachttijd voor hun asielaanvraag zoveel kinderbijslag hebben ontvangen dat ze er een huis mee konden kopen?

‘In theorie zou dat in heel extreme gevallen mogelijk kunnen zijn’, zegt Coemans. ‘Maar daarvoor moet aan heel veel voorwaarden worden voldaan.’

Maximumbedrag

Coemans berekende zo’n ‘maximumscenario’. ‘Dan ga ik uit van een gezin met vijf kinderen dat in België asiel aanvraagt, en pas na vijf jaar een erkenning krijgt. Laat ons veronderstellen dat de vijf kinderen alle vijf in de leeftijdscategorie 12 tot en met 17 jaar zitten. Dan zou dat gezin maandelijks 1.388 euro kinderbijslag krijgen. Dat is 16.662 euro per jaar en 83.313 euro voor een periode van 5 jaar. Als de vijf kinderen ouder zijn dan 18 jaar zou de kinderbijslag voor een periode van 5 jaar oplopen tot 87.375 euro.’

‘Misschien valt voor dat bedrag wel ergens in ons land een klein vervallen huisje of oud appartement dat gerenoveerd moet worden, te kopen. Dan moet je daar met z’n zevenen in wonen.’

Om aan te tonen hoe uitzonderlijk zo’n situatie zou zijn, overloopt Coemans de voorwaarden. ‘Hoeveel kinderbijslag de asielzoeker retroactief krijgt, hangt af van de duurtijd van zijn erkenningsprocedure. Het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) streeft om een beslissing te nemen binnen de 2 maanden. Als dat niet lukt, kan de asielprocedure enkele maanden duren. Er zijn gezinnen die een paar jaar op de beslissing moeten wachten. Maar vijf jaar is uitzonderlijk.’

‘Cijfers Francken onmogelijk’

Op zijn website verdedigt Theo Francken zijn partijgenoot Jambon: ‘Als je echt een uitzonderlijke casus wil dan spreek je over een koppel met vijf kinderen en vijf tot tien jaar in de asielprocedure. Dan kom je op bedragen van 80.000 – 160.000 euro en daarmee vind je op sommige plaatsen in Vlaanderen wel nog een huis. Ik ken dit concrete geval niet, maar het is – hoewel uitzonderlijk – perfect mogelijk.’

Coemans contesteert die uitspraak van Francken. ‘Asielzoekers kunnen hun kinderbijslag voor maximaal vijf jaar retroactief krijgen. Het recht op terugwerkende kracht is dus in tijd beperkt. De cijfers die Francken aanhaalt, zijn niet mogelijk.’

Verleden tijd

Terug naar de voorwaarden in Coemans’ maximumscenario. Om die 87.375 te incasseren moet de asielzoeker al minstens vier jaar officieel gewerkt hebben in de periode vóór hij zijn verblijfsvergunning kreeg. ‘Opnieuw een uitzonderlijke situatie, het is niet evident te werken wanneer je in een asielcentrum verblijft.’ (‘Het is wel mogelijk dat een familielid van de asielzoeker dat wel werkt of gewerkt heeft, het recht op kinderbijslag opent.’)

‘De erkende vluchteling die geen band heeft met de arbeidsmarkt kan maar één jaar terug in de tijd gaan voor de retroactieve uitkering van de kinderbijslag.’

Belangrijk is ook dat deze situatie verleden tijd is. (Het systeem van gezinstoelagen heet tegenwoordig niet meer kinderbijslag, maar groeipakket.) Het nieuwe Vlaamse regeerakkoord laat niet langer toe dat asielzoekers retroactief kinderbijslag krijgen voor de volledige periode van hun erkenningsprocedure. De reden daarvoor is dat zij toen al bed, bad en brood kregen.