Direct naar artikelinhoud
Te koop: het Witte Huis
Buitenland

Te koop: het Witte Huis

Beeld EPA

Nu de Amerikaanse voorverkiezingen op kruissnelheid komen, speelt niet alleen politiek talent een rol, maar ook de dollars die in de campagnes worden geïnvesteerd. Zal miljardair Michael Bloomberg het Democratische ‘ticket’ naar het Witte Huis kopen met zijn persoonlijke miljarden? Of verrast progressief senator Bernie Sanders met zijn digitale collectebus vol rosse centjes?

Zaterdag zijn er Democratische voorverkiezingen in Nevada. Op Super Tuesday (3 maart) moeten de kandidaten in maar liefst 14 staten naar de hand van de kiezer dingen. Zo veel kiezers bereiken lukt enkel als je overal tegelijk, op alle tv-zenders én online, je politieke advertenties kan publiceren. Daar zijn tientallen miljoenen dollars voor nodig. De strijd is nu al ongelijk.

Michael Bloomberg: maken miljarden de man?

De ex-burgemeester van New York en financiële mediamagnaat is nu al de rijkste presidentskandidaat uit de geschiedenis. Hij gaf al meer dan het dubbele aan campagneadvertenties uit dan zijn naaste achtervolgers samen. Volgens data van peilingbureau Kantar/CMAG spendeerde Bloomberg al minstens 417,7 miljoen dollar (386,4 miljoen euro) aan politieke advertenties, waarvan de helft in januari, en de rest in staten waar nog voorverkiezingen moeten worden gehouden.

Toch zijn de advertenties niet Bloombergs grootste troef. Uit recent onderzoek van The New York Times bleek dat Bloomberg in de VS sinds 2008 al meer dan 10 miljard dollar heeft uitgegeven aan een combinatie van filantropische en politieke doelen. Door deze investeringen bouwde hij een énorm netwerk uit, vol mensen die door hem persoonlijk zijn beïnvloed. Alleen al vorig jaar deelde hij 3,3 miljard dollar uit. Goede en politieke doelen vloeiden daarbij in elkaar over. In staten zoals Washington State was dat voor een mix van filantropische en politieke thema’s zoals wapenbeheersing en CO2-reductie. In Colorado investeerde hij massaal in het onderwijs.

Zijn filantropisch-politieke investeringen in steden gaan terug tot 2008. De NYT achterhaalde dat hij al in dat jaar meer dan 100 miljoen dollar uitgaf in New York, meer dan het dubbele het jaar daarop in Georgia, waar veel zwarte kiezers wonen bij wie hij nu populair is, 300 miljoen dollar in 2010, 400 miljoen dollar in 2011 en daarna in stijgende lijn tot 1,2 miljard dollar in 81 steden in 2015 en méér dan 2 miljard dollar in 2018 in meer dan 100 steden.

De andere kandidaten verwijten Bloomberg dat hij de verkiezing ‘koopt’, maar daar ligt hij niet wakker van. In de nationale peilingen staat hij nu al op de derde plek. Hij neemt voor het eerst deel op Super Tuesday.

Voormalig burgemeester van New York en miljardair Michael Bloomberg.Beeld EPA

Bernie Sanders: veel rosse centjes maken hem groot

De populaire veteraan van de Democratische kandidaten, met het progressiefste profiel, toonde in New Hampshire aan dat je geen miljardair moet zijn om voorverkiezingen te winnen. Met véél kleine giften lukt het ook.

In januari gaf Sanders 26 miljoen dollar uit aan advertenties maar zamelde ook 25 miljoen dollar in, vooral afkomstig van meer dan 1,3 miljoen kleine donoren. “Werkende Amerikanen die 18 dollar geven per keer, sturen onze campagne in een sterke positie om in alle staten van de VS de concurrentie aan te gaan met de andere tegenstrevers”, zei Faiz Shakir, Sanders’ campagnemanager.

Sanders versterkte zijn financiële situatie ook door een goed debat, afgelopen woensdagavond. Nadien stroomde er nog eens 2,7 miljoen dollar binnen.

De campagne kocht in de voorbije week meteen 5,5 miljoen dollar aan digitale en tv-advertenties, waarin de kiezer ook gevraagd wordt om rosse centjes bij elkaar te harken voor Sanders.

Joe Biden rekent op bevriende miljardairs

Betaalt gewezen vicepresident Joe Biden nu al de prijs voor overmoed? In aanloop naar de eerste voorverkiezingen gaf hij miljoenen dollars uit in de overtuiging dat het zou opbrengen. Nu de resultaten tegenvallen, moet hij snel op zoek naar cash. Biden begon de maand februari met 7 miljoen dollar cash, terwijl hij in januari nog iets meer dan 8 miljoen dollar uitgaf.

Bijna een derde van Bidens campagnegeld kwam van donoren die 2.800 dollar gaven, het maximum toegestane bedrag in voorverkiezingen. Op deze mensen kan hij nu dus geen beroep meer doen. 

Meer dan zijn tegenstanders kan Biden rekenen op Big Money, grote geldschieters uit Wall Street. Zij steunen hem via een zogeheten Super Political Action Committee (PAC), een politieke vzw die voor een kandidaat onbeperkt veel geld mag inzamelen om daarmee een eigen campagne te voeren. Achter Bidens Super PAC ‘Unite the Country’ gaan miljardairs schuil zoals vastgoedmagnaat George Marcus, medeoprichter van het techbedrijf Masimo Joe Kiani en Linked In-medeoprichter Reid Hoffman. Zij gaven voor Biden al 6,5 miljoen dollar aan advertenties uit.

Pete Buttigieg: dringend 13 miljoen dollar nodig

Pete Buttigieg, de burgemeester van South Bend, Indiana, deed het uitstekend in de eerste twee voorverkiezingen in Iowa en New Hampshire, maar lijkt over te weinig middelen te beschikken om in de hele VS een brede campagne op te starten. Donderdag lanceerde zijn campagneteam daarom een noodoproep: Buttigieg moet voor de Super Tuesday-verkiezingen van 3 maart maar liefst 13 miljoen dollar inzamelen om op de politieke advertentiemarkt competitief te kunnen blijven.

Buttigiegs campagne beseft dat het moeilijk zal worden. Begin februari had hij nog maar 6,6 miljoen dollar in de bank. Van buitenaf krijgt hij als oorlogsveteraan – Buttigieg diende in Afghanistan – wel nog steun van de Super PAC ‘VoteVets’, ‘stem voor een veteraan’. Zij bestelden voor hem 1,7 miljoen dollar aan advertenties.

Elizabeth Warren: gered van failliet dankzij aanval op Bloomberg

Senator Elizabeth Warren viel afgelopen woensdagavond Michael Bloomberg genadeloos aan tijdens het eerste tv-debat waar hij aan deelnam in Las Vegas, Nevada. Vooral zijn vroegere, brutale, behandeling van vrouwelijke ex-werknemers nam ze op de korrel. Ze beschuldigde hem ook dat hij zich een weg in de verkiezingen kocht. Net deze uitspraak legde haar zelf geen windeieren. Na het debat stroomde maar liefst 5 miljoen dollar aan kleine giften binnen.

Toch betekent dit niet dat Warren het nu gemakkelijk krijgt. Ze verzamelde tijdens de voorverkiezingen weliswaar 85 miljoen dollar, maar gaf dat al allemaal uit. In januari dreigde haar campagne zelfs even op droog zaad te vallen en moest ze even een kredietlijn aanvragen van 400.000 dollar. Ze eindigde de maand uiteindelijk met ruim 2 miljoen dollar in de bank. Haar nieuwe giften komen daar niet bij, want ze worden meteen ‘verbrand’ aan nieuwe advertenties.

Warren moet nu rekenen op steun van grotere geldschieters om te overleven, ten koste van haar eigen principes. Tijdens debatten toonde ze zich altijd een grote tegenstander van Super PACs, maar rijke sympathisanten hebben er nu wel een voor haar opgericht in Nevada. De progressieve Super PAC ‘Persist’ kocht haar één miljoen dollar aan politieke advertenties.

Amy Klobuchar: aanklampen dankzij proabortusbeweging

Senator Amy Klobuchar uit Minnesota verzamelde deze maand 12 miljoen dollar online donaties door haar goede debatprestaties. Dat was welkom, want de maand januari was ze geëindigd met maar 2,9 miljoen dollar in de bank.

Interessant is dat Klobuchar nu giften krijgt uit alle staten van de VS, daar waar ze eerder werd weggezet als een regionale kandidate. Ook zij kan nu beroep doen op een Super PAC. Geleid door grote geldschieters uit Minnesota, heeft de groep ‘Kitchen Table Conversations’ al 1,1 miljoen dollar aan advertenties uitgegeven in Nevada en South Carolina. Wie de donoren van de Super PAC zijn, wordt pas volgende maand bekend. Pro-abortusgroepering EMILY’s List maakte bekend 250.000 dollar te hebben gestort.

VS-president Donald Trump: conservatieve oorlogskas 

Aan de zijlijn bereiden VS-president Donald Trump en zijn Republikeinse geldschieters een oorlogskas voor. Alleen al in januari verzamelde Trump al meer dan 60 miljoen dollar. Op dit moment beschikt zijn campagne al over 200 miljoen dollar, veel meer dan president Obama’s 82 miljoen dollar aan het begin van zijn herverkiezingscampagne in 2012.

Trumps geld komt van rijke Republikeinse geldschieters, waaronder conservatieve miljardairs zoals hotelmagnaat Sheldon Adelson, energiemagnaat Bill Koch, Nelson Peltz (bestuurslid Procter & Gamble en fastfoodketen Wendy’s) of Ike Perlmutter van Marvel Entertainment.

De president zette gisteren ook de Democraten voor het blok door op de verkiezingsdag (3 november) en de dagen daarvoor alle politieke advertentieruimte op YouTube op te kopen, à rato van ongeveer 1 miljoen dollar per dag.