Mythe of niet, heel Rome loopt uit voor het gevonden graf van Romulus

Het moet een vreemd beeld zijn geweest voor de toeristen die gisterochtend het Forum Romanum bezochten: tientallen archeologen, historici en journalisten uit de hele wereld die in een lange rij stonden om een blik te werpen op een kleine, vochtige ondergrondse ruimte met daarin een gebroken bak van tufsteen.

Archeologen hebben midden in Rome een sarcofaag en een altaar gevonden die waarschijnlijk verbonden zijn aan Romulus, de mythische stichter, naamgever en eerste koning van de Eeuwige Stad.

Wolvin

Sinds Russo de vondst eerder deze week aankondigde gonst het van opwinding in Rome. Deze ondergrondse ruimte kan een nieuwe kijk bieden op de wereldberoemde stichtingsmythe van de stad. Dat is belangrijk, omdat het verhaal een essentiële invloed heeft gehad op het identiteitsbesef binnen het Romeinse Rijk; een verhaal dat de overheersing van de Romeinen over de rest van de wereld moest rechtvaardigen. Nog altijd is een zogende wolvin met de twee baby's Romulus en Remus hét symbool van Rome.

Volgens die mythe worden Romulus en Remus, twee zonen van de god Mars, vlak na hun geboorte in een mandje in de rivier de Tiber te vondeling gelegd, vervolgens gevonden door een wolvin die de twee voedt met haar eigen melk. Als de twee broers later besluiten een stad te stichten, maar onenigheid krijgen over de precieze locatie, doodt Romulus zijn tweelingbroer waarna hij, vanaf 753 voor Christus, alleen verder regeert als eerste koning van de naar hem genoemde stad.

Legendarische grot

"Als je een koppeling kunt maken tussen de mythologie en de daadwerkelijke historie is dat altijd van groot belang", zegt Marijke Gnade, hoogleraar pre-Romeinse archeologie aan de Universiteit van Amsterdam.

Niet voor niets ging het de laatste keer dat het zo gonsde in archeologisch Rome ook al over Romulus. Eind 2007 werd op de Palatijn, een van de zeven heuvels waarop Rome werd gebouwd, een grot ontdekt waarin de wolvin de tweeling zou hebben gezoogd. Die grot bleek weliswaar niet de echte zoogplaats, maar het was volgens archeologen misschien wel de plek die door keizer Augustus was aangewezen als de grot in kwestie, waarna die uitgroeide tot heiligdom.

Iets soortgelijks geldt waarschijnlijk voor de nu gevonden crypte van Romulus. Als hij al echt heeft bestaan, is het onwaarschijnlijk dat hij hier echt begraven ligt, zegt Gnade. "Deze begraafplaats dateert uit de 6de eeuw voor Christus, terwijl Romulus in de 8ste eeuw voor Christus moet hebben geleefd. Het is dus waarschijnlijk een plek die later als heiligdom werd opgetuigd om Romulus te herdenken."