Essentiële oliën, een grotendeels niet onderzochte bron, kunnen getest worden als mogelijke medicatie
Een onderzoeksteam van VIB-KU Leuven heeft aangetoond dat, in tegenstelling tot wat lang gedacht werd, essentiële oliën aan dezelfde tests onderworpen kunnen worden als andere mogelijke medisch relevante moleculen. Essentiële oliën zijn nu nog een grotendeels niet onderzochte bron voor mogelijke geneesmiddelen, zegt het team van het VIB-KU Leuven Centrum voor Microbiologie en het Departement Biologie aan de KU Leuven.
Het onderzoek heeft zijn wortels in de vaststelling dat de ontdekking van nieuwe medicijnen de laatste decennia vooral plaatsvindt via het screenen van grote hoeveelheden in het labo geproduceerde chemische stoffen. Deze zoektocht zorgde ervoor dat er minder aandacht besteed werd aan het testen van natuurlijke stoffen, zoals essentiële oliën. Essentiële, etherische of aromatische oliën zijn door distillatie of andere processen uit planten gewonnen stoffen die bepalend zijn voor de geur ervan en die vluchtig zijn, die dus snel vervliegen en daardoor ook sterk ruiken.
"Natuurlijke producten zoals essentiële oliën worden vaak vermeden in de zoektocht naar nieuwe geneesmiddelen, bijvoorbeeld omdat deze stoffen relatief waterafstotend zijn en snel vervliegen. Deze eigenschappen kunnen het screenen verstoren”, zei professor Patrick Van Dijck (VIB-KU Leuven Centrum voor Microbiologie), die samen met professor Walter Luyten (KU Leuven) het onderzoek leidde.
Nieuwe technologische ontwikkelingen en strengere regels voor chemische stoffen leiden echter tot een vernieuwde belangstelling voor natuurlijke producten als potentiële geneesmiddelen. Sommige van deze nieuwe technologieën werden ontwikkeld in het lab van Van Dijck, gecoördineerd door doctor Adam Feyaerts, voornamelijk met het oog op het inschatten van het mogelijk nut van essentiële oliën, bijvoorbeeld ter bestrijding van schimmels.
"Momenteel zijn een groot aantal essentiële oliën al beschikbaar als supplement, maar slechts weinige ervan hebben de stap naar geneesmiddel kunnen zetten. Aangezien de meeste technische hordes opzij geschoven zijn, vroeg ik me af of ze aan dezelfde tests als andere potentiële geneesmiddelen zouden kunnen onderworpen worden”, zei Feyaerts.
“De ontdekking en ontwikkeling van een nieuw geneesmiddel vraagt veel tijd en geld, niet in het minst omdat vele initiële kandidaat-geneesmiddelen het niet halen. Met andere woorden, hoe sneller een ongeschikte molecule kan afgekeurd worden, hoe beter”, zo vulde professor Luyten aan.
Een schatkist vol nieuwe medicijnen?
Gelukkig zijn er filters ontwikkeld die het biochemisch gedrag van een mogelijk geneesmiddel kunnen voorspellen op basis van specifieke parameters, waardoor er sneller ongeschikte moleculen uit de ontwikkelingspijplijn gehaald kunnen worden. De studie van het team toont nu aan dat essentiële oliën met diezelfde filters geëvalueerd kunnen worden.
"Onze bevindingen wijzen erop dat componenten van essentiële oliën een mogelijk bron kunnen zijn van geneesmiddelen, zeker de componenten afkomstig van essentiële oliën die al hun klinisch nut bewezen hebben. Essentiële oliecomponenten hebben ook eigenschappen die ze zeer geschikt maken voor bijvoorbeeld de potentiële behandeling van long- of luchtwegaandoeningen, of ziekten van het centrale zenuwstelsel”, zei doctor Feyaerts.
De studie van het team van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie-Katholieke Universiteit Leuven is gepubliceerd in Scientific Reports. Dit artikel is gebaseerd op een persbericht van VIB-KU Leuven.
Doorbraak in onderzoek is geen doorbraak in geneeskunde
Een doorbraak in een onderzoek betekent niet hetzelfde als een doorbraak in de geneeskunde. De verwezenlijkingen van VIB-onderzoekers kunnen de basis vormen voor nieuwe therapieën, maar het traject om die te ontwikkelen, kan nog jaren in beslag nemen.
Dit kan veel vragen oproepen en daarom stelt het VIB een e-mailadres ter beschikking, waar iedereen met vragen over dit en ander medisch gericht onderzoek terechtkan: patienteninfo@vib.be.