Een chimpansee drinkt koud fruitsap dat hij bij warm weer van een bewaker heeft gekregen, in een zoo in Bangkok.
Anusak Laowilas/NurPhoto

Waarom apen ervoor kiezen alleen te drinken: een samenspel tussen twee hersendelen

Waarom geven sommige mensen aan goede doelen en anderen niet? Waarom delen sommige mensen het weinige dat ze hebben met iemand anders en anderen niet? Een antwoord zou gevonden kunnen worden in een ingewikkelde en ritmische neuronale dans tussen twee specifieke delen van de hersenen, zo blijkt uit een studie. De onderzoekers konden aan de hand van de hersenactiviteit van apen zelfs voorspellen of ze drank zouden delen of niet. 

De biologische wortels van vrijgevigheid en egoïsme fascineren hersenspecialisten al lang. Primaten - mensen, mensapen, apen en halfapen - zijn sociale dieren en als dusdanig sterk afhankelijk van samenwerking. Toch wint eigenbelang vaak het pleit, vooral in tijden van schaarsheid of bij het nastreven van status. 

Studies op basis van algemene beeldvorming van de hersenen van mensen hebben aangetoond dat er veel gebieden van de hersenen betrokken lijken te zijn bij beslissingen over al dan niet delen. Voor de nieuwe studie besloten onderzoekers van de Amerikaanse Yale University zich te concentreren op de neuronale activiteit - de activiteit van zenuw- of in dit geval hersencellen - tussen twee specifieke delen van de hersenen van apen die voor de beslissing stonden of ze al dan niet een fruitsapje zouden delen met een andere aap. 

In een scenario kon de aap beslissen het drankje aan een metgezel te geven of het weg te gooien. In een ander scenario konden de apen ofwel alleen fruitsap drinken ofwel de drank delen met een andere aap. 

Het blijkt dat apen liever alleen drinken. Als het alternatief echter is dat ze het fruitsap in een vuilnisbak zien verdwijnen, dan verkiezen ze de andere aap het drankje te gunnen.  

Aapjes in een tempel in Katmandu delen fruitsap.
Narayan Maharjan/NurPhoto

Verschillende patronen en frequenties

In de beide scenario's ontdekten de onderzoekers in de neuronale activiteit duidelijk verschillende patronen in de interactie tussen de amygdala, een relatief primitief deel van de hersenen, en de mediale frontale cortex, een gebied waar meer weloverwogen gedachten hun oorsprong vinden. 

Als de apen vrijgevig of pro-sociaal waren, waren de interacties tussen deze delen van de hersenen sterk gesynchroniseerd en vonden ze plaats aan dezelfde snelheid. Als de apen anti-sociaal waren, werd deze synchroniciteit duidelijk onderdrukt.

De onderzoekers ontdekten dat ze die verschillen in de synchroniciteit van de interacties tussen de hersendelen konden gebruiken om te voorspellen welke beslissing de apen hadden genomen: ze moesten alleen maar naar de neuronale gegevens kijken. 

"We hebben een uniek kenteken gevonden van neurale synchroniciteit dat weerspiegelt of er een pro-sociale of anti-sociale beslissing werd genomen", zei Steve Chang, de senior auteur van de nieuwe studie en een assistent professor psychologie en neurowetenschappen bij Yale.

Chang en zijn team vonden in de hersenen tijdens het nemen van beslissingen ook nog andere sleutelkenmerken die verschillend waren. Zo werden bijvoorbeeld de neuronale interacties op een bepaalde frequentie uitgezonden als de dieren pro-sociaal waren, en op een andere frequentie als ze anti-sociaal waren. Die frequentie werd bepaald door het deel van de hersenen waarin er neuronen vuurden - een signaal afgaven.

"We weten allemaal dat er individuele verschillen bestaan in het niveau van vrijgevigheid", zei Chang. "Misschien had [de vrek] Scrooge geen hoge niveaus van synchroniciteit."

De studie van de onderzoekers van Yale is verschenen in Nature Neuroscience. Dit artikel is gebaseerd op een persbericht van de Yale University. 

Meest gelezen