Christophe leeft alleen (en over 50 jaar zullen veel meer mensen dat doen): "Zeker prettig, maar veel duurder"

Waar in 2017 nog 34 procent van de gezinnen alleenwoners zijn, zou dat in 2070 stijgen naar 42 procent. Dat is de voorspelling van het Federaal Planbureau. Vooral bij mannen tussen de 25 en 50 jaar is er een grote stijging merkbaar. De verklaring daarvoor is voornamelijk omdat na een echtscheiding, kinderen vaker bij de moeder gedomicilieerd staan. Zo zijn mannen op papier vaker alleenstaand.

Christophe behoort tot die categorie mannen.  Hij werkt hard, heeft twee gebroken relaties achter de rug, en heeft twee kinderen. De oudste is het huis uit en werkt bij hem, de jongste komt in het weekend. En hij wil zelf ook graag een sociaal leven."Ook dat is een hele organisatie," vertelt hij. 

Bekijk hier de video met een inkijk in het leven zoals het is bij Christophe, een 50-jarige alleenstaande: 

Eénpersoonshuishoudens zoals dat van Christophe zijn dus in opmars. Toch wordt het vaak gezien als een tijdelijke situatie, waaruit je best snel evolueert.  Is dat terecht? Wij leggen onze experten 3 stellingen voor over alleenstaanden.

Er bestaan nogal wat clichés over alleenstaanden: de verstokte vrijgezel, de oude vrijster, de vrijbuiter, de flierefluiter, noem maar op. De realiteit is vaak anders.  Zo heeft Christophe een goed gevuld en georganiseerd leven. "Als mijn dochter in het weekend komt, is het quality time", zegt Christophe. "Het andere weekend kan ik iets voor mezelf plannen, en tijdens de week werk ik laat om mijn weekends vrij te hebben." 

Daarnaast heerst over alleenstaanden ook vaak het idee dat hun situatie idealiter maar tijdelijk is, en dat ze best snel een relatie vinden. Dat zegt ook Katherine Van Huffelen, seksuologe en coördinator van Singles.be. "Het is een beetje de maatschappelijke norm dat iedereen een relatie moet hebben", zegt Van Huffelen.

Heerst er een taboe rond alleenstaanden? Kijk hier naar wat seksuologe Katherine Van Huffelen daarover te vertellen heeft. 

Volgens Van Huffelen is het een bekend fenomeen dat een alleenstaande die bij vrienden komt, snel de vraag krijgt of hij of zij al iemand heeft leren kennen. "Er zijn weinig dingen irritanter dan dat. Dat weet ik uit ervaring", lacht de seksuologe. "Het lijkt alsof je er pas weer bij hoort als je iemand hebt ontmoet", vervolgt ze. "Dat is jammer. En de cijfers tonen ons iets totaal anders." 

Seksuologe Van Huffelen hoopt dan ook dat alleenstaanden zich niet te veel laten doen door dat taboe. "De meesten zouden wel een partner kunnen vinden als ze zouden willen", zegt ze. "Maar ik denk dat, om het te laten slagen, je toch best de tijd neemt om na te gaan wie je bent en wat je nodig hebt. En wie daar een goede aanvulling bij zou zijn", aldus Van Huffelen.

Ook Christophe voelt het zo aan. Hij wil zich niet zomaar in een relatie storten, maar staat er wel voor open. Op dit moment spreekt hij vaak af met andere alleenstaanden, via een organisatie. "Hoe langer je alleen bent, hoe moeilijker het wordt om iemand te vinden die op een gelijk niveau verder gaat als jij", zegt Christophe.  "Het gebeurt natuurlijk wel dat er koppels ontstaan in onze organisatie. Maar wij noemen dat dan amoureus verlof nemen", lacht hij. "Dat betekent dat je je lidmaatschap even op pauze zet, en ziet wat de toekomst brengt."

Christophe is best tevreden met zijn leven. Hij waardeert zijn vrijheid en wat hij noemt "het vrijblijvend engagement". Maar tegen een goede connectie zou hij niet neen zeggen. "Ik zou het wel leuk vinden om ooit nog iemand te ontmoeten.  Een relatie waarbij je elkaar echt een meerwaarde kan bieden. Zodat je elke dag blij bent wanneer je thuiskomt."

Alleenstaand zijn en alleen wonen, Christophe is natuurlijk niet de enige in die situatie. Volgens de cijfers zullen over 50 jaar 42 % van de gezinnen uit één persoon bestaan.  Dat lijkt een exponentiële toename, maar wat kunnen we daaruit nu afleiden over het aantal alleenstaanden in ons land? "In termen van personen zitten we nu op 13,5%", zegt professor sociologie Dimitri Mortelmans. (Universiteit Antwerpen) "Dat zou naar 20% kunnen stijgen in 2070."

Professor Mortelmans verklaart de cijfers: hoe komt het dat het percentage  éénpersoonshuishoudens zo toeneemt? 

Een vijfde van de Belgen alleenstaand over 50 jaar, dat is niet min. Waarom stijgt die categorie? Vooral door scheidingen en verbroken relaties, zegt professor Mortelmans. "Vaak zijn de kinderen bij de moeder gedomicilieerd", zegt hij. Volgens de statistieken is de vader dan op papier alleenstaand, ook al heeft hij eigenlijk kinderen.

En scheidingen gebeuren nu sneller dan vroeger. Als het niet gaat dan stoppen we, is de algemene vaststelling. Wie alleenstaand is, zal ook niet zomaar opnieuw in een relatie stappen. "Vooral bij vijftigers en zestigers zie je dat", zegt professor Mortelmans.  "Ze hebben een scheiding achter de rug, ze zijn alleen. Ze gaan wel kijken op de partnermarkt, maar ze hebben elk hun huis. Er zijn allerlei praktische belemmeringen."  

Maar er is wel nog een kanttekening bij de stijging van  éénpersoonshuishoudens: het is niet omdat je op papier alleenwoner bent dat je alleenstaand bent, en dus geen relatie hebt."Dat heeft niet noodzakelijk met elkaar te maken", zegt Mortelmans. "Je kan bijvoorbeeld perfect alleen wonen en een fijne romantische LAT-relatie (Living Apart Together, d.i. apart samen leven) hebben." In de statistieken blijven dat wel éénpersoonshuishoudens.  

Alleen door het leven gaan maakt het leven niet goedkoper, integendeel. Dat merkt ook Christophe. "Het leven is gewoon duurder: de supermarkt, op fiscaal vlak, de verzekeringen, noem maar op", zegt hij. "Ook reizen is een stuk duurder. Als ik de prijzen vergelijk voor alleenstaanden met een kind en de prijzen voor koppels, dan blijk je goedkoper af te zijn als koppel. En als alleenstaande een huis kopen is al helemaal niet vanzelfsprekend. Je moet ook kunnen sparen daarvoor, en alleenstaanden kunnen dat gewoon niet."

Natuurlijk ben je niet per definitie arm als je alleen woont. Maar je moet wel alle kosten alleen dragen.  De redenering van Christophe houdt absoluut steek. Zeker wat de belastingen betreft. "De alleenstaanden zijn echt de fiscale pineut in ons land', zegt fiscaal expert Michel Maus.  Ze moeten namelijk in verhouding een behoorlijk deel van hun loon afstaan. "De belastingdruk voor Belgische alleenstaanden behoort tot de hoogste van de OESO (de organisatie van 36 landen over de hele wereld die samen afspraken maken over hun sociale en economische beleid). Het gaat gemiddeld om bijna 53 procent", aldus Maus.

Maar naast die personenbelasting zijn er nog problemen. Zo is een provinciebelasting vaak te betalen per huis, of je er nu alleen woont of met meerdere personen. "Alleenwoners in de provincie Antwerpen betalen bijvoorbeeld 39 euro, maar een gezin dat bestaat uit meerdere personen betaalt ook 39 euro, voor het hele gezin", zegt Maus.

En ook op het vlak van successierechten - wat de staat afneemt van je erfenis - hebben alleenstaanden geen geluk. "Er is geen bloed- of aanverwantschap, waardoor alleenstaanden hoge tarieven moeten betalen. In Vlaanderen tot 55%, in Wallonië en Brussel zelfs tot 80%", zegt Maus. "Het is eigenlijk huilen met de pet op. Alleenstaanden worden gediscrimineerd op alle vlakken", concludeert Maus. "Al lijkt de politiek dat wel stilaan te beseffen."

Morgen in de online reeks #mijnthuis: Len, Lucas en Hans hebben één relatie. Dat heet polyamorie.

Bekijk hier het verslag van "Het Journaal":