VS en taliban ondertekenen akkoord om oorlog in Afghanistan te beëindigen, duizenden gevangenen zullen geruild worden

De Verenigde Staten en de NAVO-bondgenoten zullen al hun troepen binnen 14 maanden uit Afghanistan terugtrekken, als de taliban zich houden aan hun engagementen binnen dat akkoord. Dat blijkt uit een gezamenlijke verklaring van de Amerikaanse en de Afghaanse regering. Binnen de 135 dagen na de ondertekening van het akkoord, bouwen de VS hun troepenmacht al af tot 8.600 militairen.

In ruil voor de initiële terugtrekking van militairen uit Afghanistan, beloven de taliban hun banden met alle terroristen te breken en te vermijden dat Afghaanse gebieden een toevluchtsoord worden voor militanten. Ook moeten zij vredesgesprekken voeren met de regering in Kaboel.

De Amerikaanse speciale gezant voor de Afghaanse verzoening, Zalmay Khalilzad, en de politieke leider van de taliban, Abdul Ghani Baradar, ondertekenden het akkoord tijdens een ceremonie in het Sheraton-hotel in de Qatarese hoofdstad. Daar vonden de onderhandelingen plaats gedurende meer dan anderhalf jaar.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo en vertegenwoordigers uit een twintigtal landen en internationale organisaties woonden de ceremonie bij. Pompeo beschouwt het akkoord als “een echte test” voor de vredesinspanningen. “We staan nog maar aan het begin”, zei hij in Doha. “Een significante beperking van het geweld zal de omstandigheden voor vrede scheppen.”

De Amerikaanse minister van Defensie Mark Esper liet weten dat de VS niet zullen aarzelen om het akkoord nietig te verklaren “als de taliban zich niet aan hun engagementen houden”. Hij sprak wel van een “grote vooruitgang”. “Als de taliban het akkoord eren, zullen de Verenigde Staten troepen beginnen terug te trekken.”

Van hun kant verzekerden de taliban dat ze de beloftes zullen respecteren. “Aangezien het akkoord vandaag getekend is en ons volk blij reageert, hebben we al onze militaire operaties in heel het land stopgezet”, aldus woordvoerder Zabihullah Mujahid. Het akkoord tussen de VS en de taliban is geen vredesverdrag in de klassieke betekenis aangezien een van de conflictpartijen -de regering in Kaboel- niet betrokken is.

Tijdens een bijeenkomst in het Witte Huis riep Amerikaans president Donald Trump buurlanden op te helpen om de stabiliteit in het land te bewaren nu de overeenkomst er is. Die moet onder andere de weg vrij maken voor volledige terugtrekking van buitenlandse troepen uit Afghanistan. Hoewel experts verwachten dat de volgende gesprekken tussen de VS en de Taliban een stuk moeilijker worden, toonde Trump zich optimistisch. Hij denkt dat de onderhandelingen succesvol zullen zijn omdat “iedereen moe is van de oorlog”.

“Belangrijke eerste stap”
De Europese Unie verwelkomt het akkoord als “een belangrijke eerste stap” naar een duurzame oplossing voor het conflict in Afghanistan. “De huidige kans om naar vrede te gaan, mag niet gemist worden”, aldus Josep Borrell als Europese hoge vertegenwoordiger voor het Buitenlands Beleid. In een persbericht stelt hij dat onmiddellijk onderhandelingen moeten worden opgestart met alle politieke fracties en maatschappelijke bewegingen.

“Het conflict heeft een politieke oplossing nodig waarin ook vrouwenrechten gerespecteerd worden”, klinkt het. “Gezamenlijke grieven moeten aangepakt worden.” Borrell roept alle partijen op “de belangen van de natie boven alle andere overwegingen” te plaatsen. De EU is bereid om het vredesproces een handje te helpen, maar daarover trad hij niet in detail.

VN-chef António Guterres heeft het basisakkoord tussen de VS en de Taliban verwelkomd. Hij heeft daarbij beklemtoond dat de overeenkomst tot gevolg moet hebben dat het geweld in het land nu beperkt blijft. Guterres hoopt ook dat de partijen nu net zo terughoudend blijven als afgelopen week.