Naar school in tijden van corona: ‘Gelieve de juf niet te knuffelen’

“Vraag uw kind om geen vriendjes of juffen te knuffelen.” Zo staat het te lezen in heel wat mails die afgelopen weekend naar ouders van schoolgaande kinderen werden gestuurd. Eind vorige week zaten het departement Onderwijs, het Agentschap Zorg en Gezondheid en het crisiscentrum van de Vlaamse overheid samen om te kijken welke coronamaatregelen er genomen moesten worden in scholen.

Hoofdconclusie van het overleg: de scholen blijven open. Voorlopig toch. En de ouders moeten ingelicht worden over de voorzorgen die zowel zij, hun kinderen als de scholen in acht moeten nemen. Het gaat dan om de maatregelen die we onderhand al kennen en die gelden in alle sectoren: zoals thuisblijven bij een grieperig gevoel, regelmatig handen wassen met zeep, papieren zakdoeken gebruiken en die meteen weggooien en bovenal: afstand houden van elkaar.

Wat betekent: geen knuffels of kusjes geven aan vriendjes of de juf, zelfs geen hand geven. Wie hallo wil zeggen, doet dat best “met een zwaai of met de elleboog”, zo staat het letterlijk in de voorbeeldbrief naar ouders die het departement Onderwijs op zijn site zette.

Net dat laatste kan in een schoolcontext nogal moeilijk liggen. Wie kinderen heeft, weet dat scholen bij uitstek plaatsen zijn waar virussen heel makkelijk rondgaan. Een simpel buikgriepje kan al snel de helft van een klasje verplichten om thuis te blijven. Net omdat kinderen van nature nogal lichamelijk zijn en elkaar graag al eens vastpakken. Hoe jonger kinderen zijn, hoe dichter ze bij elkaar kruipen. Maar ook tieners pakken hun klasgenoten en vrienden graag eens vast. Al was het maar om samen een selfie te nemen. Meteen ook de reden waarom dat andere bijzonder besmettelijke probleem, luizen, ook in de middelbare scholen vaak moeilijk uit te roeien is.

Als luizen nog niet onder controle te krijgen zijn, heeft een richtlijn als ‘verboden te knuffelen’ bij kinderen dan wel zin in de aanpak van corona? “Dat is inderdaad een begrijpelijke vraag”, stelt Stefan Grielens, directeur van het Vrij CLB Netwerk. “Het is zeker niet evident. Maar we hopen door er wat aandacht op te vestigen dat ook iedereen er misschien wat vaker aan zal denken. Al zijn we er ons van bewust dat het niet helemaal uit te sluiten valt. En het is uiteraard ook niet de bedoeling dat scholen een soort van perimeter instellen of bestraffend optreden.”

Want het laatste wat we willen is dat kinderen en hun ouders nog eens angst aangejaagd worden. “Het is in dergelijke situaties altijd wat dansen op een slappe koord. Je wil mensen aanmanen tot voorzichtigheid, zonder hen bang te maken. Wat we met de communicatie naar de ouders en kinderen vooral beogen is dat ze eventjes moeten nadenken over hoe ze elkaar begroeten na een weekje vakantie.”

Klinken kuisen

Het is volgens Grielens ook niet voor het eerst dat scholen dergelijke richtlijnen krijgen en moeten communiceren naar de ouders. “Nu wordt het wat meer benadrukt en krijgt het veel aandacht, maar eigenlijk zijn dit dezelfde richtlijnen die ook bij de jaarlijkse griepepidemie worden gegeven. Net als ramen wat vaker open zetten zodat de lokalen goed kunnen verluchten en bij het schoonmaken van de lokalen ook de klinken mee kuisen.”

Dat scholen, net als in China en Italië, bij een verdere uitbraak wel eens de deuren zouden kunnen sluiten, stoot dan weer bij veel kinderen op enig enthousiasme. Al is het nog lang niet zeker dat het zover komt, meent Grielens. “Een sluiting moet het laatste redmiddel zijn. Het lijkt me in eerste instantie beter om het probleem uit de school te halen dan de hele school te sluiten. Maar dat is aan het Agentschap Zorg en Gezondheid om zoiets te beslissen. De CLB’s zijn de go-between tussen hen en de scholen zelf.”

Het gebeurt wel vaker eens dat een school, meestal eventjes, de deur moet sluiten. Omdat er bijvoorbeeld een uitbraak is van hersenvliesontsteking. Maar een situatie waarbij scholen voor langere tijd gesloten moeten blijven, is voor ons land nieuw. Grielens: “Hoe dat dan concreet zal verlopen en of en hoe de leerlingen hun lessen moeten inhalen, dat is nog allemaal niet duidelijk. Zo ver zijn we gelukkig nog lang niet.”

En de verwachting is ook dat het niet zo ver zal komen. Want uit internationale analyses van het coronavirus blijkt dat kinderen wellicht een kleinere rol spelen dan volwassenen in de verspreiding van het virus. Uit de gevallen die nu al bekend zijn, blijkt dat ze zelden symptomen ontwikkelen en het virus minder in zich dragen. 

Niet alleen in scholen wordt opgeroepen om elkaar na een weekje vakantie niet al te enthousiast om de hals te vallen, ook in heel wat bedrijven werden de afgelopen dagen richtlijnen rondgestuurd. Ook daarin staat dat een collega na een weekje vakantie kussen of de handen schudden afgeraden worden. Want het is iets wat virologen al langer weten, op het moment dat mensen die naar allerhande landen op vakantie geweest zijn weer samenkomen op het werk, is het risico op een uitbraak het hoogst. Het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) roept dan ook op om alert en waakzaam te zijn.