Waarom zoveel ophef over het nieuwe coronavirus als het gewoon een griep is?
Wordt er niet te veel aandacht besteed aan het nieuwe coronavirus, zowel door de media als door de overheid? Zeker als het virus volgens virologen vergelijkbaar is met een wintergriep? Het is een vraag die we bij VRT NWS vaak krijgen. We leggen uit waarom die aandacht toch belangrijk is.
Eerst en vooral: ook de "gewone" wintergriep is niet onschuldig. In Europa sterven elk jaar 40.000 mensen aan die klassieke wintergriep. In België zijn dat er 1.000.
Maar wanneer het nieuwe coronavirus eind vorig jaar opdook in China, wist eigenlijk niemand wat het virus precies inhield. Het virus verspreidt zich ook erg snel onder de bevolking, net omdat niemand weerstand heeft (kunnen) opbouwen tegen dat virus, want het is nieuw.
Besmettingen
Even naar de cijfers. Stel: je zet een persoon met een klassieke griep in een kamer met honderd mensen. In dat geval zal de persoon met de griep 1,3 mensen besmetten. Bij het nieuwe coronavirus is dat 2,2 mensen.
Maar er is ook nog een incubatietijd, een periode waarin je nog geen symptomen hebt, maar waarbij je wel al besmet bent én anderen kan besmetten. Als je die tijd meerekent is het virus 1,7 keer zo besmettelijk als de gewone griep, zo rekende dokter Philippe Devos, de voorzitter van de Belgische Vereniging van Artsensyndicaten, uit.
De griep treft jaarlijks zo'n 500.000 mensen in ons land. Stél dat er voor het nieuwe coronavirus geen grotere voorzorgsmaatregelen worden genomen dan voor de klassieke griep, dan zou dat coronavirus 850.000 mensen kunnen besmetten. Dat is wel het worst case scenario en alle experts zijn het erover eens dat het niet zo ver komt. Net daarom worden er zoveel maatregelen genomen.
De overheid is wel veel voorzichtiger in haar berekeningen. Zij rekenen op een slechtste scenario met 13.000 besmettingen op 9 weken tijd. Ze komen tot dat cijfer door het scenario van de Chinese provincie Hubei over te zetten op België. "Wij zijn bovendien wel voorbereid", zegt Steven Van Gucht, hoofd van het coronacomité.
Van die 13.000 mensen zouden in het slechtste scenario 2.000 tot 3.000 mensen moeten worden opgenomen in het ziekenhuis. 500 tot 700 mensen zouden op intensieve zorgen kunnen belanden.
Sterftecijfer
En dan is er nog het sterftecijfer. Bij een gewone griep sterft gemiddeld zo'n 0,2 procent van de mensen die ziek zijn. Van de 500.000 mensen die in België de griep hebben, sterven dus jaarlijks zo'n 1.000 mensen.
Het nieuwe coronavirus lijkt momenteel iets dodelijker. Al is het moeilijk om daar exacte aantallen op te plakken. Om het percentage doden van een bepaald virus te berekenen, moet je namelijk exact weten hoeveel mensen besmet zijn met dat virus. Zeker voor nieuwe virussen is dat niet evident. De meest recente sterftecijfers uit Italië - het Europese land met de meeste besmettingen momenteel - is 2,6 procent. Onderzoekers denken wel dat het eerder op 2 procent ligt, of misschien nog lager. Dat zal later duidelijk worden, als er meer zicht is op de totale omvang van het virus.
Stél dat het gaat om 2 procent en stél dat die 850.000 Belgen besmet zijn - als de overheid dus niets zou ondernemen - dan zou het in ons land alleen gaan om 17.000 doden. En dat zou dus toch een stuk meer zijn dan de gewone griep. Maar nog eens: dat is énkel wanneer er niets zou worden ondernomen, wat dus wél gebeurt. De overheid gaat dan ook uit van een veel lager aantal.
Ook volgens experts zullen er lang niet zoveel mensen besmet raken in ons land en zullen er al zeker niet zoveel doden vallen. "Over het algemeen kunnen we zeggen dat het nieuwe coronavirus dubbel zo gevaarlijk is als de griep", zegt Erika Vlieghe, infectiologe van het UZA. "En de griep is ook niet om mee te lachen. Dat is eigenlijk ook een killer op jaarbasis en op wereldschaal. We willen er niet nog zo’n killer bij. Daarom willen we dat dit virus zo weinig mogelijk voet aan de grond krijgt."
Wie het nieuwe coronavirus krijgt, zal vaak soortgelijke klachten hebben als wie de griep heeft. Ook de risicogroepen blijven hetzelfde: vooral ouderen en mensen met een zwakkere gezondheid kunnen ernstige klachten hebben of sterven aan het virus.
Bekijk hier de meest recente cijfers wereldwijd:
Nog geen vaccin
Bovendien bestaat er nog geen vaccin tegen het nieuwe coronavirus. Een vaccin tegen de griep bestaat wél. En dus kunnen we risicopatiënten - denk aan oudere mensen - niet inenten. We doen er best alles aan om een corona-uitbraak in bijvoorbeeld meerdere rusthuizen te vermijden. Omdat het nieuw en onbekend is, is elke risico-inschatting ook moeilijk en geldt het adagium: beter voorkomen dan genezen.
De ziekenhuizen hebben sowieso hun handen al vol met de opvang van mensen die ernstig ziek worden van de gewone griep. “We willen ook daarom de verspreiding van het coronavirus zoveel mogelijk beperken”, zegt Erika Vlieghe, professor in het UZA.
Handen wassen, geen handen geven
Het virus is waarschijnlijk een seizoensziekte en zal (hopelijk) de lente niet overleven. Dus wordt met man en macht - en quarantaine - geprobeerd om de verspreiding van het virus te vertragen om een brede besmetting te voorkomen. Daarom wordt dus wel degelijk heel wat energie gestopt in het opvolgen en indijken van corona.
Ten slotte kan met eenvoudige maatregelen, zoals regelmatig op de juiste manier de handen wassen en geen handen schudden, de verspreiding van het virus beperkt worden, maar dan moeten mensen natuurlijk wel op de hoogte zijn van die maatregelen. Een gewaarschuwd man is er twee waard, al moeten we met dat waarschuwen natuurlijk niet overdrijven.