Expert Volksgezondheid tempert paniek: “Worstcasescenario vergelijkbaar met zware seizoensgriep”

Volgens Van Gucht is het klinische beeld van het coronavirus “heel herkenbaar van de gewone griep, met symptomen van koorts en hoesten”. Maar er zijn wel degelijk ook verschillen: is er geen vaccin, er zijn geen geneesmiddelen, en we zijn als mens niet immuun tegen het nieuwe virus. Daarom houdt Volksgezondheid in alle plannen ook rekening met een worstcasescenario.

"Deze cijfers zijn niet berekend met allerlei wiskundige omwegen", legde de viroloog uit. Ze zijn gebaseerd op de situatie in de Chinese stad Wuhan en de provincie Hubei, waar het virus eind december voor het eerst opdook. Van Gucht verwacht echter niet dat het zo ver zal komen. In Hubei was men immers niet voorbereid en werd er in het begin te traag gereageerd, legde hij uit. "Wij zijn wel voorbereid.”

Maar zelfs in zo’n worstcasescenario kan ons land volgens Van Gucht in negen weken tijd 13.000 gevallen verwachten, waarvan er 2.000 à 3.000 moeten gehospitaliseerd worden en 500 à 700 mensen in intensive care zouden kunnen belanden. “En dat ligt in de lijn van een zware seizoensgriep.”

Lees ook: Wat als we dat coronavirus nu eens gewoon zouden laten razen? (+)

Volgens minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) is het een goede zaak dat ons land het virus een tijd heeft kunnen buitenhouden. De piek van de gewone griep is intussen immers twee weken voorbij, wat duidelijk scheelt in de ziekenhuiscapaciteit. "Op die manier moet een patiënt met corona niet naast iemand met griep in bed liggen.”

Van Gucht sloot zich daarbij aan. "Het uitstel en de vertraging waren echt wel cruciaal.” Bovendien kan ons land nog rekenen op een meevaller: "We hebben nog nooit zo'n mild griepseizoen gekend. De griep is ons echt wel genadig", aldus de viroloog. Mochten beide pieken samen zijn gevallen, dan was er een potentieel probleem geweest.

Lees ook: Belgisch coronascenario met 50.000 doden fel bekritiseerd: “Artsen zouden beter moeten nadenken voor ze zoiets de wereld insturen”

Een van de belangrijkste lessen uit China is dat ouderen meer risico lopen. Wie als tachtigplusser in het ziekenhuis belandt, heeft 15 procent kans dat ziekenhuis niet meer te verlaten, legde Van Gucht uit. Maar ook dat is volgens hem perfect vergelijkbaar met griep.

De viroloog lanceerde een oproep om in te zetten op de bescherming van ouderen en chronisch zieken. "Dit is een collectieve verantwoordelijkheid. Als je ziek bent, blijf je thuis en zoek je geen contact met ouderen en chronisch zieken, of het nu om corona of om gewone griep gaat", aldus Van Gucht. Of om het zoals De Block uit te drukken: "Als je ziek bent, blijf thuis. Blijf in uw kot!”

Veel parlementsleden hadden vragen over de bijstand aan hulpverleners in de eerste lijn, en dan vooral over de mondmaskers. Minister De Block legde uit dat er een verstoring was in de markt nadat China de productie had stopgezet. Ons land heeft destijds overigens geweigerd maskers naar China te sturen. België heeft zich ingeschreven op een joint procurement - vrijdag hoopt De Block tijdens een Europese vergadering meer zicht te krijgen op de levering - en bewandelt nog een tweede spoor. "Het probleem is dat we een klein land zijn. Als je grotere volumes bestelt, sta je hoger op de lijst.” Ze verwacht vandaag nog een advies van de Hoge Raad voor de Gezondheid over het gebruik van de mondmaskers.

Ze verdedigde ook de communicatielijn die de voorbije dagen en weken in gevolgd. "Communicatie moet gedoseerd en vlot zijn. De site van Sciensano wordt elke dag geüpdatet. We gaan niet elke hulpverlener afzonderlijk aanschrijven. Op de site kan u naargelang de professionele activiteit alles terugvinden.”

Er is volgens De Block voldoende testcapaciteit. Naast de referentielaboratoria zijn er nog drie labs beschikbaar. Negentien andere zijn opgelijst die in aanmerking komen. Er wordt onderzocht of er meer labs kunnen worden ingeschakeld om de eerste tests uit te voeren.

Het heeft volgens De Block geen zin nu al te drastische maatregelen te nemen. "Mijn 25 jaar ervaring als huisarts was een goede training. Als de dokter panikeert, begint te wenen en wegloopt, wie gaat er dan de patiënt helpen?" Ze ziet bijvoorbeeld geen heil in een soort calamiteitencentrum, naar Nederlands model. "Dat dient om bijvoorbeeld bij een aanslag of zware brand meteen honderd patiënten te kunnen opvangen. Laat ons alles een plaats geven en bij een virus niet het woord calamiteit gebruiken.” 

Woordvoerder Joris Moonens van het Agentschap Zorg en Gezondheid legt uit wat ouders en scholen moeten doen na de eerste coronabesmetting op een school in Tienen.