Ondanks alle inspanningen blijven ‘slachtoffers van seksueel geweld nu te vaak in de kou staan’, zegt Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen, aan Belga.

De organisatie hield tussen september en oktober 2019 een enquête bij 2.300 Belgen tussen 15 en 75 jaar oud, waarover De Morgen vandaag berichtte. 20 procent van de bevraagde vrouwen en 14 procent van de mannen zeggen ooit verkracht te zijn. Van de bevraagde jongeren tussen 15 en 24 jaar oud stelt 24 procent dat ze ooit verkracht werden.

Volgens Amnesty heersen over seksueel geweld nog altijd een pak kwalijke vooroordelen en stereotypes. 19 procent van de in de enquête bevraagde mannen vindt dat slachtoffers van seksueel geweld mee verantwoordelijk zijn als ze sexy kledij aanhebben. Liefst 40 procent meent dat er geen sprake is van verkrachting als iemand niet expliciet weigert.

Bij de bevraagde jongeren tussen 15 en 24 jaar is dat 31 procent. Amnesty vraagt om meer budget voor preventiecampagnes, die moeten ‘focussen op het aangeven van grenzen, het begrip "toestemming", seksuele autonomie en het recht op lichamelijke integriteit’.

Gebrek aan bewijs

Ander pijnpunt dat al jarenlang door Amnesty aangekaart wordt, is het hoge seponeringscijfer. Tussen 2010 en 2017 werd 53 procent van de verkrachtingszaken door het parket geseponeerd zonder gevolg. Ruim een tiende werd geseponeerd uit ‘opportuniteitsredenen’, zoals onvoldoende onderzoekscapaciteit, de beperkte maatschappelijke weerslag of de relationele band tussen dader en slachtoffer. De meest voorkomende reden van seponering - de helft van alle zaken - is het gebrek aan materieel bewijs, zoals een medisch attest.

‘De hoge seponeringsgraad kan deels getackeld worden door slachtoffers zorg te bieden in combinatie met onmiddellijke bewijsverzameling. Dat gebeurt nu al in de bestaande drie Zorgcentra na Seksueel Geweld, maar de centra moeten snel uitgebreid worden tot alle provincies, ze moeten voldoende middelen krijgen en mensen moeten beter op de hoogte zijn van het bestaan ervan’, aldus Wies De Graeve.

Amnesty hekelt nog het gebrek aan opleiding bij politie en justitie. Die opleiding moet versterkt worden voor mensen die rechtstreeks in contact komen met slachtoffers. ‘Het gebrek aan opleiding leidt voor sommige slachtoffers tot bijkomende trauma’s. Ervaringen zoals negatieve of knullige reacties, behandeld worden zonder respect, niet gehoord worden of slechte informatie krijgen, hebben een grote impact - zeker gezien de cruciale rol van justitie en politie in de strijd tegen straffeloosheid’, luidt het.