Vervroegde sluiting dreigt voor kernreactoren Doel 1 en 2

Het Grondwettelijk Hof vernietigt de wet die de levensduur van de kernreactoren Doel 1 en 2 tot 2025 moest verlengen. De twee reactoren zijn al sinds 1975 in dienst en zouden aanvankelijk in 2015 gesloten moeten worden. Maar dat jaar werd een wet gemaakt om de reactoren tien jaar langer te laten werken, omdat de elektriciteitsvoorziening anders in het gedrang kwam.

Die bewuste wet werd aangevochten door twee milieuverenigingen: Bond Beter Leefmilieu en Inter-Environnement Wallonie. Zij vonden dat de overheid eerst een milieueffectenrapportering en een inspraakprocedure had moeten organiseren over de moderniseringswerken die nodig zijn de centrales tien jaar langer open te houden. Het Hof geeft de milieuverenigingen nu gelijk. (Lees verder onder de tweet van het Grondwettelijk Hof.)

De uitspraak betekent niet dat de reactoren meteen stilgelegd moeten worden. Het Hof geeft de politiek nog tot 31 december 2022 de tijd om een nieuwe wet te maken. Maar als die dus niet op tijd gestemd zou raken, zouden de reactoren al in 2023 stilgelegd moeten worden, twee jaar eerder dan voorzien was.

Vooraf moet er wel een milieueffectenrapport zijn, met inspraak van het publiek en grensoverschrijdende raadpleging, want Doel ligt vlak bij de grens met Nederland. (Lees verder onder de kaart.)

Uitbater Engie Electrabel neemt neutraal "akte van het arrest", wijst erop dat het bedrijf al 700 miljoen geïnvesteerd heeft om Doel 1 en 2 langer te laten draaien en zegt dat het aan de minister van Energie is om de situatie te regulariseren.

Die minister - Marie-Christine Marghem (MR) - reageert gek genoeg tevreden op de uitspraak van het Hof.  In een reactie aan VRT NWS laat ze weten dat het Hof de overheid nu 34 maanden extra tijd geeft om de nodige onderzoeken uit te voeren. 

Marghem ziet in het arrest ook een bevestiging dat de verlenging van de levensduur van de centrales nodig is voor de stroomvoorziening in ons land.  Ze interpreteert het arrest als een overwinning, omdat de reactoren intussen in werking konden blijven, waardoor België niet zonder stroom is gevallen en de stroomprijs niet sterk gestegen is.

Mathias Bienstman van de Bond Beter Leefmilieu ziet dat helemaal anders.  "Het Grondwettelijk Hof vraagt om zo snel mogelijk een milieueffectenrapport op te maken,  want eigenlijk zijn die kerncentrales nu illegaal open."

Daarnaast ziet Bienstman het als een vingerwijzing naar de wetgever, die nu zo snel mogelijk een nieuwe wet moet maken om een sluiting tegen eind 2022 te voorkomen. Bienstman denkt dat de verlenging van de jongere reactoren nu ook moeilijker wordt, omdat daarvoor de milieueffecten zullen moeten worden nagegaan en de buurlanden bevraagd moeten worden.

"Dankzij die milieuorganisaties zullen we nu systematisch honderden miljoenen euro extra moeten uitgeven telkens we een nieuwe gascentrale bouwen of kernreactor verlengen", sneert minister Marghem terug.

Kristof Calvo, Kamerfractieleider van Groen meent dat het arrest het gevolg is van "de koppigheid en het amateurisme waarmee Marghem de levensduurverlenging heeft beslist: in de achterkamertjes, zonder inspraak van het publiek". 

"We hebben hier meermaals voor gewaarschuwd", zegt hij. "Dezelfde koppigheid en amateurisme was er toen de MER-richtlijn werd omgezet: ook hier werd geen rekening gehouden met levensduurverlenging". Het gevolg is dat de regering haar werk dus twee keer moet overdoen. "In plaats van hier tijd mee te verliezen, laten we de tijd benutten om werk te maken van hernieuwbare energie", besluit de Groen-fractieleider.