In september en oktober onderwierp de Vlaamse Hogescholenraad (VLOHRA) zesduizend eerstejaarsstudenten aan de nieuwe instaptoets. Bij wijze van experiment, want vanaf volgend academiejaar moeten jongeren die verplicht afleggen vóór ze zich kunnen inschrijven in de ­lerarenopleiding. Voor de opleidingen kleuter en secundair onderwijs gaat het enkel om een test Nederlands. Jongeren die voor lageronderwijs kiezen, moeten ook hun kennis wiskunde en Frans bewijzen.

Uit de resultaten blijkt nu dat ongeveer één op de drie niet het vereiste niveau Nederlands en wiskunde haalt. Voor Frans haalt amper de helft de lat. Nochtans gaat het om kennis die ze zouden moeten hebben op het einde van het middelbaar.

Amper 10% slaagt voor Frans

“We stellen al jaren vast dat studenten onvoldoende voorbereid zijn”, zegt Kaat Delrue, lerarenopleider aan de Arteveldehogeschool. “Vooral voor Frans: slechts tien procent slaagt voor onze tentamens in oktober. Het taalonderwijs in het middelbaar moet dringend herbekeken worden, want met werkboekjes alleen komen we er niet.”

De hogescholen hopen dat de hervorming van het secundair – die op 1 september 2017 ingaat – dat voor een deel oplost, maar proberen de tekorten binnen de opleiding nu zelf op te lossen. Dat is ook de bedoeling van de proef. “Het geeft studenten een goed beeld waar ze staan bij de start van de opleiding”, zegt Eric ­Vermeylen, secretaris-generaal van VLOHRA. “Wie voldoende scoort, kan met een gerust hart beginnen. En wie tekorten heeft, krijgt van de ­hogeschool een traject om die bij te spijkeren.”

Het gaat dan om zelfstudiepakketten, extra avondlessen of het advies om slechts een deel van de vakken op te nemen in het eerste jaar. De vrijgekomen tijd kunnen de studenten gebruiken om te blokken op hun tekorten. Enkel als iemand over de hele lijn slecht scoort, kan hij of zij de raad krijgen om iets ­anders te studeren. Maar dan nog is dat advies niet bindend.

“Tweede keuze”

Onderwijsspecialist Koen ­Daniëls van N-VA maakt zich zorgen over de dalende kwaliteit van onze leraren. “In vergelijking met vroeger beginnen nu veel meer jongeren uit het TSO en BSO aan de lerarenopleiding”, zegt hij. “Vroeger was dat bijna uitsluitend het ASO. Bovendien is de studie voor veel jongeren een tweede keuze geworden.”

In het regeerakkoord staat nu nog dat de proef niet-bindend is, maar Daniëls sluit niet uit dat daar later verandering in komt. “Als we een echte toelatingsproef invoeren, ­maken we van de lerarenopleiding opnieuw een richting die sterke jongeren met ambitie aantrekt”, zegt hij. “Net zoals in de geneeskunde.”