Coronavirus: wat is fase 3 en moeten we die vrezen?

1. Het virus verspreidt zich steeds sneller. Is dit het nieuwe normaal?

Vorige week zaterdag waren er in België nog geen besmettingen vastgesteld, vrijdag waren dat er al 109. Het aantal patiënten neemt exponentieel toe, al is dat niet bepaald een verrassing. Is dit nu het tempo waarop het virus zich zal verspreiden? “Dat valt te verwachten. Het zal waarschijnlijk nog een tijdje in dit tempo doorgaan”, zegt viroloog Marc Van Ranst.

Dat klinkt als slecht nieuws, maar is het niet noodzakelijk, benadrukt de viroloog. “Er zijn ook landen die er niet zo grondig mee bezig zijn. Zij kunnen lagere cijfer in de tabellen schrijven, maar zijn ze dan beter bezig? Ik ben nog steeds blij met elk geval dat we vinden, want dan kunnen we het isoleren. Alleen de cijfers van de doden wil ik zo laag mogelijk houden. Al valt ook dat niet uit te sluiten.”

Samengevat, en niet voor het eerst: paniek is nergens voor nodig, voorzichtigheid blijft geboden. 

2. Wat is coronafase 3 en moeten we die vrezen?

In de eerste fase van het coronaplan – toen het virus nog niet was vastgesteld in België – was de hoofdbedoeling om het virus buiten te houden. Toen zondag twee besmettingen werden vastgesteld, ging ons land over naar fase 2. Daarin wordt de patiënt geïsoleerd, wordt in kaart gebracht met wie die contact had. Ook die mensen worden indien nodig getest. Wie geen symptomen heeft – meer dan 99,99 procent van de bevolking – hoeft weinig aan zijn of haar gedrag te veranderen.

Er is ook nog een derde fase, het laatste stadium van het coronaplan. Die gaat in wanneer de besmettingshaarden niet meer in te dijken zijn, het virus zich overal verspreidt en niet meer duidelijk is wie wie heeft besmet. Dan verandert het hoofddoel en probeert de regering de impact van het virus zoveel mogelijk te beperken. Dat is het stadium waarin onder andere Italië zich bevindt. In die fase kunnen scholen, universiteiten, kinderdagverblijven en andere openbare gebouwen worden gesloten. Ook grote (sport)manifestaties kunnen dan worden afgelast. “Daar zijn we echt nog niet aanbeland”, zegt Van Ranst. “Maar ook hier geldt: niets valt helemaal uit te sluiten.”

3. Hoe gaat het met de economie?

Het korte antwoord: niet zo goed. Door de verregaande crisis ligt de export op apegapen, wat bijvoorbeeld de automobiel- en technologie-industrieën ontwricht. Ook de internationale beurzen zijn er allesbehalve gerust op. Die vertonen al enkele weken paniek. Uiteraard voelt ook ons land die klappen. Drie van de vier Belgische grootbanken verlaagden hun groeivooruitzichten voor 2020, blijkt uit een rondvraag van De Tijd. Brussels Airlines kondigde donderdag dan weer aan fors te snoeien in zijn vluchtaanbod. Ongeveer 23 procent van alle Europese vluchten tussen 8 en 28 maart wordt geschrapt.

Die globale economische effecten laten zich zeer moeilijk managen, al probeert de federale regering hier de schade toch te beperken. Die vaardigt vrijdag een tiental maatregelen uit om de economische impact van het virus op de Belgische zelfstandigen en ondernemingen te beperken. Dat gaat onder meer om de mogelijkheid tot tijdelijke werkloosheid en over het uitstel van sociale bijdragen.

4. Wat in het buitenland?

Daar zijn de problemen alleszins groter dan hier. In China blijft de situatie precair. Ook Italië, waarlangs het virus Europa binnenkwam, krijgt de crisis niet onder controle. De scholen en universiteiten waren al gesloten, nu is wielerwedstrijd Strade Bianche ook geschrapt. Ook in Griekenland groeit de paniek. In het zuiden van het land sluiten de scholen enkele dagen. Grote evenementen worden er afgelast. In de Franse Alpen wordt de wintereditie van Tomorrowland dan weer geannuleerd, op vraag van de Franse regering.