Het UZ Leuven heeft twee bijkomende toestellen om te testen op het nieuwe coronavirus. Daardoor kunnen in één dag 2.000 stalen getest worden. Maar dat zal niet gebeuren. Wereldwijd is er immers een tekort aan ­reagentia – chemische stoffen die nodig zijn om de test uit te voeren.

‘Ze zijn niet meer te vinden’, zegt professor Marc Van Ranst, diensthoofd laboratoriumgeneeskunde aan het UZ Leuven. ‘In België is er geen productie. De reagentia worden gemaakt in China, maar door de lockdown liggen de fabrieken stil of kan er niet uitgevoerd worden. Bovendien heeft China zelf massaal reagentia opgekocht in het buitenland. De ­leveranciers zitten met de handen in het haar. Soms krijg je maar 10 procent van wat je gevraagd hebt.’

Onderschatting

Omdat een tekort dreigt, worden vandaag niet alle stalen ­getest. De mogelijke covid-19­patiënten worden ingedeeld in drie groepen: de patiënten die in het ziekenhuis opgenomen zijn, de patiënten met symptomen zoals koorts en hoesten, en diegenen zonder symptomen. Die laatste categorie wordt door het UZ Leuven niet getest. Bijgevolg zijn de 109 besmettingen in België, die tot vrijdagavond al bevestigd ­waren, naar alle waarschijnlijkheid een onderschatting.

‘Maar dat is in alle landen zo’, zegt Van Ranst. ‘Het cijfer over het aantal besmettingen vertelt vooral hoe hard men ernaar wil zoeken. Het is een afspiegeling van hoe goed en graag laboratoria zoeken, en of er productieproblemen zijn voor de testmaterialen. Het is het aantal doden dat aangeeft hoe erg de epidemie is.’ Voorlopig zijn er nog geen covid-19-doden in ons land.

Vandaag worden de stalen van wie symptomen heeft nog ­getest, maar mogelijk worden in de toekomst alleen nog de gehospitaliseerde patiënten getest, waarschuwt Van Ranst. Bij tekorten moet het testlabo zuinig omspringen met de voorraad, en er moet ook nog op andere aandoeningen, zoals hersenvliesontsteking, getest kunnen worden.

In uw kot

Dat patiënten met symptomen niet getest worden, hoeft geen probleem te zijn. ‘De test zelf geneest niemand. Isoleren wel’, zegt Van Ranst. Meer mensen met symptomen zullen in thuisisolatie moeten verblijven. Of om het met de woorden van minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) te zeggen: iedereen met symptomen zal ‘in zijn kot moeten blijven’.

Professor huisartsgeneeskunde Dirk Devroey (VUB) vindt het ‘nutteloos om iedereen te blijven testen’, zegt hij in Het Nieuwsblad. ‘De tests veroorzaken heel wat overlast bij huisartsen.’ Wie ziek is, moet thuisblijven. ‘Ga alleen met oudere mensen en zware gevallen naar het ziekenhuis.’

Als besmettingen niet meer in kaart gebracht worden, is het ook moeilijker om de verspreiding in te dijken. Vandaag vindt voor elke besmetting een contactonderzoek plaats en wordt iedereen ver­wittigd die met de patiënt in aanraking kwam. Als er op die patiënten niet meer getest wordt, kan dat niet meer gebeuren.

Zo ver is het nog niet, sust Steven Van Gucht, voorzitter van het ‘wetenschappelijk comité coronavirus’. ‘In Leuven testen ze vandaag evenveel in één dag als normaal in één maand. Maar er is ook solidariteit tussen de labo’s. Er is geen groot probleem met de testcapaciteit.’

Op naar fase 3

De vraag is of we niet sowieso op weg zijn naar een situatie waarbij lang niet iedereen meer getest zal worden, los van de capaciteitsbeperkingen. Vandaag ­bevinden we ons in fase 2 van de covid-19-uitbraak. Daarbij ligt de focus op het indijken. Maar hoe meer besmettingen er zijn, hoe minder zin het heeft om te testen en te detecteren waar de besmetting vandaan komt.

‘In fase 3 is aangepaste zorg de prioriteit’, zegt Jan Eyckmans van de federale overheidsdienst Volksgezondheid. Maken dat risico­patiënten gehospitaliseerd worden, en dat ziekenhuizen de toeloop aankunnen. ‘Die fase proberen we zo lang mogelijk voor ons uit te duwen’, zegt Eyckmans. ‘Elke dag later is een dag gewonnen.’

Bent u in Italië en dus getroffen door de beslissing van de Italiaanse overheid? Welke impact heeft dit op uw werk, uw inkopen, uw vrijetijdsbesteding, enzovoort? Wie zijn verhaal met ons wil delen, kan dat door een e-mail te sturen naar weblog@standaard.be.