Waarom Italië zo draconisch optreedt tegen het coronavirus
Wat iedereen hoopte te voorkomen in deze tijden van coronavirus, is toch gebeurd: in een poging het kwetsbare zuiden van het land te beschermen heeft premier Giuseppe Conte ruim een kwart van de Italiaanse bevolking in quarantaine gezet. Dat betekent dat het economische hart van het land, inclusief zijn ruim 16 miljoen inwoners, voor tenminste een maand nagenoeg tot stilstand komt.
Heel de regio Lombardije, met daarin steden als Milaan en Bergamo, is tot zeker 3 april afgesloten. Hetzelfde geldt voor nog eens veertien andere provincies in het noorden, waaronder die rondom grote steden zoals Modena, Parma, Rimini, Venetië, Padova, Piacenza en Treviso.
Omdat het onmogelijk is al die gebieden fysiek af te sluiten – ze hebben samen zoveel toegangswegen dat er niet genoeg ordetroepen of soldaten beschikbaar zijn ze allemaal te controleren – wordt aan de grofweg 16 miljoen inwoners in die gebieden met klem gevraagd zich vanaf zondagochtend uit eigen beweging aan het nooddecreet te houden. Desalniettemin ontstond er zaterdagavond een lichte chaos op verschillende treinstations omdat honderden zuiderlingen in allerijl wilden voorkomen een maand in het noorden vast te zitten. Ook op de snelwegen vond zaterdagavond een kleine exodus plaats, waardoor de gouverneur van Puglia al besloot dat iedereen afkomstig uit het noorden veertien dagen verplicht in thuisquarantaine moet.
Volg de laatste ontwikkelingen omtrent het coronavirus in onze liveblog
Het zuiden behoeden voor een ramp
De draconische maatregelen hingen al sinds zaterdagmiddag in de lucht, toen bleek dat de groei van aantal coronabesmettingen in Italië niet afvlakt, maar juist exponentieel blijft toenemen. Hoewel de incubatietijd van de ziekte maximaal veertien dagen bedraagt, en er precies veertien dagen geleden voor het eerst serieuze maatregelen werden genomen, steeg het aantal actieve besmettingen zaterdag in 24 uur tijd met ruim elfhonderd gevallen. Een dag eerder was die toename nog zeshonderd. Al 5.883 Italianen kregen te maken met het virus. 589 van hen zijn definitief genezen verklaard, 233 patiënten zijn inmiddels overleden.
Omdat het aantal patiënten zo toeneemt, raken veel lokale ziekenhuizen in het noorden overbelast. Aan artsen die onlangs met pensioen gingen, werd gevraagd indien mogelijk weer aan het werk te gaan. Omdat dergelijke maatregelen al nodig zijn in het goed georganiseerde noorden van het land, wordt gevreesd voor een ware ramp als de epidemie straks ook losbarst in het armere zuiden van Italië, waar de ziekenhuizen doorgaans veel slechter zijn. Bekend is de foto vanuit het ziekenhuis van Nola, een stad nabij Napels, waar in 2017 patiënten liggend op de grond moesten worden behandeld omdat er niet genoeg bedden waren.
Het grotendeels afsluiten van het noorden van Italië moet dan ook gezien worden als een poging het zuiden te behoeden voor die ramp. Het gevolg is wel dat de sentimentele tweedeling van Italië sinds zondag ook een fysieke component heeft gekregen – een realiteit die geen enkele Italiaan geboren na de Tweede Wereldoorlog ooit heeft meegemaakt.
Vrees voor economie
Aan de bewoners in de nu afgesloten gebieden is gevraagd zich zo min mogelijk te verplaatsen, waardoor serieus gevreesd wordt voor de opening van de beurs, maandagochtend in Milaan. De vier nu zwaarst getroffen regio’s vormen immers het hart van de Italiaanse economie; ze verdienen tezamen ongeveer evenveel geld als de zestien overige regio’s. Als de kantoren daar op grote schaal leeg blijven, zal dat zeer negatieve gevolgen hebben voor op twee na grootste economie binnen de eurozone.
Want het blijft niet alleen bij kantoren, en ook niet bij de getroffen gebieden. Ook hebben de winkels in het hele land vanaf zondag te maken met beperkte openingstijden en moeten alle bars en restaurants hun deuren sluiten als ze niet ten minste een meter afstand kunnen garanderen tussen de bezoekers in. Verder blijven alle scholen, sportscholen, universiteiten en bioscopen dicht, net als alle musea, skigebieden en sportstadions. Ook verboden: alle civiele en religieuze ceremonies, waaronder huwelijken en begrafenissen.
Dat de situatie echt serieus is, blijkt ook uit de afwezigheid van politieke polemiek – een unicum in Italië. Op wat protesten van vakbonden en lokale politici na, steunen alle oppositiepartijen de maatregelen van premier Conte, waaronder zelfs de Lega van Matteo Salvini, wiens lijfwacht sinds kort besmet is met het virus. Ook bij de leider van regeringspartij de PD, Nicola Zingaretti, werd zaterdag corona geconstateerd. Hij liet het tekenen van het decreet over aan de minister van culturele zaken.