Week van de Lentekriebels: praten met je kind over seks, hoe doe je dat?
Hoe praat je met je kind over seks? Naar aanleiding van de Week van de Lentekriebels wil Sensoa, het Vlaams expertisecentrum voor seksuele gezondheid, dit jaar de aandacht vestigen op seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s). Ook ouders spelen een belangrijke rol in de seksuele vorming van hun kinderen, maar hoe pak je zoiets het best aan? En wanneer begin je ermee? Seksuologe Kaat Bollen geeft tips.
Ongeveer de helft van alle diagnoses van de soa chlamydia zou betrekking hebben op jongeren tussen de 15 en 24 jaar. Nochtans is zo’n soa eenvoudig te voorkomen door het gebruik van een condoom. Maar volgens Sensoa durven jongeren dat niet voorstellen aan hun partner. Ouders kunnen die schrik om erover te praten, wegnemen door zelf met hun kinderen een gesprek over seks aan te gaan. Hoe je dat doet, vanaf welke leeftijd en ook wat je beter niet doet, lees je hier.
1. Vinden jongeren tegenwoordig niet alles online? Is een gesprek nog wel nodig?
Je zou inderdaad kunnen denken dat jongeren alle info die ze nodig hebben over seks en seksualiteit gewoon online vinden. Maar online informatie is niet noodzakelijk betrouwbaar. “Je vindt tegenwoordig van alles op het internet, goede en minder goede info. Het probleem is dat jongeren niet altijd het onderscheid kunnen maken tussen wat betrouwbaar is en wat niet”, legt Bollen uit.
Het belang van een goed gesprek tussen ouder en kind, mag volgens haar dan ook niet onderschat worden. “Gewoon iets lezen op het internet blijft natuurlijk ook iets heel anders dan er echt over in gesprek gaan.”
Met je kind over seks praten, heeft ook nog een ander voordeel. Een van de redenen waarom jongeren soms onveilig vrijen en soa’s oplopen, is juist omdat ze er niet over durven praten. “Condooms zijn het enige anticonceptiemiddel dat effectief tegen de meeste soa’s beschermt. Maar die moet je wel durven kopen. Dan is het belangrijk dat je erover durft te spreken of dat je naar de winkel durft te gaan. En daar knelt het schoentje, er wordt te weinig over seks en dus ook over soa’s gesproken.”
2. Vanaf welke leeftijd praat je best met je kind over seks?
Eerst en vooral is het volgens Kaat Bollen belangrijk om te beseffen dat er niet zoiets bestaat als hét gesprek dat je op een bepaalde leeftijd als ouder moet aangaan met je kind. “Ik denk dat het fundamenteel fout is als je het op die manier aanpakt. Praten over seks moet je doen in doorlopende gesprekken die eigenlijk al beginnen vanaf de geboorte van je kind."
Ze geeft het voorbeeld van de oma die een zoen wil geven en je kind die het niet wil. "Als jij dan zegt dat ze dat wel moet doen om haar oma gelukkig te maken, dan leer je je kind dat lichamelijke integriteit niet veel voorstelt en daar leg je een foute basis.”
Wachten tot je kind rijp is voor "het gesprek" is geen goed idee
Maar veel ouders beginnen pas veel later bewust een gesprek over seksualiteit. “Pas als je kind een jaar of 14 is, pas wanneer zij haar regels krijgt of hij zijn eerste natte droom heeft, gaan ouders het daar over hebben. Zo werkt het niet. Als je daar nooit over gesproken hebt, dan wordt dat een heel ongemakkelijk gesprek.”
3. Hoe pak je zulke gesprekken over seksualiteit het best aan?
Kaat Bollen raadt ouders aan om het er thuis over te hebben, in de veilige en beschermde omgeving van het kind. “Daarnaast is het belangrijk om klein te beginnen. Niet zeggen ‘kom eens hier, we zullen het eens hebben over seks’ want dat gaat voor jullie allebei heel ongemakkelijk zijn.”
Best zoek je naar een aanleiding, bijvoorbeeld iets wat in de media is gekomen. “Probeer iets te vinden dat aansluit bij hun leefwereld. Stel het niet uit want als je het al uitgesteld hebt tot nu, dan heb je het eigenlijk al te lang uitgesteld. Dus begin vanavond laagdrempelig en bouw daarop verder.”
4. Wat doe je beter niet als ouder?
Laagdrempelig beginnen, betekent dat je best niet te veel gewicht aan het gesprek geeft. “Het is heel belangrijk om het niet te officieel te maken. Dat maakt het ongemakkelijk en door die ongemakkelijkheid gaat er ook helemaal niks blijven hangen.”
Het is belangrijk om niet enkel te wijzen op soa's of ongewenste zwangerschappen, maar ook aandacht te hebben voor de positieve dingen
Verder is het volgens seksuologe Kaat Bollen belangrijk om niet met een negatieve insteek over seks en seksualiteit te praten. “Als je alleen maar gaat spreken over de soa’s die ze kunnen oplopen of dat ze ongewenst zwanger kunnen worden, ga je helemaal voorbij aan het mooie aspect van seksualiteit, wat superbelangrijk is. Dat is de reden waarom we allemaal seks hebben. Het is zeer belangrijk om niet te negatief te zijn en aandacht te hebben voor de positieve dingen.”
Bollen pleit er ook voor om het niet bij dat ene gesprek te houden. “Men leert door herhaling. Hoe vaker je iets zegt, op een niet-geforceerde manier, hoe meer kans je hebt dat iets blijft hangen.”
5. Wat kan je nog meer doen dan praten over seks met je kind?
Als je kind het echt heel ongemakkelijk blijft vinden om over seks te praten, zijn er volgens Kaat Bollen natuurlijk nog andere mogelijkheden. “Gelukkig zijn er ook heel veel goede voorlichtingsboeken verkrijgbaar. Die zou ik overal in huis laten rondslingeren, die zullen dan wel terechtkomen.” Het is wel belangrijk om een boek te kiezen dat bij je kind past. “Belangrijk daarbij is dat je op zoek gaat naar een leuk, benaderbaar boek, wat ook de positieve kanten belicht. Louter een biologieboek krijgen ze ook op school.”
En is het een goed idee om condooms te geven aan uw kind? “Ik vind geven iets ongemakkelijk. Ik pleit voor een pot condooms in de badkamer die niet geteld worden en waar er voldoende inzitten. Dan kan je kind er gewoon condooms uithalen als hij of zij die nodig heeft en dan valt dat ook niet zo op.”