Een meter afstand houden? Nog niet op het zonnige terras in Rome

Het is stampvol op het terras van restaurant Tonnarello en dat zou niet zo moeten zijn. Sinds zondagochtend moeten bar- en restauranthouders in heel Italië immers een meter ruimte aan hun gasten geven om verdere verspreiding van het coronavirus te voorkomen. En dat is  op dit Romeinse terras vol in de zon, duidelijk niet het geval. Sterker nog: als een besmette toerist hier zou niezen, zijn zeker drie porties spaghetti carbonara en waarschijnlijk ook de portie saltimbocca alla Romana aan de tafeltjes ernaast geïnfecteerd.

“Ik kan helaas geen interview geven”, zegt de manager van het restaurant gedecideerd zodra hij hoort dat de vragen over het coronavirus gaan. Het aantal hotelboekingen in Rome is de afgelopen twee weken met zo’n 90 procent afgenomen, dus in een poging de overgebleven toeristen zo veel mogelijk te behagen, is hij zeker niet de enige horecaondernemer die de nieuwe Italiaanse noodregels iets creatiever interpreteert dan de bedoeling is.

Sterker nog: sinds de Italiaanse premier Giuseppe Conte zaterdagavond een dertien pagina’s tellend decreet uitvaardigde vol nieuwe regels over restaurant,- sportschool-, of openbaarvervoergebruik, en zijn volk tegelijkertijd opriep vooral zelf verantwoordelijkheid te nemen omdat er simpelweg te weinig ordediensten zijn om 60 miljoen mensen te controleren, worstelt een groot deel van de bevolking met de vraag hoe ze al die regels eigenlijk moeten interpreteren.

Met de trein uit Milaan

Zo is het sinds zondag in principe verboden om van Milaan naar Rome te reizen, maar stappen er ’s middags nog altijd tientallen mensen uit de hogesnelheidstrein uit Milaan omdat zij vinden dat er op hun specifieke situatie een uitzondering van toepassing is. “Ik zeg mijn naam niet want ik wil geen gezeur, maar wij hadden gewoon het recht om uit Milaan te vertrekken”, zeggen twee jonge studentes met mondkapjes voor hun gezicht en grote tassen in hun pas gewassen handen. “Volgens de regels mag je als niet-inwoner van de rode zones gewoon naar huis reizen. Dat heb ik vanochtend gelezen.”

Volgens de letter van de wet hebben de twee gelijk – mensen die elders ingeschreven staan mogen de afgesloten regio’s indien nodig verlaten – maar waarschijnlijk is die regel vooral bedoeld voor toeristen. Niet voor studenten die officieel nog bij hun ouders staan geregistreerd. Ook is er bijvoorbeeld een uitzondering gemaakt voor mensen wier ‘werk het vereist’ te reizen. Het probleem is alleen: wat betekent ‘vereist’ precies? Niemand die het weet.

Stoelen weggehaald

“Ik respecteer alle regels die er worden uitgevaardigd en ik volg ze allemaal op”, zegt Ivano Stefanelli, eigenaar van pizzeria Ivo a Trastevere. Dat Romeinse etablissement is zo populair dat gasten vrijwel standaard bij onbekenden aan tafel worden gezet, opdat de rij buiten wat sneller slinkt. “Het probleem is alleen: we weten niet goed welke regels we moeten opvolgen. Vanwege die voorgeschreven meter afstand hebben we eerder dit weekend al een paar tafels en stoelen weggehaald, maar wat nu als er een groep van tien vrienden binnenkomt? Moet ik al die tien vrienden dan een eigen meter geven? Of geldt het verbod alleen voor gasten die niet bij elkaar horen? Ik heb geen idee. Er is vanochtend niemand langsgekomen om uit te leggen wat we moeten doen.”

Het zijn praktische vragen die blijkbaar horen bij het van de een op de andere dag in quarantaine plaatsen van 16 miljoen mensen. Wat moeten al die scholieren die zich opmaken voor hun eindexamen eigenlijk doen nu ze minstens een maand aan lessen missen, omdat alle scholen zijn gesloten? En kun je artsen die net met pensioen zijn juridisch verplichten weer aan het werk te gaan, omdat er een artsentekort is in ziekenhuizen? Wie is er straks aansprakelijk voor de gemiste reclame inkomsten, mocht de Serie A, een van de grootste voetbalcompetities ter wereld, dit seizoen niet worden voltooid? En wat als je Toscaanse bruiloft begin april gepland staat? Of nog erger: een begrafenis van een familielid? Alle religieuze ceremonies zijn sinds zondag immers verboden.

Begrafenissen

“In principe gaan begrafenissen gewoon door bij ons”, zegt uitvaartleider Maurizio van begrafenisonderneming La Sfinge (de Sfinx) in de Romeinse wijk Monteverde. “Voor zover ik het begrijp, geldt het verbod alleen voor religieuze diensten in de kerk. Wij mogen dus wel gewoon naar een begraafplaats rijden met onze auto’s. En ook daar, in de open lucht, kunnen we ons werk gewoon doen. Alleen errond moeten we improviseren. Ik weet dat wij morgen een familie hebben die een priester thuis laat komen om de benodigde rituelen uit te voeren en een andere familie mag de dienst in de tuin van de kerk te houden.”

“Maar”, zegt de begrafenisondernemer, “en dit wil ik nog graag even kwijt, want ik vind het belangrijk om dit te zeggen: ik heb nog niemand horen klagen. Iedereen die ik spreek begrijpt dat dit een noodsituatie is die wat extra’s vergt van iedereen.”

“We realiseren ons dat dit problemen geeft”, zei ook premier Conte zaterdag toen hij het decreet toelichtte. “We weten dat we offers vragen, soms kleine, soms zeer grote. Maar we moeten begrijpen allemaal dezelfde regels volgen. Het is belangrijk onze gezondheid te beschermen, net als de gezondheid van onze dierbaren, van onze ouders en vooral van onze grootouders.”

Terwijl de manager van het Romeinse restaurant Tonnarello uitlegt dat hij niets wil zeggen over het coronavirus, wordt het plotseling onrustig voor zijn stampvolle terras. Reden: er komen zes agenten aangelopen. De manager, die vanwege het schenden van de eenmeterregel toch echt in overtreding is, kijkt naar het naderende groepje, ziet dat de voorste agent terugkijkt en zowaar haar mond opent. “Buonasera”, groet ze vriendelijk, waarna haar groepje rustig verder loopt.