‘Tyfus-Mary’: de Ierse ‘superverspreider’ lang voordat de term bestond

In Italië is er inmiddels sprake van een epidemie: het coronavirus was te sterk verspreid voordat men trachtte om het onder controle te brengen. Er liep al twee weken een landgenoot rond die het virus stilletjes aan verspreidde. De eerste 90 Italiaanse besmettingen zouden dan ook via hem verspreid zijn. En zo werd de man tot ‘superverspreider’ gedoopt.

In tegenstelling tot de Italiaanse superverspreider was de Ierse Mary Mallon een asymptomatische drager. Ze was besmettelijk, maar had geen symptomen (van buiktyfus). Op die manier besmette ze tussen 1900 en 1907 minstens 47 mensen van wie er drie stierven.

Hoe Mary zoveel mensen kon besmetten? Ze werkte als kok voor rijkere families en weigerde te stoppen met koken. Maar overal waar ze kwam, werden gezinnen plots ziek. Dat duurde zeven jaar, totdat de autoriteiten een constante zagen: de aanwezigheid van Mary Mallon. Mallon hield echter halsstarrig vol dat ze zelf geen buiktyfus had; ze was tenslotte helemaal niet ziek, nooit geweest.

George Soper was de eerste onderzoeker die Mallon contacteerde. Hij wenste enkele stalen bij Mallon af te nemen: urine en uitwerpselen. Op die manier wilde de wetenschapper zijn onderzoek naar buiktyfus een boost geven. Jammer voor hem, Mary Mallon weigerde mee te werken. Zelfs nadat hij, tijdens een derde bezoek, beloofde een boek over haar te schrijven dat haar stinkend rijk zou maken. Mallon sloot zichzelf tijdens zijn bezoek op in het toilet en bleef daar tot Soper wegging.

Inmiddels waren de Amerikaanse gezondheidsinstanties wel overtuigd dat Mallon een drager van de ziekte was. Ze hadden stilaan genoeg van Mary’s pad der verderf en beslisten om de Ierse immigrante te interneren in het Riverside Hospital op North Brother Island: een verlaten en mysterieus eiland dat op amper een goede kilometer van Manhattan ligt. En zo werd Mallon geïnterneerd, simpelweg omdat ze een drager van buiktyfus was.

Drie jaar na haar internering, in 1910, werd Mallon opnieuw vrijgelaten. Dat gebeurde onder twee strenge voorwaarden: de Ierse zou nooit meer gaan werken als kok, en ze moest een verklaring tekenen waarin ze beloofde de nodige hygiënische maatregelen te nemen zodat ze niemand anders meer kon besmetten.

Maar in 1925 ging Mallon onder een valse naam terug als kok werken. Ze weigerde te geloven dat ze werkelijk een drager van buiktyfus was. En zo besmette ze opnieuw 25 personen waarvan er één stierf. En zo belandde ‘tyfus-Mary’ opnieuw op North Brother Island. Dit keer zou ze er de rest van haar leven blijven.

Haar hele leven lang heeft Mary volgehouden dat ze geen drager van tyfus was. Maar nadat ze op 11 november 1938 overleed - nog steeds in quarantaine in het Riverside Hospital - wees een autopsie uit dat ze wel degelijk besmettelijk is geweest tot op haar sterfdag.

“We vragen solidariteit van iedereen om de zwaksten onder ons te beschermen”

Drie Italo-Belgen over strenge regels in Italië: “Meter afstand houden op café wordt moeilijke operatie”