‘Wie buist voor de inclusietest, komt niet aan de start van de Belgian Pride’

Lhbt-activisten konden vorig jaar, op 18 mei, hun ogen niet geloven: aan het Brusselse Centraal Station, nota bene de start van de 24ste Pride, werden regenboogvlaggen met het logo van ijsjesmerk Ben & Jerry’s uitgedeeld. Bijzonder pijnlijk voor de organisatie van de Belgian Pride, die steeds meer druk ervaart om iets te doen aan de groeiende commercialisering van de ‘stoet voor gelijke rechten’.

Voorzitter Laurent Mallet geeft nu aan dat hij wil tegemoetkomen aan de kritiek. “Vanaf dit jaar sluiten we merken op de Pride uit. Alleen werkgevers zijn nog welkom.”

Wat is het verschil?

Laurent Mallet: “Ben & Jerry’s is een merk, Unilever is een werkgever. Een merk komt louter naar de Pride om te communiceren met zijn klanten, een werkgever neemt deel aan de Pride om te tonen dat hij inclusie op de werkvloer hoog in het vaandel draagt.”

Hoe willen jullie dit afdwingen?

“Het is ons menens. Vanaf dit jaar moeten werkgevers een ‘inclusiescan’ laten uitvoeren door KliQ vzw (vormingsorganisatie rond seksuele en genderidentiteit, FVD) en zelf voor die kosten opdraaien. Een bedrijf onder de 250 werknemers betaalt zo’n 1.250 euro voor zo’n doorlichting, een firma met meer dan 250 werknemers moet ongeveer 2.500 euro neertellen. Dat geld gaat integraal naar de mensen van KliQ, niet naar ons. Wie gebuisd is, zal niet aan de Pride mogen deelnemen. 

“KliQ vzw werkt onafhankelijk van de Pride. Ze gaat bij de bedrijven langs en praat met het hr-departement of de directie. Dat mogen geen loze praatjes zijn, de leidinggevenden moeten hun beweringen staven met documenten. Als je zegt ‘we voeren een genderinclusief beleid’, hoe doe je dat dan? Geef specifieke voorbeelden. Heb je een diversiteitscharter? Perfect, voeg maar toe. Op basis daarvan stelt KliQ vzw een rapport op. Ze geeft de bedrijven een score op 100 en peilt ook naar onze vijf ‘breekpunten’.”

En die zijn?

“Dat kan ik nu niet zeggen, want anders gaan organisaties dat nu nog snel-snel willen fixen. (lacht) Maar dat zijn dus absolute no-go’s voor de Pride. Scoor je goed op vier breekpunten, maar slecht op het vijfde, dan is deelname uitgesloten.

“Het is ook belangrijk dat bedrijven hun KliQ-score hoog houden. Komen ze dit jaar af met een goede score en volgend jaar met een lager cijfer, dan zal de Pride zeggen: sorry, zo werkt het niet. Inclusie betekent meer inclusie.”

Politieke partijen hebben veel weg van bedrijven. Zij moeten de scan dus eveneens ondergaan?

“Absoluut. En net zoals de andere bedrijven moeten zij daar ook voor betalen. Elke partij heeft een aanvraag ingediend, behalve cdH en Vlaams Belang. Van één partij hebben we de vraag gekregen om niet te moeten betalen. ‘Waarom moet dat, wij geven jullie toch al subsidies?’, zeiden ze. Wij hebben hen vriendelijk geantwoord dat het zo niet werkt.”

Welke partij was dat?

“Dat zeg ik liever niet.” (lachje)

Een Vlaamse of een Waalse?

“Ook daar ga ik liever niet op in.”

Politieke partijen met meer dan 250 werknemers zijn er niet. Zij betalen dus 1.250 euro voor de inclusiescan?

“Inderdaad. Plus het bedrag om aan de parade deel te nemen, dat is er uiteraard ook nog. Alles bij elkaar genomen kost het de partijen vanaf dit jaar plusminus 2.500 euro om op de Pride vertegenwoordigd te zijn. Ze moeten natuurlijk wel nog slagen voor de scan. Externe communicatie is één van de zeven zaken waar KliQ vzw aandacht aan besteedt. Een politieke partij mag bij wijze van spreken een lhbt-vriendelijk werkvloerbeleid voeren, maar als ze soms negatief over de gemeenschap communiceert, wordt dat door KliQ in rekening genomen.

“Voor politieke partijen is er trouwens nog een tweede drempel, naast het rapport. De raad van bestuur van de Belgian Pride moet vanaf dit jaar ook instemmen met de deelname van de partijen. Die raad bestaat uit twaalf leden: vier mensen van Çavaria (belangenverdediger voor holebi’s en transgenders in Vlaanderen en Brussel, FVD), vier van hun Waalse variant Arc-en-ciel Wallonie en vier van RainbowHouse Brussels. Ze stemmen op basis van een meerderheidsprincipe.”

Het is dus niet onrealistisch dat een of meerdere partijen dit jaar niet aan de Pride mogen deelnemen?

“Dat zou best kunnen.”

U sprak over het belang van externe communicatie. Vorige maand liet Theo Francken (N-VA) zich laatdunkend uit over mannen die jurken dragen. Universitair docent Johan Lievens (VU Amsterdam/KU Leuven) vond dat ‘lijnrecht ingaan tegen de boodschap van de Pride dat iedereen de vrijheid verdient zichzelf te zijn ongeacht romantische of seksuele voorkeur, genderidentiteit of genderexpressie’. Heeft hij gelijk?

“Voor Vlaamse aangelegenheden laat ik Çavaria liever aan het woord.”

Wat vindt u persoonlijk? Niet als Belgian Pride-voorzitter, maar als homoman?

“Ik ga me daar niet over uitdrukken.”

Stel dat de CEO van Unilever Belgium zoiets tweet. Zou dat door de beugel kunnen?

“Zo’n tweet zouden we zeker en vast op de raad van bestuur agenderen en bediscussiëren.”

De N-VA heeft Franckens tweet nog niet veroordeeld. Zal dat ook in rekening worden gebracht?

“Ja.”

Vorig jaar werd de N-VA-praalwagen op de Pride aangevallen. Vijf activisten werden aangehouden. Als dat scenario wordt herhaald, zullen dan opnieuw mensen worden gearresteerd?

“Dat is geen beslissing van de Pride. De veiligheid op straat wordt gegarandeerd door de politie, niet door ons.

“Kijk, wij gaan zeker niet de plakkaten van Pride-deelnemers beginnen te screenen. Iedereen kan zeggen wat hij of zij wil. Als een groepje activisten voor de politieke partijen wil stappen: ook goed. Maar voor geweld is er geen plaats. Géén. Veiligheid is ontzettend belangrijk op de Pride: die van activisten, maar evengoed die van vertegenwoordigers van politieke partijen en bedrijven.

Tegelijkertijd komt er ook kritiek van veel witte homo’s. Zij storen zich onder meer aan die beschimping van N-VA. Op sociale media formuleerde een criticus het zo: ‘Linkse homo’s pleiten voor aanvaarding en vervolgens bashen ze iemand omdat die niet even links is. Ik walg ervan. De reden waarom ik me niet meer thuis voel op de Pride, is dat superieure gevoel van die mensen.’

“Wij proberen een zo waardevolle parade voor zoveel mogelijk mensen op te zetten, maar eenvoudig is dat niet. Dit jaar hebben we voor een heel breed Pride-thema gekozen: een goede gezondheid, zowel fysiek als mentaal. Daarmee proberen we naar iedereen te luisteren. Ik hoop dat die persoon de Pride dit jaar opnieuw een kans geeft.”

Te links, te rechts, te politiek, te apolitiek, te commercieel: is de Belgian Pride wel nog een lang leven beschoren?

“Uiteraard. Ik denk dat een nationale Pride nog heel belangrijk is. Het feit dat we één keer per jaar samen met één stem kunnen praten en zeggen: voilà, dit zijn onze eisen – denk aan meer middelen voor mentale gezondheidszorg voor lhbt’ers – is toch ontzettend waardevol?”