Gezondheidssysteem in Madrid op de rand van instorten: “Binnenkort mogelijk geen bedden meer vrij, situatie is kritiek”

De strategie die het Spaanse ministerie van Volksgezondheid hanteert is voorlopig nog dezelfde als bij ons: de verspreiding van het virus met alle mogelijke maatregelen proberen te vertragen om zo het aantal testen en ziekenhuisopnames zo laag mogelijk te houden en te spreiden over een langere periode. Want hoe meer opnames op korte tijd, hoe zwaarder het gezondheidssysteem belast wordt en hoe groter het risico op een totale ineenstorting.

Maar ondanks alle voorzorgsmaatregelen, is het net die ineenstorting waar artsen en gezondheidswerkers in hoofdstad Madrid vandaag voor vrezen. Door de hoge toestroom aan patiënten zitten de ziekenhuizen in de stad en omliggende regio stilaan tegen hun maximumcapaciteit aan.

In Madrid is er net als in heel Spanje de laatste jaren fiks bezuinigd in de gezondheidszorg omwille van de economische crisis, en velen vrezen dat die besparingen zich nu ongenadig zullen wreken. De hele regio Madrid telt 33 publieke en 50 private ziekenhuizen. Maar terwijl de bevolking van de regio tussen 2010 en 2018 met een half miljoen is toegenomen tot meer dan 6,5 miljoen, is het aantal personeelsleden in de gezondheidssector met 3.300 afgenomen, zo klagen de vakbonden aan.

Bovendien is er een tekort aan middelen: de nationale overheid rantsoeneert zelf medische uitrustingen als maskers, handschoenen, brillen en jassen. “We zitten zonder beschermende kledij. Binnenkort zullen we ook zonder bedden zitten op de afdelingen intensieve zorgen. Het antwoord op het coronavirus moet de nationale prioriteit nummer 1 zijn”, zo trekt José Ramón Arribas in de krant El Pais aan de alarmbel. Arribas is door de regioregering van Madrid aangeduid als overheidswoordvoerder als het over de coronacrisis gaat. 

Santiago Moreno, hoofd infectieziektes in het ziekenhuis Ramón y Cajal, treedt hem bij: "Verschillende ziekenhuizen zitten al over hun limiet. Het probleem is niet zozeer de impact op de gezondheid van de individuele personen, want dit blijft vaak een milde infectie. Het probleem is de boom, de piek. Die moeten we vermijden: dat alle gevolgen zich voordoen op korte termijn, want dat zou het systeem verwoesten.” Een groot deel van het medisch personeel werkt nu al weken aan een stuk, zonder veel pauzes. Een deel van hen valt door het veelvuldige contact met patiënten zelf uit omdat ze zelf besmet geraken en in quarantaine moeten, ook al zijn ze niet erg ziek.

De regio-overheid van Madrid stuurde zaterdag al een boze brief naar het nationale ministerie van Volksgezondheid, waarin het waarschuwde voor de “kritieke situatie” die is ontstaan door het tekort aan persoonlijke beschermingsmiddelen. Madrid spreekt in de brief van “zeer ernstige problemen” en vraagt van de hogere overheid “onmiddellijke oplossingen”, schrijft El Mundo.

El Pais tekende vanmorgen ook het verhaal op van de Madrileen B.H., een man van 64 die vorige week donderdag de hulpdiensten belde omdat zijn 96-jarige moeder plots een zware hoest en ademhalingsproblemen had. Op vrijdag werd ze naar een ziekenhuis gebracht, waar ze behandeld werd voor een bronchitis. “Niemand droeg beschermende kledij. Toen we vroegen of het niet beter was haar te testen op het coronavirus, vertelden ze ons dat niet de juiste symptomen had.” B.H. bleef daarop in het ziekenhuis bij zijn moeder slapen, omdat ze niet alleen wilde zijn. 

Op zaterdag werd ze naar een ander ziekenhuis overgebracht, waar ze evenmin werd getest. Tot hij nog een dag later, nadat hij terugkwam van de cafetaria van het ziekenhuis, dokters en verplegers met beschermende kledij rond zijn moeder zag staan. “Toen gingen ze wel een test afnemen.” Gisteren kwam het verdict: zijn moeder is effectief een van de meer dan 1.000 besmette personen. “Met die bevestiging kwam ook de chaos”, vertelt H. “Ik belde naar het eerste ziekenhuis om hen te waarschuwen, aangezien niemand er toen beschermende kledij droeg. Ik vroeg wat ik moest doen, aangezien ik op haar kamer had geslapen, niemand wist het me te zeggen.” H. belde dan maar naar de speciaal opgerichte informatielijn, maar kreeg ook daar geen respons. “Wie moet ik dan bellen? De ijzerwinkel?”

Sinds vandaag zijn in Madrid de komende twee weken alle scholen en universiteiten dicht. Tal van evenementen zijn afgelast, sportwedstrijden vinden achter gesloten deuren plaats. Ook de Spaanse premier Pedro Sánchez verklaarde vanochtend dat Spanje “zal doen wat nodig is, waar het nodig is en wanneer het nodig is”. “Het zullen moeilijke weken worden en de tol zal zwaar zijn”, zo waarschuwde hij de bevolking, “maar we zullen erdoor geraken.” Sánchez verdedigde het optreden van de regering tot nu toe, die volgens hem alle maatregelen heeft getroffen die op dat moment adequaat waren.