Acht kinderen werden gered van mensenhandelaars, dag later is België hen alweer kwijt

© Fred Debrock

Acht Vietnamese minderjarigen die vorige week in Gentbrugge bevrijd werden uit de handen van een smokkelnetwerk zijn opnieuw spoorloos. Wellicht kwamen ze de dag erna alweer in handen van mensenhandelaars. 'Onaanvaardbaar. Ze hadden in een gespecialiseerd centrum opgevangen moeten worden', zegt Kamerlid Ben Segers (SP.A).

Cedric Lagast

De acht Vietnamese kinderen werden vorige week donderdag aangetroffen in de laadruimte van een vrachtwagen op de snelwegparking. Ze zaten samen met twee volwassenen verstopt tussen een lading autobanden. 'Levensgevaarlijk', oordeelde het Brugse parket. 'Bij een bruuske beweging konden ze geplet worden door schuivende banden.'

Vier smokkelaars werden opgepakt. De Belgische justitie maakte het nieuws ’s anderendaags samen met het Britse National Crime Agency bekend: 'Tien mensenlevens, onder wie acht minderjarigen, zijn nu veiliger dankzij onze samenwerking', zo klonk het.

Maar in werkelijkheid waren de acht op dat moment alweer spoorloos, zo moest justitieminister Koen Geens (CD&V) woensdag in de commissie Justitie bekennen aan Kamerlid Ben Segers (SP.A), die hem erover aan de tand voelde.

Opgesplitst

De groep minderjarigen – de jongste is 15 jaar – werd donderdag opgesplitst en naar twee open observatiecentra van Fedasil overgebracht. Maar daar wandelden ze een dag later allemaal de deur uit. Allicht stapten ze in de auto van de mensenhandelaars, die beloofden hen naar Groot-Brittannië te brengen.

Heidi De Pauw, ceo van Child Focus, reageert ontzet. Uit de cijfers van de organisatie blijkt dat een grote groep Vietnamese minderjarige slachtoffers de afgelopen jaren door ons land gesmokkeld werd. Ze hebben vaak de neiging om zelf opnieuw op de vlucht te slaan.

'De minderjarigen waren beter naar een gespecialiseerde instelling gebracht, die minderjarige slachtoffers van mensenhandel opvangt', zegt Kamerlid Segers. Een van die instellingen is het Waalse Esperanto. De afgelopen drie jaar vingen ze zo’n twintig Vietnamezen op. 'Maar dit keer heeft niemand ons gebeld', zegt directeur Sébastien Biaudelle. Volgens hem zijn de kinderen zo goed als zeker slachtoffer van mensenhandel. 'Ze worden onder druk gezet en moeten werken om de schulden van hun familie in Vietnam af te betalen. Het gaat om uitbuiting. Vaak moeten ze in nagelsalons aan de slag, waar ze aan giftige dampen worden blootgesteld.'

Vertrouwen winnen

Esperanto heeft een methode ontwikkeld om langzaam het vertrouwen van de slachtoffers te winnen. Dat gebeurt op een geheime locatie, om te verhinderen dat mensenhandelaars de jongeren opjagen. Waarom de acht hier niet terechtkwamen? 'Er was nochtans plaats', zegt Biaudelle.

'De acht minderjarigen vielen onder de Dienst Voogdij van Justitie', zegt minister Geens. Volgens Fedasil lag de beslissing bij het parket West-Vlaanderen. 'Als er aanwijzingen zijn van mensenhandel, moet het parket beschermende maatregelen nemen en een gespecialiseerde instelling aanspreken', zegt woordvoerster Mieke Candaele. 'Het is vreemd dat ze bij ons zijn afgezet, dat is niet onze opdracht. We zijn hier zelf ongelukkig over.'

Draaiboek

'Dit is onaanvaardbaar omdat het helaas zo voorspelbaar is', zegt Segers. 'Men had beter voor een kleinschalige opvang in een afgeschermde, beveiligde context gekozen. Er is een draaiboek nodig: als Vietnamese minderjarigen opgepakt worden, moet een alarm afgaan en moet er alles aan gedaan worden om te verhinderen dat ze opnieuw in het criminele netwerk belanden.'

Tien migranten gered uit vrachtwagen nabij Gent, vier verdachten opgepakt

Archiefbeeld © Victoriano Moreno

Op de snelwegparking van Gentbrugge zijn donderdag tien Vietnamese migranten ontdekt in de laadruimte van een vrachtwagen, die op weg was naar het Verenigd Koninkrijk. Vier mannen zijn gearresteerd op verdenking van mensensmokkel.

De bal ging aan het rollen toen Belgische en Britse politiediensten verdachte transporten opmerkten tussen de haven van Zeebrugge en de haven van het Engelse Purfleet. De Scheepvaartpolitie en het team mensensmokkel van de West-Vlaamse Federale Gerechtelijke Politie (FGP) startten daarom een onderzoek samen met de Britse National Crime Agency (NCA). Op die manier kwam aan het licht dat in de nacht van woensdag op donderdag opnieuw een verdacht transport zou uitgevoerd worden.

De speurders konden de bewuste trailer met transmigranten identificeren, waardoor de vrachtwagen op de snelwegparking in Gentbrugge onderschept kon worden. Tussen een lading gestapelde autobanden werden in totaal tien Vietnamezen ontdekt. ‘Tien mensenlevens, onder wie acht minderjarigen, zijn veiliger nu dankzij onze nauwe samenwerking met Belgische partners’, zo meldt de NCA in een persbericht.

Mensensmokkelorganisatie

De bestuurder van de vrachtwagen, een 64-jarige man uit Glasgow, werd gearresteerd op verdenking van mensensmokkel. De Britse diensten pakten vervolgens nog drie andere verdachten op. Twee Ierse mannen, van 39 en 48, werden in het Britse Dover opgepakt op verdenking van het faciliteren van illegale immigratie. Een 30-jarige man werd vrijdag dan weer gearresteerd in het Noord-Ierse graafschap Antrim. De drie mannen zijn in voorlopige hechtenis genomen en worden ondervraagd. Er worden ook huiszoekingen uitgevoerd in Noord-Ierland en het Engelse graafschap Kent.

Volgens het parket van West-Vlaanderen maken de vier verdachten deel uit van dezelfde mensensmokkelorganisatie. De vrachtwagenchauffeur werd vrijdag aangehouden door de Brugse onderzoeksrechter. Zoals gebruikelijk werden de tien transmigranten ter beschikking gesteld van de Dienst Vreemdelingenzaken.

‘Internationale samenwerking loont’

‘Dergelijke actie bewijst eens te meer dat internationale samenwerking loont in de strijd tegen deze vorm van georganiseerde criminaliteit’, aldus procureur Frank Demeester. In de strijd tegen mensensmokkel is het Verenigd Koninkrijk uiteraard een belangrijke partner. In oktober werden in Essex nog 39 Vietnamezen dood aangetroffen in een koelcontainer, die vanuit Zeebrugge was verscheept.

‘Veel organisatoren opereren vanuit het Verenigd Koninkrijk en sturen in België en Frankrijk hun bendeleden aan. Het volstaat niet om de bendeleden die hier actief zijn te arresteren. Indien men een organisatie volledig wil ontmantelen moeten ook de Britse organisatoren gearresteerd en veroordeeld worden.’

Ten slotte benadrukt Demeester nogmaals dat dergelijke vormen van mensensmokkel levensgevaarlijk zijn. In dit geval zaten de slachtoffers immers verstopt tussen gestapelde autobanden, helemaal achterin de laadruimte.

‘Indien de trailer bruuske bewegingen zou hebben gemaakt of in een ongeval zou zijn terechtgekomen, zou de kans niet onbestaande geweest zijn dat de banden zouden zijn verschoven met alle mogelijke gevolgen vandien.’ Bovendien zouden de hulpdiensten in een dergelijke situatie mogelijk geen rekening houden met de aanwezigheid van mensen in de trailer.

Het Belgische gerecht zal met de Britse collega’s bespreken in welk land de leden van de bende vervolgd zullen worden. Het staat wel al vast dat de vrachtwagenbestuurder zich voor de correctionele rechtbank van Brugge zal moeten verantwoorden. Dinsdag zal de raadkamer moeten oordelen of de man langer in de gevangenis moet blijven.