Minister Peeters: ‘We kunnen openbaar vervoer niet lamleggen’

Bij De Lijn verandert er voorlopig niets door het nieuwe coronavirus. De bussen en trams blijven volgens de normale dienstregeling rijden. Bussen en trams niet laten uitrijden is volgens minister van Lydia Peeters niet aan de orde. De Vlaamse openbaarvervoersmaatschappij De Lijn heeft een noodscenario klaar, mocht de corona-epidemie leiden tot een chauffeurstekort.

edm

Bij De Lijn verandert er voorlopig niets door het nieuwe coronavirus. De bussen en trams blijven volgens de normale dienstregeling rijden. Bussen en trams niet laten uitrijden is volgens minister van Lydia Peeters niet aan de orde.

‘We kunnen het openbaar vervoer niet lamleggen, want dan leggen we alles lam. Dat kunnen we niet doen’, zo zei Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open VLD) donderdag in De ochtend op Radio 1.

Bij vervoersmaatschappij De Lijn blijft men, zeker voorlopig, werken volgens de gewone dienstregeling. ‘Eén op de vijf gezinnen heeft geen auto en is echt aangewezen op het openbaar vervoer. Dat lamleggen willen we absoluut niet doen’, zegt Peeters.

De minister wijst ook op de oproep die er aan de werkgevers is gedaan om flexibiliteit aan de dag te leggen. ‘Laat veel mensen telewerken en laat flexibele uren toe zodat er ook een spreiding is van het aantal gebruikers van het openbaar vervoer’, aldus Peeters.

Zij voegt er wel een advies aan toe voor de reizigers die gebruikmaken van de bussen en trams van De Lijn: ‘Stap liever niet op een overvolle bus’.

Noodplan klaar

De Lijn heeft een noodscenario klaar, mocht de corona-epidemie leiden tot een chauffeurstekort. Dat heeft directeur-generaal Roger Kesteloot donderdag gezegd. Voorlopig zijn er nog geen problemen. In dat geval zal gewerkt worden met een systeem van prioritaire lijnen.

'Het is niet de bedoeling om lijnen te schrappen, maar we bekijken wel hoe we de beschikbare bus- en tramchauffeurs optimaal kunnen inzetten. We kijken dan naar bereikbaarheid van scholen en tewerkstellingsplaatsen.' Ook het opnieuw oproepen van recent gepensioneerde chauffeurs, zoals ook al gebeurde bij vorige tekorten, behoort tot de mogelijke maatregelen.

Het plan werd al ontwikkeld toen de Mexicaansegriepepidemie in 2009 voor problemen zorgde. 'Uiteraard moet dat plan geactualiseerd worden', zegt Kesteloot. De afdeling risicobeheer bij De Lijn staat volgens Kesteloot in contact met de overheidsdiensten. 'We volgen dag tot dag de aanbevelingen.'

De Lijn nam sinds het begin van de corona-uitbraak al maatregelen om de hygiëne te optimaliseren. 'We sensibiliseren, voorzien alcoholgels voor de chauffeurs en desinfecterende doekjes om hun stuurcabine mee te poetsen. De ploegen die de bussen en trams poetsen, werd gevraagd om hun materiaal aan te passen naar desinfecterende producten.'

Klik hier voor de belangrijkste artikels over het coronavirus

Hoe kwetsbaar zijn we voor het coronavirus op trein of bus?

Volle bussen: niet aangenaam, maar angst voor het coronavirus is onnodig. © Belga

In New York is de openbaarvervoersmaatschappij driftig aan het desinfecteren geslagen, nadat een man die dagelijks met de metro naar het werk ging, besmet bleek te zijn met het nieuwe coronavirus. Toch moeten pendelaars die met het openbaar vervoer gaan werken, zich niet meteen zorgen maken. ‘Na het afstappen de handen wassen is erg effectief.’

Wie tijdens het spitsuur al eens op een tram, trein of bus zit, kent de taferelen van veel te kleine ruimtes volgestouwd met veel te veel mensen maar al te goed. Los van het feit dat het vaak verre van aangenaam reizen is, rijst de vraag hoe gevaarlijk dat is in tijden waarin er ook in ons land steeds meer besmettingen met het nieuwe coronavirus zijn. Donderdagochtend stond de teller hier al op vijftig patiënten.

Door de uitbraak van dat virus is de Metropolitan Transportation Authority, die het openbaar vervoer in de Amerikaanse staat New York beheert, alvast gestart met een intensieve poets- en ontsmettingscampagne op haar netwerk. Niet alleen worden alle 1.900 metrostellen en ruim 2.000 bussen er voortaan elke drie dagen volledig gedesinfecteerd met industriële schoonmaakmiddelen die doorgaans worden gebruikt in ziekenhuizen, schoonmaakploegen schrobben er nu ook dagelijks alle 472 metrostations volledig schoon. Daarbij moeten zelfs de toegangspoortjes tot de stations en de banken op de perrons eraan geloven.

De drastische maatregel werd er ingevoerd nadat de New Yorkse gouverneur Andrew Cuomo maandagavond had bekendgemaakt dat een vijftiger die dagelijks met de metro pendelde naar een advocatenkantoor in Manhattan, positief had getest op het coronavirus. Nu, drie dagen later, staat het aantal bevestigde gevallen in de miljoenenstad al op elf.

Handgels en ontsmettingsdoekjes

De openbaarvervoersmaatschappijen in ons land zijn nog niet overgeschakeld op extra intensieve poetsbeurten, zo leert een rondje bellen. ‘Onze treinstellen worden dagelijks schoongemaakt, zoals dat al voor de uitbraak van het coronavirus het geval was’, zegt NMBS-woordvoerder Dimitri Temmerman. ‘Alle vervoersmaatschappijen staan in nauw contact met de FOD Volksgezondheid. We hebben van hen nog niet vernomen dat het nodig zou zijn om extra maatregelen te nemen’, vult MIVB-collega An Van Hamme aan.

Het personeel van de maatschappijen kreeg al wel extra voorlichting over het coronavirus, vooral dan over handhygiëne. ‘Alle chauffeurs van De Lijn zijn geïnformeerd over het gebruik van handgels en ontsmettingsdoekjes. Ons preventiecomité en de bedrijfsarts doen verder volop aan sensibilisering’, zegt woordvoerster Sonja Loos. ‘We volgen heel strikt de richtlijnen van Volksgezondheid op, maar die zijn vooralsnog niet strenger geworden.’

En dat is op dit moment ook helemaal niet nodig, zegt Steven Van Gucht, voorzitter van het wetenschappelijk coronacomité dat de procedures rond het virus in ons land uitwerkt. ‘Het zou enorm drastisch zijn om te besluiten dat alle treinen, bussen en trams in ons land voortaan dagelijks moeten worden gedesinfecteerd. Vooral als je weet dat je na een half uur ritten rijden eigenlijk weer van vooraf aan zou moeten beginnen’, zegt hij.

Stoppen met neuspeuteren

Van Gucht: ‘De vraag is ook of je wel zo eenvoudig ziek kan worden door op de bus iets aan te raken dat een coronapatiënt daarvoor al had aangeraakt. Er zijn studies die suggereren dat het coronavirus mogelijk enkele uren zou kunnen overleven op een glad oppervlakte, zoals een paal in de metro of de tram. Maar daarvoor moeten de omgevingsfactoren, zoals de temperatuur, wel gunstig zijn. Hoe kouder het is, hoe langer het virus in de buitenlucht kan overleven. Daarnaast zitten we doorgaans niet elke dag urenlang op de trein of de bus. Er zijn andere ruimtes waar we veel langer samenzitten met een grote groep andere mensen, zoals vergaderzalen of kantoren. We moeten dan ook eerder bedenken hoe we besmettingen daar kunnen vermijden. Net daarom is het onaanvaardbaar dat mensen die zich ziek voelen, toch nog gaan werken.’

Hoeven pendelaars dan helemaal niks te doen om zich beter te beschermen tegen het nieuwe coronavirus? Dat is volgens Van Gucht dan ook weer niet waar. ‘Er zijn maatregelen die veel eenvoudiger zijn dan het desinfecteren van volledige treinstellen, en nog eens effectiever zijn ook. Na het verlaten van de metro of de tram de handen wassen of desinfecteren met een gel is al heel wat. En uiteraard: niet met de handen aan het gezicht komen. Ik zat gisteren nog op de metro, en ben er beginnen op letten hoeveel mensen aan hun neus of mond peuteren. Zeker een derde, zo telde ik. We staan er niet bij stil, maar wie dat doet, loopt een veel groter risico.’