Corona maakt economische crisis onafwendbaar: ECB kan markten niet overtuigen
De wereldwijde verspreiding van het coronavirus hakt zwaar in de wereldwijde economie. ‘De gevolgen zijn vooralsnog moeilijk voorspelbaar, maar het virus zal onmiskenbaar een ingrijpende impact hebben op onze economie’, zegt onder meer Unizo-topman Danny Van Assche. De Europese Centrale Bank kon intussen niet overtuigen. De Bel-20 beleefde zijn slechtste dag ooit.
De impact van het coronavirus op de wereldeconomie is nog steeds “moeilijk te voorspellen”. Dat heeft de woordvoerder van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) gemeld. Hij benadrukte dat alles afhangt van de omvang van de pandemie en de maatregelen door de getroffen landen.
Volg de laatste ontwikkelingen omtrent het coronavirus in onze liveblog
De Europese Centrale Bank (ECB) miste alvast haar afspraak met de geschiedenis. Vergeleken met Mario Draghi en zijn wathever it takes-uitspraak waarmee hij de euro redde, schoot zijn opvolgster Christine Lagarde in eigen voet. Tijdens de persconferentie volgend op de besluiten van de ECB zei Lagarde dat het voorlopig niet aan de centrale bank is om de crisis te bezweren. “Eerst het begrotingsbeleid”, zei de voorzitster. “We zien de risico’s anders, want dit is anders dan de financiële crisis van 2008. Hier is sprake van een aanbodschok gevolgd door een vraagschok, met financiële onduidelijkheid.” Volgens Lagarde moeten de eurolanden met hun begrotingsbeleid de crisis trachten te bezweren en “is de ECB er niet om de spreads (renteverschillen, LID) kleiner te maken.”
Meteen schoot de rente op tienjarig Italiaans schuldpapier de hoogte in, om de grootste dagstijging in zijn geschiedenis te laten optekenen. Lagarde moest zichzelf meteen na haar persconferentie corrigeren. In een interview met CNBC zei ze dat ze “er volledig toe geëngageerd is om elke vorm van fragmentatie te vermijden op een moeilijk moment voor de eurozone”.
Kwaad geschied
Maar het kwaad was dan al geschiedt. Zwaar ontgoocheld doken de beurzen ongemeen verder door richting bodem. In ons land noteerde de Bel-20 – met -14 procent – zijn grootste daling ooit in zijn bestaan, sinds 1991. De index staat daarmee weer op het peil van de zomer van 2013. Maar ook andere beurzen daalden nabij de 10 procent. In New York werd de Dow Jones-index even stilgelegd omdat de daling met 7 procent te significant was. De Federal Reserve (Fed), het stelsel van Amerikaanse centrale banken, kondigde aan dat het 1.500 miljard dollar extra in de markt gaat injecteren.
Het noodplan van de ECB bleek in die context wel heel licht in omvang. De bank pompt nog eens 120 miljard euro extra in de economie. De ECB zal vooral bedrijfsobligaties aankopen om te garanderen dat de reële economie voldoende financiering behoudt. De 120 miljard extra komt dus bovenop het huidige opkoopprogramma van 20 miljard euro per maand. Voor de banken verstrekt de ECB meer langlopende kredieten tegen een rente van -0,5 procent. Tegelijk wil de ECB ondernemingen – en dan met voorsprong de getroffen kmo’s – steunen die zwaar zijn getroffen. Banken die de kredietverlening aan de getroffen bedrijven op peil houden kunnen bij de ECB geld lenen tegen een rente van -0,75 procent.
In eigen land pleiten werkgeversorganisaties intussen voor duidelijkheid. Pieter Timmermans, gedelegeerd bestuurder van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO), zegt dat de bedrijven “eenduidige” communicatie en beslissingen verwachten. Ook is er nood aan noodplannen “voor het geval dat” strategisch belangrijke sectoren getroffen zouden worden.
‘Impact zal doorwegen’
Danny Van Assche, de gedelegeerd bestuurder van Unizo, vreest dat de impact zwaar zal doorwegen. “We bevinden ons momenteel op onbekend terrein. Anderhalve week geleden nog maar meldde bijna een kwart van de kmo’s een impact op hun omzet en logistieke problemen, ten gevolge van het coronavirus. Bij de toeristische sector was dat toen al 40 procent. Inmiddels is de wereld ingrijpend gewijzigd in die anderhalve week, en we merken op alle vlakken dat de problemen toenemen.”
Van Assche verwijst ook naar de massale annuleringen bij events, beurzen, maar ook de algemene verkoop begint de gevolgen te ondervinden. Restaurants zien het aantal reservaties dalen, idem bij de hotels. Een concert kan je bijvoorbeeld nog verplaatsen, maar een lege kamer of tafel is niet meer te redden. “We krijgen telefoons van ondernemers met veel vragen over tijdelijke werkloosheid. De omzet daalt, maar ook de continuïteit van het hele productieproces komt in gevaar.”
De Unizo-topman zegt nooit iets vergelijkbaar te hebben meegemaakt. “Er zal onmiskenbaar een impact zijn op de economie, maar veel hangt af van de duur van deze crisis en de omvang.” Voor faillissementen of groot banenverlies is Van Assche iets voorzichtiger. “De arbeidsmarkt was oververhit, met veel openstaande vacatures. Of dit nu zal leiden tot vernietiging van banen, denk ik – momenteel – dus niet.”
Minister van Financiën Alexander De Croo (Open Vld) heeft inmiddels de gouverneur van de Nationale Bank gevraagd een kerngroep in het leven te roepen. Bedoeling is dat die werkgroep de financieel-economische situatie voortdurend in de gaten houdt en analyseert en met concrete voorstellen naar de regering stapt. Eerder zat De Croo samen met vertegenwoordigers van de financiële sector. “De Belgische banken engageren zich uitdrukkelijk om de Belgische economie ten volle te ondersteunen en gezonde bedrijven niet in de steek te laten”, aldus De Croo.