‘20 à 25 mensen in het ziekenhuis: als die cijfers kloppen, is er nog tijd’

“Ik was ooit op vakantie in Tahiti en op een dag kwam er een orkaanmelding. Iedereen begon ijverig ramen dicht te spijkeren en alles wat los stond naar binnen te brengen. Ik verbaasde me erover: het was windstil en de zon scheen zoals altijd. Maar op een uur tijd sloeg het weer om en brak de hel los. Daar moest ik onlangs aan denken: iedereen weet dat er een orkaan op ons afkomt, maar we doen alsof er niks aan de hand is of hopen erop dat hij nog zal afzwakken tot een gewone storm. Maar wanneer de hel losbarst, zal het te laat zijn om de ramen nog dicht te timmeren.”

Professor Philippe Devos, arts op de afdeling intensieve zorgen van het CHC-ziekenhuis in Luik en voorzitter van het grootste artsensyndicaat BVAS, windt er geen doekjes om: we - zowel de politiek als de bevolking - hebben te lang de impact van corona onderschat. 

Volg de laatste ontwikkelingen in onze liveblog.

“Er is veel kostbare tijd verloren gegaan, voor er ernstige maatregelen genomen zijn. Te veel. Dat maakt me ongerust, want het virus verspreidt zich razendsnel en elke dag komen er besmette mensen bij die over twee weken ziek worden en de ziekenhuizen zullen overbelasten. Dat Maggie De Block dàt niet heeft ingezien, begrijp ik niet. Het is toch niet te begrijpen dat de ProLeague moet beslissen om voetbalwedstrijden af te gelasten? Hetzelfde voor organisatoren van evenementen waar veel volk naartoe komt. De regering had dat moeten beslissen, punt.”

Waarom deed de regering dat dan niet?

“Maggie De Block zegt dat ze haar beslissingen neemt op basis van wat de experts zeggen. Maar de experts zeggen haar al dàgen dat ze alles moet sluiten - Marc Van Ranst op kop. Ik zit niet in de Wetenschappelijke Raad, maar in een adviesorgaan onder de Raad met andere dokters die op het terrein werken: sinds vrijdag vragen wij om over te gaan naar Fase 3 en om te beginnen alle evenementen te verbieden. Dat is een week geleden, hé.”

Er spelen natuurlijk andere redenen mee dan enkel de volksgezondheid bij zo’n beslissing.

“Het is een politieke kwestie, met mogelijk grote impact op de carrière van Maggie De Block - dat weet ik ook wel. En de economische gevolgen zijn ook groot. Maar wat willen we? Twee weken met strenge maatregelen, thuis blijven, scholen dicht en sommige organisaties misschien wat geld verliezen of, zoals we in Italië nu zien, twee weken aanmodderen, een heel land besmetten, de ziekenzorg laten ontploffen en duizenden en duizenden cafés, winkeltjes en bedrijven die failliet gaan?”

Komen de maatregelen die nu worden genomen nog op tijd?

“Marc Van Ranst zei dat er 20 à 25 mensen opgenomen waren in het ziekenhuis. Als die cijfers kloppen, is er nog tijd om de grote piek aan patiënten af te vlakken. Kloppen die cijfers niet, is het te laat. Ik heb geen andere cijfers dan u. Ik vraag al een paar dagen hoeveel mensen in België met corona zijn opgenomen in een ziekenhuis en ik krijg geen antwoord. We weten niet eens hoeveel mensen echt besmet zijn, want er wordt nauwelijks nog getest. Laat staan dat mensen die uit Italië zijn teruggekeerd in isolatie zijn geplaatst. Ik hoorde van een man die, na een vakantie in Italië, carnaval in Eupen is gaan vieren. Hij heeft er 8 uur trompet gespeeld, terwijl hij al koortsig was. Ik wil niet weten hoeveel mensen hij besmet heeft.”

Tien dagen geleden schreef u een blog, waarin u opriep voor strenge maatregelen om de verspreiding van het virus te stoppen. U zei ook dat er mogelijk 850.000 Belgen met het virus zouden besmet worden. U werd toen weggezet als een paniekzaaier.

“Ik was niet de enige die, op basis van de cijfers van de FOD Volksgezondheid, de Wereldgezondheidsorganisatie en de CDC (het Amerikaanse agentschap voor infectieziekten, red.), tot die conclusie kwam. Een professor van Harvard zei op dezelfde dag als ik dat 40 tot 70 procent van de Amerikanen besmet zou worden. We zijn allebei verketterd. Nu zegt Angela Merkel dat 70 procent van de Duitsers corona zou oplopen en roept niemand meer.”

U werkt als arts op de dienst intensieve zorgen. Bent u klaar voor een toevloed aan coronapatiënten?

“We hebben actieplannen uitgetekend binnen het ziekenhuis - net zoals elk ziekenhuis dat al gedaan heeft. We hebben momenteel 2 coronapatiënten op intensieve zorgen, en dat is geen probleem. Maar wanneer er meer komen, moeten we operatiezalen beginnen sluiten - bij 23 patiënten de eerste, bij 28 patiënten de tweede om precies te zijn. Alleen dan houden we voldoende personeel en beademingstoestellen over om iedereen te helpen. Dat betekent dan ook dat elke ingreep die niet dringend is om een leven te redden uitgesteld zal moeten worden. Weet je wat ik ook onbegrijpelijk vind? Toen in 2009 de Mexicaanse griep een pandemie leek te worden, kregen alle ziekenhuizen van de overheid de opdracht een noodplan klaar te maken, om voorbereid te zijn op een overvloed aan patiënten. Nu: de grote stilte.”

Bent u zelf bang voor corona?

“Om zelf ziek te worden: nee - behalve als dat betekent dat ik de mensen niet meer zal kunnen helpen. Ik ben wel bang voor het moment dat ik, als arts op de intensieve zorgen, zal moeten beslissen welke patiënt ik help en wie zal moeten sterven. Dàt is de grootste uitdaging waar we nu voorstaan, dat moet iedereen goed begrijpen. Als we niet ingrijpen met ernstige maatregelen om de verspreiding van het virus tegen te gaan, zullen mensen in het ziekenhuis niet meer geholpen kunnen worden. Dan zal ik, als arts, moeten kiezen wie wel en wie niet aan de beademing mag. Dat is een angstaanjagende gedachte.”