Is het zinvol om een handgel te gebruiken tegen het coronavirus?
Na de rush op mondmaskers, raken nu de antibacteriële handgels in een mum van tijd uitverkocht. Sommige supermarkten zitten al door hun voorraad heen. In Frankrijk werd zelfs een lading uit een ziekenhuis gestolen. Kunnen antibacteriële handgels van in de supermarkt, drogisterij of apotheek virussen doden en je beschermen tegen het coronavirus? Professor Isabel Leroux, diensthoofd infectiepreventie en -beheersing van UZ Gent, beantwoordt vijf prangende vragen.
1. Helpen antibacteriële handgels tegen het coronavirus?
“De belangrijkste voorzorgsmaatregel die je kunt nemen, is en blijft het wassen van je handen met warm water en zeep”, zegt professor Leroux. “Door dit te doen kun je maar liefst 90 tot 99% van de virussen en bacteriën op je handen doden, dus ook het coronavirus. Een goedkopere en makkelijkere voorzorgsmaatregel is er eigenlijk niet. Antibacteriële handgels kunnen nuttig zijn voor onderweg als je niet in de mogelijkheid bent om je handen te wassen met water en zeep of als je een verkoudheid of griep hebt en niet constant naar de wastafel wil lopen. In ziekenhuizen en zorgomgevingen worden antibacteriële oplossingen inderdaad veelvuldig gebruikt, al is dit eerder omwille van praktische redenen. De samenstelling van de antibacteriële oplossingen in deze omgevingen zijn ook anders dan de handgels die de consument kan kopen in supermarkt, drogisterij of apotheek.”
De Wereldgezondheidsorganisatie raadt aan om handgels met minimaal 60% ethanol en/of isopropanol te gebruiken voor het bestrijden van virussen en bacteriën
Professor Isabel Leroux, Diensthoofd infectiepreventie en -beheersing van UZ Gent
2. Is elke antibacteriële handgel even doeltreffend?
“Een product moet aan bepaalde normen voldoen vooraleer het als antibacterieel beschouwd kan worden”, zegt Leroux. “Voor de handgels die vrij te koop zijn, betekent dit dat ze een minimaal percentage aan alcohol (zoals ethanol of propanol) moeten hebben om virussen en bacteriën te doden. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) raadt aan om handgels met minimaal 60% ethanol en/of isopropanol te gebruiken voor het bestrijden van virussen en bacteriën. Dit is een algemene richtlijn, dus niet specifiek voor het coronavirus. Al zijn antibacteriële handgels met minimum 60% ethanol zeker voldoende om het coronavirus aan te pakken. Dit virus is relatief makkelijk te doden met een antibacterieel product.”
3. Hoeveel gel moet je gebruiken om virussen te doden?
“Net zoals bij het wassen van de handen, is het gebruik van een antibacteriële handgel pas zinvol als je dit op de juiste manier doet”, aldus Leroux. “Voldoende gel nemen en die volledig over de handen wrijven gedurende 20 à 30 seconden is absoluut noodzakelijk om virussen en bacteriën te kunnen doden. Belangrijk is dat de handen ‘vochtig’ blijven tijdens het uitwrijven van de gel.”
4. Droogt een handgel de huid extra uit?
“Water en zeep kunnen de huid uitdrogen, maar dat kun je makkelijk oplossen door na het wassen een hydraterende crème te gebruiken”, zegt de professor. “Bij gebruik van een handgel is dat niet nodig, tenminste als het product glycerol of glycerine bevat. Dat ingrediënt heeft een hydraterende werking, wat nodig is bij producten waarin alcohol zit, omdat dit de huid kan uitdrogen.”
Wie zijn handen voldoende wast, heeft de virussen gedood en zal door een handgel niet nóg beter beschermd worden tegen ziektes
Professor Isabel Leroux, Diensthoofd infectiepreventie en -beheersing van UZ Gent
5. Heeft het zin om antibacteriële handgel te gebruiken na het wassen van de handen?
“Dat is nutteloos", benadrukt Leroux. “Overdrijven is nergens goed voor. In het slechtste geval werk je er zo andere (huid)problemen mee in de hand. Wie zijn handen voldoende wast, heeft de virussen gedood en zal niet nóg beter beschermd worden tegen ziektes door als extraatje een antibacteriële handgel te gebruiken. Het enige dat zinvol kan zijn na het wassen van je handen is het gebruik van een hydraterende crème om uitdroging van de huid of kloven te voorkomen.”
Meer informatie over het coronavirus vind je in dit dossier.
