PS en N-VA voeren gesprekken over noodregering
Koninklijk opdrachthouders Sabine Laruelle (MR) en Patrick Dewael (Open Vld) praten met N-VA en PS met het op oog een noodregering om de coronacrisis te bezweren. De PS zegt bereid te zijn haar verantwoordelijkheid te nemen in moeilijke tijden. Maar ook met de N-VA als regeringspartner?
Meer dan negen maanden was de federale regeringsvorming maar niet vooruit te branden, met de coronacrisis is het gevoel van urgentie groter dan ooit. Terwijl lessen worden geschorst, cafés en restaurants dichtgaan en de economische impact elke dag verder oploopt, groeit in de Wetstraat het besef dat er dringend een volwaardige federale regering moet komen die de crisis in goede banen leidt. Plots lijken de zaken zo in beweging te komen.
Voor de koninklijk onderhandelaars Dewael en Laruelle ligt er een unieke kans om nu door te duwen. Terwijl ze de voorbije twee weken vooral werkten op een Vivaldi-coalitie, met liberalen, socialisten, groenen en CD&V, duikt opnieuw de piste van een regering met PS en N-VA op. Beide partijen hadden afzonderlijk gesprekken met Dewael en Laruelle om een noodregering te vormen. Ook sp.a en CD&V werden betrokken, net als Open Vld en MR. “Ik hoor dat er gesprekken zijn die de goede kant uitgaan”, zei N-VA-kopstuk Jan Jambon op Terzake.
Op die manier zou de ‘oude’ Zweedse regering worden verdergezet, aangevuld met PS en sp.a. Het noodkabinet zou slechts voor een beperkte duur aanblijven en enkel een beperkt programma afwerken: de focus ligt in de eerste plaats op de aanpak van de coronapandemie en alle mogelijke gevolgen daarvan. Mogelijk kan ze nadien ook uitgroeien tot een volwaardige regering.
De gesprekken gingen onder meer over binnen welke krijtlijnen zo’n regering kan opereren: hoe ver reikt het project? En wat zijn de voorwaarden voor een opstap tot een verlenging? En, nog het meest heikel punt, wie gaat ze leiden? Verschillende bronnen geven aan dat MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez het liefst de premier binnen zijn partij wilde houden, maar stuit daarbij op verzet bij zowat alle andere partijen. De Franstalige liberalen zijn met de Europees president (Charles Michel), een Eurocommissaris (Didier Reynders) en de premier (Sophie Wilmès) al rijkelijk bedeeld. Gisteravond volgde na de gesprekken met de koninklijk opdrachthouders nog overleg tussen PS-voorzitter Paul Magnette en Bouchez om een en ander uit te klaren.
Basis gelegd
PS en N-VA gaan nu dus toch praten over een regering, na het forse veto van Magnette vorige maand. Het gevoel is dat de voorbije dagen er een basis is gelegd zodat de Franstalige socialisten en de Vlaams-nationalisten naar elkaar kunnen toegroeien. Jan Jambon (N-VA) en Elio Di Rupo (PS), de Vlaamse en Waalse minister-president, zaten geregeld samen om coronamaatregelen te bespreken. De twee persoonlijkheden zijn iets pragmatischer ingesteld dan partijvoorzitters Bart De Wever en Paul Magnette. Ze verstaan de kunst van het compromis. Op de nationale veiligheidsraad kwamen ze tot een vergelijk over de schorsing van de lessen op school, ondanks de aanvankelijk diametraal tegengestelde visies tussen Vlamingen en Franstaligen.
Tegelijk is er een ander belangrijk obstakel voorlopig van de baan. Uit het rapport van het monitoringcomité blijkt dat ons land kampt met een tekort dat opnieuw flirt met de 3 procent van het BBP. Toch is dat even niet van tel bij de noodregering om de coronacrisis te bezweren. “Vergeet alles wat ik heb gezegd over het tekort en de nood om dat af te bouwen”, zei Pierre Wunsch, de gouverneur van de Nationale Bank, vandaag in De Tijd. “De overheid moet nu alles op alles zetten om de economische schade te beperken.” Minister van Begroting David Clarinval (MR) gaf zelf aan dat Europa minder streng zal oordelen over de begroting, gezien de moeilijke economische situatie door de pandemie.
De bocht
De vraag is of PS-voorzitter Paul Magnette nu de bocht zal maken. “De PS heeft altijd zijn verantwoordelijkheid opgenomen wanneer het land geconfronteerd werd met een grote crisis”, zegt een prominente stem binnen de partij. “Dat was zo bij de Dioxine-crisis, de bankencrisis, en dat zal nu ook het geval zijn. We moeten het land ook voorbereiden voor wat er na Corona komt.” Zeker de ‘oudere garde’ van de partij is ervan overtuigd nu het landsbelang bovenaan te zetten.
De vraag blijft wel: wat nadat de crisis onder controle is? Het gat in de begroting verdwijnt niet zomaar. Dan zal er alsnog het lastige gesprek van besparen en/of extra belastingen moeten moeten komen, iets wat tot nu toe als een molensteen rond de nek van elke formatiepoging hing. Bovendien zit de PS dan allicht in een regering samen met N-VA-boegbeeld Theo Francken, iets wat een aantal Franstalige socialisten nog altijd doet huiveren. Andere stemmen binnen de partij zijn daarom een stuk sceptischer.
Zowel bij PS als bij N-VA houden ze er trouwens nog altijd rekening mee dat er alsnog een Vivaldi-noodregering uit de bus kan komen. De christendemocraten blijven echter duidelijk: hun steven blijft voor de volle 100 procent op paars-gele koers staan.
Dewael en Laruelle hebben nog tot maandag om een oplossing uit de brand te slepen. Even zag het er naar uit dat Dewael en Laruelle vanavond nog naar de koning zouden rijden om hun opdracht in te leveren, maar dat scenario bleek te optimistisch. Ze voeren dit weekend het vergadertempo op om een doorbraak te forceren.