‘Ze dwingen ons bijna om een test af te nemen’: druk op ziekenhuizen neemt toe

De laatste cijfers tonen dat 559 personen in ons land positief hebben getest op Covid-19. Met 160 nieuwe gevallen zijn er vrijdag ruim dubbel zoveel besmettingen bijgekomen in vergelijking met een dag eerder. Sinds de regering scherpere coronamaatregelen afkondigde, is de druk op de spoeddiensten enorm toegenomen. Die zeggen te kreunen onder de toevloed van patiënten op hun diensten.

Spoedarts Ignace De Meyer van het OLV-ziekenhuis in Aalst zei gisteravond in Terzake dat spoeddiensten worden overstelpt met bezorgde patiënten. Sommigen zouden zich zelfs erg agressief gedragen. “Ze dwingen ons bijna om een test af te nemen. Dat gaat soms gepaard met fysiek en zeker met verbaal geweld.” De Meyer roept op om niet naar de spoeddienst te komen als mensen niet ernstig ziek zijn. “Ga eerst naar de huisarts.”

Om de druk op de ziekenhuizen te verlichten, is al beslist om niet-dringende ingrepen en consultaties op te schorten. Dat is bedoeld om meer capaciteit in de ziekenhuizen vrij te maken. Knie- of heupprothesen die al een tijdje gepland waren, zijn in bepaalde gevallen geannuleerd.

Jan Stroobants, voorzitter van de Belgische Vereniging van Spoedartsen en hoofd spoedgevallen van het algemeen ziekenhuis ZNA Middelheim in Antwerpen erkent dat de druk heel groot is op de spoeddiensten, maar vindt wel dat de situatie nog onder controle is. Wat momenteel vooral veel vraagt van ziekenhuizen is de isolatieprocedure. 

“Iedereen met ademhalingsproblemen moeten we screenen op Covid-19", zegt hij. “Wie niet opgenomen moet worden, sturen we naar huis. Maar als we mensen wel moeten opnemen, moeten we ze isoleren in aparte kamers. Zij moeten als corona-positief beschouwd worden tot het tegendeel bewezen is. Het probleem daar is dat de resultaten, realistisch gesproken, tussen de zes en de achttien uur op zich laten wachten. Ondanks dat labo’s hun best doen.” 

Als er dan zorgpersoneel bij die patiënten komt, moeten zij zich steeds omkleden. Veel beschermend materiaal – zoals handschoenen of mondmaskers – gaat er dan ook in sneltreinvaart door. Enkele weken geleden bestond de vrees nog dat de voorraden zelfs te snel zouden slinken. “Dat was inderdaad een terechte zorg”, zegt Marc Geboers, directeur algemene ziekenhuizen bij koepelorganisatie Zorgnet-Icuro. “Maar ondertussen zou er al nieuw materiaal op komst zijn.” 

Om de druk op de ziekenhuizen te verlichten, is beslist om niet-dringende ingrepen en consultaties op te schorten. Dat is bedoeld om meer capaciteit in de ziekenhuizen vrij te maken. Knie- of heupprothesen die al een tijdje gepland waren, zijn in bepaalde gevallen geannuleerd.

Ook aan de deur van het ziekenhuis – voor de patiënten binnengaan – worden er maatregelen uitgewerkt. Dit weekend wordt de spoeddienst in het OLV-Ziekenhuis in Aalst ontlast, want aan de nabijgelegen huisartsenpost zijn twee units geplaatst om patiënten te triëren en te testen. Ook in het AZ Groeninge in Kortrijk, waar gisteren dubbel zoveel mensen zich kwamen melden, wordt getrieerd: sinds deze week staat er een inschrijvingskiosk waar patiënten het vakje ‘Ik denk dat ik corona heb’ kunnen aanvinken.

“De meeste ziekenhuizen zijn zich aan het organiseren en proberen een soort van voorselectie te doen van welke patiënten volledig gescreend moeten worden en welke minder dringend zijn”, zegt Geboers. “De ziekenhuizen zijn vooral aan het kijken hoe ze de procedure kunnen optimaliseren.”

Bijwerkingen

Maar sommige van deze maatregelen kunnen ook bijwerkingen hebben. Omdat veel consultaties bij ziekenhuizen verplaatst zijn naar een latere datum, vreest Stroobants voor een omgekeerd effect waarbij nog meer patiënten naar de spoed komen om de hoogdringendheid van hun eigen zaak te komen bepleiten. “Daar houden we inderdaad rekening mee.”

Waar hij nog het meest schrik voor heeft, is hoe het zorgpersoneel momenteel zelf getest wordt. Als zij even kuchen, of koorts hebben, moeten zij een test laten afnemen. Na de test moeten ze die resultaten thuis afwachten. Maar omdat het momenteel nog lang duurt voor de resultaten bekend zijn, kunnen ziekenhuizen zo mankracht verliezen op cruciale momenten. 

“Omdat ze mogelijk corona-positief zijn, worden ze naar huis gestuurd”, zegt Stroobants. “Maar omdat die testen dus lang duren, kan het zijn dat zij dagen voor niets thuis zitten. Het zou echt een drama zijn als ziekenhuizen zouden leeglopen voor de verkeerde redenen.” 

Ook in het UZ Gent erkent woordvoerder Karlien Wouters dat dit probleem zich al gesteld heeft. “Gezien de testcapaciteit is het de vraag of we iedereen die in een ziekenhuis werkt, op dezelfde manier gaan kunnen blijven testen”, zegt ze. 

Naar de volgende dagen toe gaat de druk in het ziekenhuis verschuiven naar andere afdelingen, zegt Wouters. Als er meer mensen gehospitaliseerd worden met het virus, gaan ze meer plaats vragen op de isolatie-afdelingen of op de afdelingen intensieve zorgen. Daarom zijn die niet-dringende ingrepen ook al uitgesteld.

Ook in het buitenland vrezen ziekenhuizen in de problemen te komen. In de Nederlandse provincie Noord-Brabant  bijvoorbeeld trokken artsen aan de alarmbel omdat ze vrezen dat ze binnenkort een triage zullen moeten houden onder patiënten, en bijvoorbeeld tachtigers niet meer behandelen om prioriteit te kunnen geven aan jongere mensen. 

Volgens gezondheidseconoom Lieven Annemans (UGent) zal het in ons land zo’n vaart niet lopen. In tegenstelling tot in Noord-Brabant zitten we in ons land, voorlopig toch, met kleine meer verspreide haarden van corona. “Elk ziekenhuis in ons land heeft op dit moment dagelijkse vergaderingen over hoe ze deze situatie kunnen aanpakken”, zegt Annemans.