‘We checken altijd of iemand er 100 procent achter staat’: de opkomst van de face tattoo

Waar het vroeger een teken van rebellie was, kiest intussen een half miljoen Belgen jaarlijks voor een tatoeage. Bovenarmen, kuiten en schouders ­worden gretig van inkt voorzien, en naar verluidt zitten ook gezichtstatoeages in de lift. De opmars van dergelijke tatoeages is immers nogal, welja, zichtbaar.

Internationale sterren als Justin Bieber en Post Malone helpen mee aan de vermainstreaming van het fenomeen. Bieber liet ‘Grace’ boven zijn rechterwenkbrauw tatoeëren, evenals een klein kruisje onder zijn oog. Malone verblijdt zijn gesprekspartners tegenwoordig met het niet mis te verstane ‘Stay Away’ op zijn voorhoofd. Onder zijn ogen liet hij ‘Always Tired’ zetten. Hij vindt zichzelf namelijk een “ugly motherfucker”, zo gaf hij toe aan het Britse tijdschrift Dazed. “Alles om mijn moeder te ­choqueren”, zei hij lachend in een ander interview. Actrice en model Amber Rose liet de namen van haar twee zonen op haar voorhoofd ­plamuren, voer voor verhitte ­reacties onder haar fans. “Roem doet je gekke dingen doen”, reageerde een fan op Instagram. “Je hebt je gezicht om zeep geholpen”, klonk het elders. Om maar te zwijgen over rapper Arnold Gutierrez, die het gezicht van Anne Frank op zijn kaak liet griffen.

Job stoppers

Tien jaar geleden werden tatoeages nog gelinkt aan ­afwijkend gedrag, zo leert een Amerikaanse studie van Pew Research Centre ons, maar vandaag dragen tatoeages die kwalijke reputatie niet langer met zich mee. Die omwenteling is al ­langer aan de gang: vanaf de jaren negentig werden atleten en beroemdheden met tatoeages stilaan gebruikelijk. Pamela Anderson liet prikkeldraad op haar bovenarm tatoeëren en Jean Paul Gaultier stuurde getatoeëerde modellen de catwalk op om zijn lentecollectie 1994 te showen. Onder die impuls begonnen ook magazines zich te verdiepen in de tatoeagecultuur, waardoor er nu openlijker dan ooit gepronkt kan worden met dit soort bodyart.

Logisch gevolg: wanneer tatoeages niet langer verstopt moeten worden onder de mouwen van je shirt, kunnen plots ook heel wat andere plekken op je lichaam in de inkt gedoopt worden. En nergens is een tatoeage zichtbaarder dan wanneer je ‘m op je vingers, achter je oren of, juist, pal op je voorhoofd laat zetten.

Op Instagram levert de hashtag #facetattoo intussen 567.000 hits op, al leert een rondvraag bij Belgische tatoeëerders dat de craze over gezichtstatoeages bij (pop)sterren zich voorlopig niet naar de massa vertaalt. Indy Voet, tattoo artist uit Brussel, merkt vooralsnog geen stijgende vraag naar gezichtstatoeages. “Tatoeages op andere zichtbare plekken, zoals op de handen en in de nek, worden wel almaar meer gevraagd”, vertelt hij. Volgens hem valt dat toe te schrijven aan de verhoogde zichtbaarheid bij sport- en muziekfiguren.

Dat bevestigt ook Ticuta Racovita-Cordemans van de Antwerpse tattooshop Studio Palermo: “Zelfs mensen die nog geen tatoeages hebben, laten soms een eerste tattoo op hun handen of vingers zetten. Er zijn vandaag de dag ook meer tatoeëerders die fijne en kleine ontwerpen afleveren, waardoor een tatoeage niet meer zo opvallend hoeft te zijn.” Ook bij haar klinkt de vraag naar gezichtstatoeages nog niet zo luid.

Maar zelfs wie interesse heeft om zijn of haar gezicht te laten tatoeëren, doet dat niet zomaar. “Als er al iemand naar vraagt, checken we altijd of die er wel voor honderd procent ­achter staat”, aldus Luna Vansteenkiste van de Brugse tattooshop Goons&Queens en zelf in het bezit van enkele gezichtstatoeages. “En als het om een aanstootgevend design gaat, doen we ons best om dat uit het hoofd van de klant te praten.”

Onder tattoo artists is er immers nog een andere benaming voor gezichtstatoeages: job stoppers. “Het enige wat we kunnen doen is iemand inlichten over de risico’s van zo’n in het oog springende tatoeage, zoals de verminderde kans op werk. Maar de klant blijft koning, natuurlijk.”

De risico’s die aan een gezichtstatoeage vasthangen, had sterrenmeisje Kimberley Vlaeminck, die in 2009 maar liefst 56 sterren op haar gezicht liet tatoeëren, vast ook graag gekend. De sterrenhemel op haar linkerwang zorgde wereldwijd voor hoongelach, vooral omdat ze later zou ­getuigen dat ze maar drie sterretjes had besteld en in slaap viel, terwijl tatoeëerder Rouslan Toumaniantz haar gezicht bewerkte. Vier jaar en negen laserbehandelingen waren ervoor nodig om die tatoeages weer weg te krijgen. Diezelfde Rouslan tatoeëerde later zijn eigen naam in reusachtige ­letters op het gezicht van zijn nieuwe vriendin, een Russisch meisje van 22 dat hij nog maar een week kende. Goed voor je carrièreperspectieven is dat niet.

Kortom: het ziet ernaar uit dat het voorlopig vooral ­popsterren, sportfiguren en rappers blijven die een gezichtstatoeage laten zetten en daar ook mee wegkomen. Precies die bevolkingsgroep die nadien geen powerpointpresentatie moet geven of een cv moet uitsturen. 

Gilles Decoeyer (27): ‘Op het werk maken ze er geen probleem van’

Het blijft even stil aan de andere kant van de lijn terwijl Gilles natelt hoeveel tekeningen er intussen op zijn gezicht staan. “Tien,” besluit hij uiteindelijk, “maar het zijn allemaal kleintjes. Mijn eerste gezichts­tatoeage was een kleine muzieknoot die ik net onder mijn wenkbrauw liet zetten. Voor mij was dat helemaal geen big deal, pas toen ik me aan wat grotere ontwerpen waagde, begon het mensen echt op te vallen.

“Ik wist al op mijn zestiende dat ik ooit helemaal vol tatoeages zou staan. Een face tattoo zie je niet zo vaak in het straatbeeld, maar net daardoor vind ik het zo’n originele look.

“Het is waar dat mensen je op een andere manier behandelen zodra je tatoeages hebt op zichtbare plekken, en al zeker wanneer die ook nog eens in je gezicht staan. Ze zijn toch voorzichtiger wanneer je ze aanspreekt omdat ze afgaan op hoe je eruitziet. In de kledingwinkel waar ik werk, probeer ik dat te compenseren door klanten net extra vriendelijk verder te helpen.

“Wanneer ik ’s ochtends in de spiegel kijk, vallen die tatoeages me intussen zelfs niet meer op. Na een tijd wordt dat het nieuwe normaal, hè. Het is zelfs zo dat ik vooral op de lege plekjes huid let. Dan denk ik: die moet ik nog eens ­opvullen. (lacht)

“Op het werk zijn mijn tatoeages geen probleem: mijn collega’s en baas hebben me er nooit over aangesproken. Ik weet dat het ongetwijfeld moeilijker zou liggen als ik een kantoorjob had, maar ik heb altijd gezegd dat ik niet op een plek wil werken waar ze me niet appreciëren voor wie ik ben.”

Luna Vansteenkiste (20): ‘Mijn oma vond het wel jammer’

‘Artwork’, staat er te lezen boven de rechterwenkbrauw van Luna Vansteenkiste. “Dat was mijn ­eerste gezichtstatoeage, die ik liet zetten toen ik nog maar net achttien was. In­tussen zijn er drie tatoeages bijgekomen, waaronder een grote ­mandala (Tibetaans symbool, red.) op mijn voorhoofd.

“Mijn oma zei dat ze blij was dat ik een manier had gevonden om mezelf te uiten, maar dat ze het jammer vond van mijn gezicht. Mijn vader, die zelf veel tatoeages heeft, zei dat iedereen voor­taan zou denken dat ik crapuul was. Dan antwoord ik altijd: ik bén geen crapuul, de mensen moeten maar verder kijken dan dat.”

Luna werkt in de Brugse tattooshop Goons&Queens, waar van een gezichts­tatoeage niet wordt opgekeken. “Voordien heb ik even in een fabriek gewerkt, maar ik ben me ervan bewust dat er sectoren zijn waar ik nooit aan de bak zal geraken. De horeca, dat moet ik zelfs niet proberen.

“Ik heb niet lang nagedacht over mijn gezichtstatoeages, maar ik heb er ook nog geen seconde spijt van gehad. Heel wat mensen merken op dat ik toch ook een tatoeage op mijn rechterarm of op mijn rug hadden kunnen zetten, die allebei nog blanco zijn. Maar mijn tatoeages zijn wie ik bén, ik heb niet het gevoel dat ik ze aan mezelf heb toegevoegd. Ooit heb ik mijn gezichtstatoeages eens onder een laag make-up gestopt om te zien wat dat zou geven, en ik vond het zó lelijk. Die make-up kon er niet snel genoeg weer af zijn.”

Oemer Khan (23): ‘Dit is gewoon een look, ik ben geen gevaarlijke gast’

Ik was nog maar achttien toen ik mijn eerste gezichtstatoeage liet zetten. Intussen heb ik er twee: het woord ‘Dirtymind’ op mijn rechterslaap, en een roosje aan de linkerkant van mijn gezicht.

“Er waren niet veel mensen op de hoogte van mijn plan. De reacties waren in het begin dan ook verdeeld; sommigen vonden het heftig en opzichtig, anderen zeiden meteen dat ik ermee wegkwam. Maar over het algemeen waren de reacties positief. De tatoeages staan ook niet frontaal in mijn gezicht, maar aan de zijkant van mijn hoofd, tegen mijn haarlijn; daardoor zijn ze nog relatief subtiel.

“Ik liet mijn gezichtstatoeages zetten in een tijd waarin ik mezelf heel hard aan het zoeken was. Ik zag ze vooral als een accessoire waarmee ik mijn identiteit aan de buitenwereld kon tonen, ze hielpen me om mezelf te zijn en om mijn edgy kantje wat meer op de voorgrond te ­zetten. Maar ik heb er wel lang over ­nagedacht: ik wist al van jongs af aan dat ik een tatoeage in mijn gezicht wou. De inspiratie daarvoor haalde ik niet eens bij artiesten waarnaar ik opkeek, maar kwam volledig uit mezelf. Op een dag dacht ik: fuck it, let’s do it.”

Oemer is ontwerper en heeft een ­carrière in de modewereld op het oog, maar klust ook bij als model. “Sinds ik een gezichtstatoeage liet zetten, krijg ik ­minder opdrachten, en kan ik minder mainstream gaan. Ooit werd ik geboekt voor een fotoshoot en zag ik dat ze al mijn tatoeages met Photoshop hadden weggegomd. Gelukkig zijn er nog steeds genoeg alternatieve merken die heel bewust voor iemand met gezichtstatoeages kiezen en die daar dan iets cools mee doen.

“Zeker vroeger, toen ik zwarte kleren droeg, mijn haar in een bros schoor en een stretcher in mijn oor had, merkte ik dat mensen me een beetje uit de weg gingen. Als ze me samen met mijn vriend zagen, vielen ze helemaal uit de lucht: dat je er zo kan uitzien én op mannen kan vallen, gaat er voor veel mensen niet in. Maar dit is gewoon een look. Ik ben helemaal geen gevaarlijke gast.”