Exact 100 jaar na Spaanse griep treft coronavirus de wereld: "Hygiëne en rol van de overheid zijn niet te vergelijken"
Exact 100 jaar na de Spaanse griep krijgt de wereld met het coronavirus opnieuw te maken met een pandemie, een wereldwijde epidemie. Maar de omstandigheden waarin zieken opgevangen en behandeld worden anno 2020, is enorm verschillend. "We hebben betere testen, we nemen strengere maatregelen en wie weet komen we tot medicatie of een vaccin om het coronavirus verder in te dijken", zegt specialist Robrecht Van Hee in "De ochtend".
De Spaanse griep eiste een eeuw geleden minstens vijf miljoen slachtoffers. Zo'n vaart zal het met het coronavirus nu niet lopen, schat Robrecht Van Hee in. Hij is specialist medische geschiedenis aan de Universiteit Antwerpen. "We hebben zonder twijfel opnieuw te maken met een pandemie, want meer dan 100 landen wereldwijd zijn nu getroffen door dezelfde epidemie. Maar de tijden zijn veranderd, dus ik verwacht zeker niet dat het tot miljoenen doden komt, al blijft het aantal besmettingen en overlijdens momenteel nog toenemen."
De Spaanse griep heeft zeker 5 miljoen doden geëist, zo'n vaart zal het nu niet lopen.
Van Hee benadrukt dat de geneeskunde nu tegenover een eeuw geleden haast niet te vergelijken valt. "We kunnen duidelijke testen afnemen, om te checken of we met het coronavirus te maken hebben. Onze overheid neemt strengere maatregelen dan in de vorige eeuw, om het virus in te dijken. En hopelijk hebben we op termijn ook geneesmiddelen en vaccins om ons hier in de toekomst tegen te wapenen."
Beluister hier het integrale gesprek met Robrecht Van Hee uit "De ochtend":
Kunnen we het coronavirus vergelijken met de Spaanse griep?
Wat met de ziekenhuiscapaciteit en de communicatie vanuit de overheid?
Alles wordt in het werk gesteld om de capaciteit in onze ziekenhuizen te verzekeren. Niet-dringende ingrepen worden uitgesteld, bezoek wordt tot een minimum beperkt. "Ook 100 jaar geleden ten tijde van de Spaanse griep was de ziekenhuiscapaciteit een bezorgdheid. Al was er bij de grote uitbraak in 1918 in zekere zin sprake van een meevaller: WOI was op dat moment zo goed als afgelopen, de wapenstilstand werd ondertekend. Veel oorlogsslachtoffers die waren opgenomen in het ziekenhuis, konden weer naar huis, waardoor er capaciteit vrijkwam voor griepslachtoffers", aldus Van Hee.
Ten tijde van de Spaanse griep waren er enkel kranten. Geen radio of televisie, laat staan sociale media om mensen te informeren.
Het allergrootste verschil met 100 jaar geleden is de manier waarop de overheid omgaat met een gezondheidscrisis. "In 1920 waren de communicatiemogelijkheden beperkt, nu zijn er kanalen die ons wereldwijd met elkaar verbinden. In de vorige eeuw werd er in de kranten wel gewaarschuwd voor de gevaren van de oorlog, en de Spaanse griep. Maar de overheid had minder mogelijkheden om de bevolking te informeren dan nu."
De inhoud van de overheidsrichtlijnen verschilt dan weer niet zo veel van de boodschappen een eeuw geleden. "Hameren op hygiëne is van alle tijden: mensen kregen in 1920 ook de raad om zichzelf en hun kledij goed te wassen, en zo veel mogelijk geïsoleerd te blijven. En dat was een eeuw geleden een pak minder evident dan nu. Weinig huizen waren aangesloten op de riolering, proper drinkwater via de kraan bestond bijna niet. Voor de watervoorziening waren de meeste mensen afhankelijk van regenwater, of een eigen waterput. De leefomstandigheden toen zijn niet te vergelijken met nu."