Kinderen bij hun tent in Olive Grove, een geïmproviseerd kamp naast kamp Moria op Lesbos. © Anna Pantelia/MSF

Humanitaire crisis aan de grenzen van de Europese Unie: breng de alleenstaande kinderen naar hier

Griekenland gooide vorige week de grenzen dicht voor mensen op de vlucht. Niet enkel volwassenen, maar ook veel jongeren, stoten op een muur in hun zoektocht naar veiligheid. Ondertussen zitten aan de andere kant van diezelfde grenzen, op Europees grondgebied, 5 500 alleenstaande kinderen al lange tijd in erbarmelijke omstandigheden vast in de kampen op de Griekse eilanden. Charlotte Vandycke, directeur van  Vluchtelingenwerk Vlaanderen roept ons land op om mee te trekken in een Europese inspanning en de meest kwetsbaren een veilige thuis te geven. Gent geeft alvast het goede voorbeeld. 

opinie
Charlotte Vandycke
De auteur is directeur van Vluchtelingenwerk Vlaanderen

De humanitaire crisis aan de grenzen van de Europese Unie is meer dan alarmerend. De toestand voor de 42 000 mensen die er wachten op een kans om gehoord te worden, is er zo verschrikkelijk dat hulporganisaties al maandenlang rapporteren hoe de meest kwetsbaren onder hen, kinderen alleen op de dool, gebukt gaan onder ernstige trauma’s, depressies en overgaan tot zelfmoordpogingen. We spreken zonder overdrijving van een humanitaire catastrofe. De Griekse beslissing om de afgelopen week ook de grenzen te sluiten, vormt in deze crisiscontext een  tragische wending met nog meer concrete slachtoffers tot gevolg. 

Humanitaire catastrofe

De situatie is onhoudbaar, en dat is niet enkel de schuld van de Grieken. Ook de andere Europese lidstaten hebben boter op het hoofd, want zij namen de voorbije jaren onvoldoende stappen om mensen die naar Europa vluchten op zoek naar bescherming, te helpen spreiden. De toepassing van de Dublin III verordening legt alle gewicht op de schouders van de aankomstlanden. En een éénmalig relocatieplan dat in 2015-2017 mensen vanuit Griekenland en Italië moest spreiden over andere Europese landen liet zich kenmerken door twee karakterfouten: de ambities waren te laag, de procedures te traag. 

De Europese Commissie heeft vorige week een oproep gelanceerd om 1 500 kinderen, de meest kwetsbaren, te verspreiden over verschillende Europese landen

Onder de 42 000 mensen die we vasthouden in Griekenland, tellen we ongeveer 5 500 kinderen zonder ouders. Zij vormen een groep van ultra kwetsbaren onder de slachtoffers van deze situatie. Terwijl de maanden en jaren in de hotspots verstrijken, proberen  deze kinderen te overleven en groeien ze op zonder toegang tot de meest fundamentele zaken als degelijk onderdak, water, eten, medische zorg en onderwijs. Ze vallen ten prooi aan misbruik, worden verhandeld en velen verdwijnen volledig van de radar. 

De tijd dringt bovendien. Gisteren meldde Artsen Zonder Grenzen Nederland dat de eerste inwoner van het eiland Lesbos besmet is met het corona-virus (covid- 19).Op dit moment bevinden zich op het eiland ruim 20.000 mensen in het overbevolkte kamp Moria. 40% van hen is kind. Iedereen leeft er ontzettend dicht op elkaar in krappe tenten. In sommige delen van het kamp is er slechts 1 kraan aanwezig voor elke 1 300 mensen. In zo’n omstandigheden is een nood -of behandelingsplan simpelweg onmogelijk. Er moet nu  acuut geëvacueerd worden. 

De Europese Commissie heeft vorige week een oproep gelanceerd om 1 500 kinderen, de meest kwetsbaren, weg te halen uit die verschrikkelijke omstandigheden en hen te verspreiden over verschillende Europese landen. Begin deze week engageerde Duitsland zich om kinderen op te nemen. Frankrijk, Finland, Portugal, Kroatië en Luxemburg verklaarden zich eveneens bereid kinderen op te nemen. 

Vrijdag kwamen de Europese ministers bevoegd voor asiel en migratie samen in Brussel. Europees commissaris Ylva Johansson kondigde er aan dat op zijn minst 1600 kinderen vanaf volgende week zullen overgebracht worden naar die Europese lidstaten die zich bereid verklaren hen op te nemen.

Ook België mag niet wegkijken

Bij ons riepen politici van verschillende strekkingen de regering al op om zich bij deze landen aan te sluiten. We juichen toe dat ook regeringspartner CD&V deze oproep duidelijk ondersteunt.   Ons land kan en moet deze kinderen helpen opvangen. We zijn daar perfect toe in staat. 

Vluchtelingenwerk Vlaanderen roept de Belgische leiders op alle bestuursniveaus op om samen te tonen dat menselijkheid geen hol begrip is in ons land

Tal van burgers contacteerden Vluchtelingenwerk de voorbije dagen met de uitdrukkelijke vraag naar steun om de bevoegde politici in ons land te bewegen tot een krachtig humanitair signaal. Ook in hun naam, roept Vluchtelingenwerk Vlaanderen de Belgische leiders op alle bestuursniveaus op om samen te tonen dat menselijkheid geen hol begrip is in ons land. Elk kind dat we weghalen uit de kampen telt. 

Het Gentse schepencollege geeft alvast een heel hoopgevend signaal. Deze stad wil haar schouders helpen zetten onder de opvang van deze kinderen. Wanneer vele Belgische steden en gemeenten dit voorbeeld volgen en elk het engagement durven aangaan om 10 à 25 kinderen op te vangen, zijn we al snel in staat om 500 alleenstaande kinderen en jongeren opnieuw een toekomst te bieden. Gent is niet het enige voorbeeld, in Nederland bijvoorbeeld gingen Amsterdam, Den Haag, Groningen, Nijmegen, Utrecht en Arnhem al een concreet engagement aan.

De vragen die we stellen zijn zéér concreet:

Minister De Block: Engageer België tot een betekenisvolle bijdrage, De Dienst Vreemdelingenzaken en de Dienst Voogdij hebben de nodige expertise in huis om dit Belgische engagement in goede banen te leiden.

Minister Beke: Vandaag worden kwetsbare kinderen al met heel veel warmte opgevangen via pleegzorg. Versterk uw diensten zodat zij ook deze kinderen kunnen helpen!

Burgemeester: Toon dat jouw gemeente een kindvriendelijke, gastvrije gemeente is. Maak net als Gent kenbaar dat ook in uw gemeente 10 of meer kinderen of jongeren welkom zijn. Samen met uw collega’s maakt u zo duidelijk dat er een draagvlak is voor een menselijk onthaal. 

VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.

Meest gelezen