De eerste vrouwelijke burgemeester van Parijs droomt van een voetgangerspar(ad)ijs. Maar wil de kiezer dat wel?
Zondag 15 maart en volgende week 22 maart zijn er gemeenteraadsverkiezingen in heel Frankrijk, coronavirus of niet. Alle ogen zijn op Parijs gericht. Huidig burgemeester Anne Hidalgo wil verder gaan op de ingeslagen weg en van Parijs een paradijs voor fietsers en voetgangers maken. Maar haar tegenstanders vinden dat ze er de voorbije jaren een zootje van heeft gemaakt. "Parijs is vuiler dan ooit".
Voor het eerst in zijn geschiedenis is Parijs de voorbije zes jaar bestuurd door een vrouw. De socialistische burgemeester Anne Hidalgo volgde in 2014 haar partijgenoot Bertrand Delanoë op. Ze heeft de stad vriendelijker gemaakt voor fiets en voetganger, en minder toegankelijk voor de auto. Vooral de “voies sur berges” vallen op – de boorden van de Seine die gedeeltelijk autovrij zijn gemaakt.
Valt dat bij de Parijzenaars in goede aarde? Wie op een zonnige zomerdag langs de Seine wandelt twijfelt daar niet aan. De oever is geen autoweg meer, maar een plek waar druk wordt... geluierd en gekuierd. Het autoverkeer in de stad is de voorbije jaren met zo'n 25 procent teruggedrongen. Een succes? Het groene geweten van Frankrijk, gewezen minister en televisiepresentator Nicolas Hulot (Ushuaïa) zwaait alvast met lof. Hidalgo neemt moedige groene beslissingen, vindt hij.
Moedige burgemeesters zoals Hidalgo nemen de moeilijke beslissingen nù
Er wordt dezer dagen in Parijs zelfs… gefietst! Het is Amsterdam nog niet, maar tien jaar geleden was een fiets haast een curiosum. Intussen verplaatsen tienduizenden Parijzenaars zich dagelijks met de fiets. De voorbije maanden hebben de stakingen van het openbaar vervoer die ‘shift’ nog versneld, maar ook nu de stakingen (zo goed als) achter de rug zijn, blijven veel meer mensen de fiets gebruiken. De fundamenten van een fietsnetwerk zijn alvast gelegd.
Heel de stad wordt straks herdacht in functie van de voetganger
Als ze herverkozen wordt wil Hidalgo nog veel drastischer hervormen. Ze wil de hele stad 'heruitvinden, in functie van de voetganger'. Nu al zijn de Champs Elysées de eerste zondag van de maand autovrij, maar dat is maar een voorsmaakje.
In de toekomst moeten veel emblematische plekken in het centrum van Parijs het domein van de voetganger worden, zoals de Place de la Concorde en de Champs-Elysées, de Eiffeltoren of Châtelet. Er worden 170.000 bomen geplant, veel plekken worden autovrij en grassig groen. Alle straten moeten fietsvriendelijk worden en auto's met verbrandingsmotoren mogen vanaf 2030 de stad niet meer binnen.
Ook bij de Olympische Spelen van 2024 wil Parijs zijn groene kant laten zien. Het definitieve project wordt eind dit jaar voorgesteld, maar nu al staat vast dat het Spelen worden in de geest van de tijd. Niet duur en megalomaan dus, maar met gebruik van bestaande infrastructuur en beperking van de ecologische voetafdruk. Het olympisch dorp wordt gebouwd in de buurt van het Stade de France, ten noorden van de stad, en wordt na de Spelen hergebruikt voor bewoning.
Parijs, vuile man van Europa?
Een XXL budget, een mini-resultaat voor de stadsreiniging
Maar lang niet iedereen is blij met het beleid van burgemeester Hidalgo. De meest gehoorde klacht: de stad ligt er vuil bij. De Britse krant The Guardian riep Parijs uit tot "de vuile man van Europa". Liefst zeven op de tien Parijzenaars noemen netheid een grote zorg. De zeshonderd miljoen euro (!) die Hidalgo jaarlijks in de reiniging pompt, de 'propreté de Paris', volstaan zichtbaar niet om de straten proper te houden. Ook het onderhoud kan beter, kritische Parijzenaars klagen over het 'hindernissenparcours' dat ze dagelijks moeten lopen.
Gevaar op het trottoir?
Tweede bron van ergernis en kritiek: wonen is (veel) te duur voor de doorsnee Parisien. Vastgoed kostte vorig jaar gemiddeld ruim tienduizend euro per vierkante meter, jongeren denken er zelfs niet aan een appartement te kopen.
De huurprijzen zijn navenant. Een paar lukraak gekozen voorbeelden? Tweeduizend euro in de maand voor vijftig vierkante meter, 1300 voor een studiootje of drieduizend euro voor een doorsnee appartement. Dat gaat, voor alle duidelijkheid, niet over het luxe-segment. Daar zit je met huurprijzen van zesduizend euro en meer.
Hidalgo krijgt ook kritiek voor de organisatie van de deelfietsen en deelauto's. Er zijn/waren minder elektrische fietsen beschikbaar dan aangekondigd, ook de kwaliteit is niet top. De elektrische deelauto's van Autolib' zijn twee jaar geleden zelfs helemaal uit het straatbeeld verdwenen. Het enige wat daar van overblijft is een hoopje... schulden. De Parijzenaars stapten wél massaal over op deelsteps, maar die werden dan weer 'een gevaar op het trottoir'. Het aantal ongevallen stijgt, ééntje is zelfs betrapt tegen... 64 km per uur.
De automobilisten wijzen dan weer op extra files: het verkeer dat vroeger langs de Seine-oevers reed gebruikt nu de boulevards. Een laatste bekommernis van veel Parijzenaars: de (on)veiligheid op straat.
De volgende burgemeester wordt weer een vrouw!
Al die kritiek maakt dus dat het lang niet zeker is dat Hidalgo haar ambitieuze stadsplannen zal kunnen waarmaken in de periode tot 2026. Waar we nu al wel (bijna) zeker van zijn: de volgende burgemeester van Parijs wordt weer een vrouw.
De belangrijkste kandidaten om de eerste stemronde van zondag 15 maart te overleven zijn, naast de huidige PS-burgemeester, de centrumrechtse kandidate Rachida Dati (LR) en Agnès Buzyn (LRM), tot voor kort minister van gezondheid en partijgenote van president Macron. Alle overige kandidaten, van uiterst rechts over groen tot uiterst links maken weinig kans.
Volgende week, op zondag 22 maart, nemen de twee of drie overgebleven kandidaten het rechtstreeks tegen elkaar op, pas dan wordt duidelijk wie de volgende burgemeester wordt. Naast de huidige burgemeester maakt vooral Rachida Dati een goede kans. De gewezen minister van justitie kreeg van de week nog de steun van president Sarkozy, en wint volgens de peilingen alvast de eerste ronde.
De plannen van Buzyn en Dati zijn veel minder spectaculair dan die van Hidalgo wat het vergroenen van de stad betreft. Benjamin Griveaux, tot half februari de kandidaat van Macron, had wel grote dromen. Hij wilde het station Gare de l'Est naar de stadsrand verplaatsen en van de vrije ruimte een 'central park' maken.
Maar Griveaux is geen kandidaat meer sinds de seksvideo die hij naar een vrouw stuurde openbaar werd. Zijn vervanger Agnès Buzyn wil net als Rachida Dati toch vooral inzetten op de problemen van alledag, zoals netheid en veiligheid.
Geen woord over corona zegt u? Toch, want de verkiezingen gaan gewoon door, maar wel met de nodige hygiënemaatregelen en het verzoek afstand te houden. Dat volstaat niet voor iedereen, ruim een kwart kiezers denkt eraan om thuis te blijven, uit angst voor het virus. Of en zo ja welke invloed dat kan hebben op de uitslag is niet duidelijk.
