Tijdslijn: Van Arabische Lente tot gevechten in Idlib, wat is er de afgelopen 9 jaar gebeurd in Syrië?

Net als in Egypte, Tunesië en Libië komen ook in Syrië mensen op straat tegen het beleid van de regering. In onder meer Egypte en Libië leidt dat tot de val van de regimes. Maar niet in Syrië, daar opent de regering van president Bashar al-Assad het vuur op de betogers en zakt het land weg in een steeds dieper wordend conflict.

Eind maart neemt de voltallige regering van president al-Assad ontslag, als antwoord op de aanhoudende betogingen die om meer politieke vrijheid vragen. De president heft de noodtoestand op. Die was al een halve eeuw van kracht. Maar de protesten klinken steeds luider. Het land wordt in twee gesplitst, een deel schaart zich achter al-Assad, en ander betoogt tegen hem

President al-Assad zet het leger in om de protesten te stoppen. Zo vallen honderden militairen de stad Deraa, waar de protesten een maand eerder begonnen, binnen met tanks. De soldaten schieten op de betogers. Intussen gaat de grens met buurland Jordanië dicht en het Syrische leger begint met bombardementen.

De Europese Unie legt Syrië sancties op. De wapenuitvoer naar Syrië wordt verboden en 13 Syrische topfunctionarissen mogen de Unie niet meer binnen. De regering van president al-Assad slaat de protesten steeds hardhandiger neer en arresteert massaal mensen.

Rebellerende militairen verenigen zich in het "Vrije Syrische Leger". De oppositie richt ook een politieke raad op om zo het verzet tegen het regime van president al-Assad beter te organiseren. De stad Hama, met 800.000 inwoners, is volledig omsingeld en wordt bestookt met artillerievuur.

De Veiligheidsraad veroordeelt de "overtredingen van de mensenrechten en het gebruik van geweld tegen burgers door de Syrische overheid". Ook Turkije en de Verenigde Staten veroordelen het aanhoudend geweld tegenover burgers.

Het Syrische leger bombardeert de stad Homs. Dat is één van de bolwerken van de rebellen. Die rebellen verweren zich, wat leidt tot hevige gevechten. De Verenigde Naties schat dat het conflict al meer dan 7.500 dodelijke slachtoffers heeft gemaakt.

Volgens het Rode Kruis is het conflict in Syrië een burgeroorlog. Dat betekent dat partijen binnen het conflict vanaf nu kunnen worden veroordeeld voor oorlogsmisdaden, ze zijn onderhevig aan de Conventies van Genève.

De Algemene Vergadering van Verenigde Naties is scherp voor de VN Veiligheidsraad, omdat die niets doet om het bloedvergieten in Syrië te stoppen. Rusland gebruikt zijn veto in die Veiligheidsraad om resoluties over Syrië te blokkeren. Intussen liggen hoofdstad Damascus en de stad Aleppo onder vuur van de rebellen

Het leger van president al-Assad zet chemische wapens in bij Ghouta, een buitenwijk van Damascus. Het gaat om een aanval door het regime met sarin. Volgens de Amerikaanse president Barack Obama mag zo’n aanval niet ongestraft blijven, maar uiteindelijk komt er geen Amerikaanse militaire vergelding.

In Genève zijn de Amerikaanse en Russische ministers van Buitenlandse Zaken het eens geworden over de aanpak van chemische wapens in Syrië. De Syrische president al-Assad krijgt een week de tijd om een inventaris van die wapens over te maken. De chemische wapens worden op termijn weggevoerd en vernietigd

IS (Islamitische Staat) maakt gebruik van de chaos in Syrië en buurland Irak om buitenlandse strijders aan te trekken en grondgebied in Syrië te veroveren. De jihadistische terreurgroep roept een “kalifaat” uit dat zich uitstrekt van de Syrische stad Aleppo tot de Iraakse stad Mosul. Raqqa wordt de officieuze “hoofdstad” van het kalifaat en het bolwerk van de jihadisten.

IS brengt een video naar buiten waarin de Amerikaanse journalist James Foley onthoofd wordt. Foley, die voor de GlobalPost werkt en fotograaf is voor persbureau AFP, verdween op 22 november 2012 in de buurt van Taftanaz, Syrië.

De Koerden verdrijven na vijf maanden de IS-strijders uit de Syrische stad Kobane. Sinds september wordt die stad belegerd door de opmars van die extremistische moslimterreurgroep. Tegen de verwachtingen in houden de Koerden stand in Kobane.

Rusland voert op vraag van president al-Assad luchtaanvallen uit op Syrisch grondgebied. Volgens het Russische ministerie van Defensie zijn die bombardementen gericht op doelwitten van IS. Rusland is al decennia een bondgenoot van Syrië.

De NAVO bekritiseert de interventie van Rusland: “Niet constructief” klinkt het. Rusland zoekt een coalitie tegen Islamitische Staat, maar wil dat mét president al-Assad doen. Daar verzet onder meer de VS zich tegen.

Verschillende IS-strijders blazen zichzelf op in Parijs. In feestzaal Bataclan openen ze het vuur. In totaal komen 130 mensen om het leven bij de aanslagen.

Op 22 maart ontploffen bommen in het metrostation Maalbeek en op de luchthaven van Zaventem. 32 slachtoffers komen om en er vallen meer dan 300 gewonden.

België gaat mee stellingen van terreurgroep IS bombarderen in Syrië. Dat heeft het kernkabinet beslist. De beslissing om Belgische F-16's ook boven Syrië in te zetten, is mede ingegeven door de aanslagen van 22 maart in Brussel.

De Syrische luchtmacht bombardeert stellingen van de Syrische Koerden in het noordoosten van het land. De Koerden controleren een groot deel in het noordoosten van Syrië, waar ze een eigen regering hebben uitgeroepen. Ook de Koerden nemen het op tegen terreurgroep IS. Ze krijgen daarbij de steun van het Westen, waaronder Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.

De Verenigde Staten, waar intussen president Donald Trump aan de macht is, bombarderen doelwitten in Syrië na een nieuwe dodelijke chemische aanval door het regime van president al-Assad.

Het Turkse leger start met een offensief in het noorden van Syrië, aan de Turkse grens. Het grensgebied wordt gecontroleerd door Koerdische milities. Volgens Turkije gaat dat nieuwe offensief om “wettige zelfverdediging”, het is een vergelding voor de Turkse stellingen die eerder onder vuur genomen werden. Volgens Turkije zijn de Syrische Koerden van de YPG nauw verbonden met de in Turkije verboden Koerdische afscheidingsbeweging PKK.

De terreurgroep IS controleert geen grondgebied meer in Syrië, dat zeggen nu ook de Syrische Democratische Strijdkrachten. Daarmee komt na een maandenlange strijd een einde aan het zogenoemde kalifaat van IS.

De Amerikaanse president Donald Trump trekt elite-eenheden terug uit het noorden van Syrië. Daarop valt Turkije het noorden van Syrië binnen, met het doel een soort “veilige zone” in te stellen langs de lange Turks-Syrische grens. Turkije beschouwt de Koerdische strijders van de YPG als terroristen

Met hulp van bondgenoten Rusland en Iran herovert de Syrische regering steeds meer terrein op de rebellen. De provincie Idlib, in het noorden, is het laatste bolwerk van de rebellen.

Turkije en Rusland zijn het eens geraakt over een staakt-het-vuren-bestand in de provincie Idlib. Alleen is de vraag of het akkoord van vandaag op termijn ook houdbaar is in het erg woelige Syrië. Vanuit Moskou herinnert correspondent Geert Groot Koerkamp eraan dat het vorige bestand dat in 2018 in Sotsji gesloten was, ook aan flarden is geschoten.